Ο στρατηγικός ρόλος της Κρήτης και ιδιαίτερα του κόλπου της Σούδας επιβεβαιώνεται και ενισχύεται θεσμικά μέσα από νέο νομοσχέδιο που κατατέθηκε στο Κογκρέσο των Ηνωμένων Πολιτειών. Το σχέδιο νόμου, το οποίο φέρει τον τίτλο «Νόμος Συνεργασίας Αμερικανο-Ελληνο-Ισραηλινού Εταιρικού Σχήματος για την Καταπολέμηση της Τρομοκρατίας και τη Θαλάσσια Ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο του 2025», θέτει τη βάση για συστηματική και πολυεπίπεδη συνεργασία στο πλαίσιο του σχήματος «3+1» — ΗΠΑ, Ισραήλ, Ελλάδα και Κυπριακή Δημοκρατία.

Στο επίκεντρο του σχεδίου νόμου βρίσκεται η Ναυτική Βάση της Σούδας στην Κρήτη, η οποία χαρακτηρίζεται ρητά ως ο «μοναδικός λιμένας βαθέων υδάτων στη Μεσόγειο ικανός να εξυπηρετήσει τα μεγαλύτερα αμερικανικά αεροπλανοφόρα». Η γεωστρατηγική της τοποθεσία «στο σταυροδρόμι Ευρώπης, Αφρικής και Ασίας», σύμφωνα με το κείμενο του νομοσχεδίου, καθιστά τη Σούδα καθοριστικό σημείο στήριξης της ναυτικής παρουσίας των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο από το 1969 έως και σήμερα.

Το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ αναγνωρίζει την Ελλάδα ως «ηγέτιδα δύναμη στην περιοχή» και «σημαντικό εταίρο στην προώθηση της περιφερειακής ασφάλειας και σταθερότητας», με τη Σούδα να αποτελεί διαχρονικά σύμβολο αυτής της συνεργασίας.

Η βουλευτής Νικόλ Μαλλιωτάκη (Νέα Υόρκη-11) επικροτεί την ένταξη της διακομματικής νομοθεσίας H.R. 2510. Πρόκειται για το νόμος της Αμερικανο-Ελληνο-Ισραηλινής Συνεργασίας για την Αντιτρομοκρατία και τη Ναυτική Ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο του 2025. Εντάχθηκε στο νομοσχέδιο για την Επανεξουσιοδότηση του Υπουργείου Εξωτερικών και προωθ΄θηκε από την Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής.

Το μέτρο, που κατατέθηκε από τον βουλευτή Thomas Kean (Νιου Τζέρσεϊ-07), τον βουλευτή Josh Gottheimer (Νιου Τζέρσεϊ-05) και τον βουλευτή Dan Goldman (Νέα Υόρκη-10), θεσπίζει το πλαίσιο «3+1» με επίκεντρο την ασφάλεια μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών, του Ισραήλ, της Ελλάδας και της Κυπριακής Δημοκρατίας για την ενίσχυση της καταπολέμησης της τρομοκρατίας και της θαλάσσιας ασφάλειας.

Οι διατάξεις ενισχύουν αυτήν τη συνεργασία δημιουργώντας νέες ομάδες συνεργασίας σε κοινοβουλευτικό και εκτελεστικό επίπεδο για την έναρξη δύο προγραμμάτων εκπαίδευσης ασφαλείας, το CERBERUS, με επίκεντρο την καταπολέμηση της τρομοκρατίας στο Κυπριακό Κέντρο για την Ασφάλεια Ξηράς, Ανοιχτής Θάλασσας και Λιμένων (CYCLOPS), και το TRIREME, ένα πρόγραμμα θαλάσσιας ασφάλειας στη Ναυτική Βάση της Σούδας. Προβέπει και τον εκσυγχρονισμό του εμπάργκο όπλων των ΗΠΑ στην Κύπρο.

«Ευχαριστώ τον Πρόεδρο Brian Mast και την Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων για την συμπερίληψη της διακομματικής μας νομοθεσίας για την ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας και της θαλάσσιας ασφάλειας μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών, της Ελλάδας, του Ισραήλ και της Κύπρου, ως μέρος της επανεξουσιοδότησης του Υπουργείου Εξωτερικών», δήλωσε η βουλευτής Nicole Malliotakis.

«Η ενίσχυση αυτής της συνεργασίας είναι ζωτικής σημασίας και ανυπομονώ να συνεργαστώ με τους συναδέλφους μου για να αξιοποιήσουμε αυτή τη δυναμική για την ψήφιση αυτού του σημαντικού νομοσχεδίου».

«Η Ανατολική Μεσόγειος είναι ζωτικής σημασίας για την εθνική ασφάλεια και το οικονομικό μέλλον της Αμερικής, και αυτή η διακομματική νομοθεσία ενισχύει τη συνεργασία μας με το Ισραήλ, την Ελλάδα και την Κύπρο για την αντιμετώπιση αμοιβαίων απειλών», δήλωσε ο βουλευτής Τομ Κιν Τζούνιορ.

«Με την ψήφιση του Νόμου περί Διατάξεων Πολιτικής του Υπουργείου Εξωτερικών εκτός επιτροπής, είμαστε ένα βήμα πιο κοντά στη βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ αυτών των χωρών και στην προώθηση της σταθερότητας σε μια κρίσιμη περιοχή. Ανυπομονώ να συνεργαστώ με συναδέλφους και από τις δύο πλευρές για να δω αυτή τη νομοθεσία να ψηφίζεται από τη Βουλή και να υπογράφεται ως νόμος».

«Η αυξανόμενη στρατηγική συνεργασία μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών, της Ελλάδας, του Ισραήλ και της Κύπρου υπήρξε ένα τεράστιο όφελος για τα κοινά μας συμφέροντα στην Ανατολική Μεσόγειο, ενισχύοντας την ικανότητά μας να καταπολεμούμε την τρομοκρατία», δήλωσε ο βουλευτής Τζος Γκότχαιμερ.

«Είτε στην Ανατολική Μεσόγειο είτε αλλού, απλά δεν υπάρχει υποκατάστατο για την ισχυρή ηγεσία των ΗΠΑ και την ισχυρή συνεργασία με τους συμμάχους μας. Είμαι περήφανος που βασικές διατάξεις της διακομματικής μου νομοθεσίας προχώρησαν εκτός επιτροπής αυτή την εβδομάδα. Παραμένω προσηλωμένος στην ενίσχυση των δεσμών μας με το Ισραήλ, την Ελλάδα και την Κύπρο και στην απόδοση ευθύνης στην Τουρκία για τη συνεχιζόμενη επιθετικότητά της».

Για την εφαρμογή της πρωτοβουλίας προβλέπεται:

• Ετήσια χρηματοδότηση ύψους 1,5 εκατ. δολαρίων για την περίοδο 2026–2029.

• Επιπλέον κονδύλι 5 εκατ. δολαρίων για τη δημιουργία νέων εγκαταστάσεων και αγορά εξοπλισμού στη Σούδα, σε συνεργασία με το Υπουργείο Άμυνας της Ελλάδας.

Η χρηματοδότηση αυτή εντάσσεται στο συνολικό πακέτο υποστήριξης προς την Ελλάδα, το οποίο περιλαμβάνει και επιπλέον 2 εκατομμύρια δολάρια ετησίως για τις ίδιες χρονιές (2026–2029) για την υποστήριξη στρατηγικών εγκαταστάσεων και δράσεων.

Η Σούδα ως δομή εκπαίδευσης του «3+1»

Το νομοσχέδιο καθιερώνει τη Σούδα όχι μόνο ως επιχειρησιακή βάση αλλά και ως εκπαιδευτικό πυλώνα για τις χώρες του «3+1». Προβλέπεται η χρήση της βάσης για διακρατικά προγράμματα εκπαίδευσης στη θαλάσσια ασφάλεια που θα απευθύνονται σε στελέχη υπουργείων, στρατιωτικών υπηρεσιών και επιχειρησιακών διοικήσεων. Τα προγράμματα αυτά θα περιλαμβάνουν υποχρεωτικά εκπαίδευση στη «νομιμότητα και στον σεβασμό της πολιτικής εξουσίας» κάθε συμμετέχουσας χώρας.

Η Σούδα έτσι μετατρέπεται σε κόμβο ανταλλαγής τεχνογνωσίας και προώθησης της διαλειτουργικότητας, ενσωματωμένη πλήρως στη νέα δομή εκπαίδευσης και στρατηγικού διαλόγου που προωθείται από τις ΗΠΑ.

Το νομοσχέδιο επισημαίνει ότι η Ελλάδα:

• Ξεπερνά σταθερά το όριο του 2% του ΑΕΠ σε αμυντικές δαπάνες, με 3,08% το 2024 – το υψηλότερο μεταξύ των μελών του ΝΑΤΟ.

• Φιλοξενεί κρίσιμες ΝΑΤΟϊκές δομές στην Κρήτη όπως το NAMFI (Κέντρο Εκτόξευσης Πυραύλων), το NMIOTC (Κέντρο Εκπαίδευσης Ναυτικών Επιχειρήσεων Διακοπής) και το IAMD COE (Κέντρο Αριστείας Ολοκληρωμένης Αεράμυνας και Αντιπυραυλικής Άμυνας).

• Συμμετέχει σε περισσότερες από 15 κοινές στρατιωτικές ασκήσεις ετησίως με τις ΗΠΑ.

Επιπλέον, το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ κατατάσσει την Ελλάδα ως «σταθερό και αξιόπιστο εταίρο στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας», τονίζοντας τη βελτίωση στις ανταλλαγές πληροφοριών και τη συνεργασία μέσω του Κοινού Προγράμματος Ασφαλείας.

Στοχευμένη εμβάθυνση της ναυτικής συνεργασίας

Η πολιτική των ΗΠΑ, όπως διατυπώνεται ρητά στο Άρθρο 4 του νομοσχεδίου, είναι να ενισχύσουν τη στήριξη προς τη Σούδα μέσω επιπλέον εκπαιδευτικών πρωτοβουλιών και κοινών επιχειρησιακών δράσεων στους τομείς της θαλάσσιας επιτήρησης και της καταπολέμησης της τρομοκρατίας.

Η Σούδα ορίζεται ως βασικός επιχειρησιακός κόμβος στο πλαίσιο της νέας Διακυβερνητικής Ομάδας Συνεργασίας για την Ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο, με τακτικές συναντήσεις εκπροσώπων των τεσσάρων χωρών και κοινό σχεδιασμό δράσεων ασφάλειας.

Χρηματοδοτική στήριξη από το φιλοϊσραηλινό λόμπι

Σύμφωνα με τα επίσημα δεδομένα του οργανισμού trackaipac, η Nicole Malliotakis έχει λάβει $250.575 από φιλοϊσραηλινές οργανώσεις λόμπι έως τις 20 Μαρτίου 2025.

Το ποσό αυτό την κατατάσσει ανάμεσα στους κορυφαίους αποδέκτες πολιτικής χρηματοδότησης από οργανώσεις που προωθούν τη στρατηγική ατζέντα του Ισραήλ στις ΗΠΑ, γεγονός που προκαλεί ερωτήματα και πολιτικές συζητήσεις για την επιρροή των λόμπι στη νομοθετική δραστηριότητα.

Με πληροφορίες από hellasjournal.com