Γράφει ο Δρ. Μανούστογλου Εμμανουήλ
αναπληρωτής καθηγητής Ορ. Πόρων Πολυτεχνείου Κρήτης.
Οι φυσικές πυραμίδες της Ποταμίδας, αποτελούν πρωταρχικά ένα “κοίτασμα φυσικής ομορφιάς” που σε αντίθεση με άλλα κοιτάσματα η αξία του δεν έγκειται στην εξόρυξη αλλά στην διατήρηση του. Πέραν όμως της φυσικής ομορφιάς υπάρχει μια πληθώρα επιστημονικών στοιχείων που συνηγορούν για την ανάδειξη της πολύ χαρακτηριστικής γεωδομής σαν διατηρητέο μνημείο της φύσης. Το συνολικό πάχους 40 μέτρων γεωδομή αποτελείτε σε όλη την ανάπτυξη από ομοιόμορφα ιζήματα που ονομάζονται ιλυόλιθοι. Τα κλαστικά αυτά ιζήματα αποτελούνται από μικροσκοπικούς κόκκους που το μέγεθος τους κυμαίνεται από 1 ως 20 χιλιοστά του χιλιοστού και το ορυκτό συστατικό τους ονομάζεται μοντμοριλονίτης που έχει την ιδιότητα όταν λαμβάνει νερό στην δομή του να διογκώνεται.
Ολλανδοί επιστήμονες ήδη από την δεκαετία του 70′ ανακάλυψαν ότι ο σχηματισμός αυτός σχετίζεται με την εξέλιξη του κλίματος σε όλη την Μεσόγειο και ανακάλυψαν ότι η περίοδος που πρωτοσχηματίστηκαν τα κοιτάσματα είναι στο όριο της Τορτόνιας και Μεσσήνιας χρονικής βαθμίδας δηλαδή πριν 7,2 εκατομμύρια χρόνια.
Στην δεκαετία του 90′ Γερμανοί επιστήμονες ανακάλυψαν πληθώρα απολιθωμάτων και ιδιαίτερα πολλά είδη καρχαρία της Τορτονίου περιόδου μήκους πάνω από 15 μέτρα. Τέλος τελευταία το πανεπιστήμιο Κρήτης σε έρευνες που πραγματοποιήθηκαν στα εργαστήρια του τμήματος ορυκτών πόρων έδειξαν ότι τα ιζήματα αυτά εκτός του σιδηροπυρίτη περιέχουν και ίχνη χρυσού.