Κάνε αυτό που αγαπάς (μέρος 2ο): «Κάτι περισσότερο από ένας μισθός»

Του Γιάννη Αγγελάκη

Σε έρευνα της Pew Research σχετικά με την επιδημία του νεανικού άγχους, 95% των νέων δήλωσαν ότι το να έχουν μία δουλειά ή μία καριέρα που θα αγαπούν είναι «εξαιρετικά ή πάρα πολύ σημαντικό».

Το να βρουν «νόημα» στη δουλειά που κάνουν έρχεται πάνω από την οικογένεια ή το να είναι απλά καλοί ανθρωποι ως η πρώτη προτεραιότητα τους.

Σε δοκίμιο των New York Times, με τίτλο: «Γιατί οι νέοι προσποιούνται ότι αγαπούν τη δουλειά τους;», γίνεται αναφορά στην επίσκεψη της δημοσιογράφου Erin Griffith στα γραφεία της WeWork.

Εκεί, στους neon φωτισμούς που διακοσμούν τους χώρους, οι εργαζόμενοι καλούνται να εργάζονται πιο σκληρά. Καλούνται να αυτορρυθμιστούν και να πετύχουν τον στόχο της υψηλής παραγωγικότητας απελευθερωμένοι από την ανάγκη να έχουν ένα αφεντικό πάνω από το κεφάλι. Επειδή είναι δική τους επιθυμία.

Πολλοί νέοι εργαζόμενους φαίνεται ότι συμφωνούν με τέτοια καλέσματα.

Όπως δείχνουν διάφορες μελέτες, η γενιά των millennials είναι «πρεζάκια» του νοήματος στην εργασία. «Όπως όλοι οι εργαζόμενοι», κατέληξε μια έρευνα της Gallup, «οι Millennials νοιάζονται για το εισόδημά τους. Αλλά για αυτή τη γενιά, η δουλειά είναι κάτι περισσότερο από έναν μισθό. Eίναι ένας σκοπός! Κάτι που μέσω αυτής αναζητούν νόημα στη ζωή τους».

O Elon Musk όταν ακόμη το Χ ήταν twitter είχε γράψει:

«Κανείς δεν άλλαξε ποτέ τον κόσμο με 40 ώρες δουλειά την εβδομάδα».

Ο Μασκ συνέχισε συνιστώντας «80, διατηρήσιμες» ώρες την εβδομάδα, «με αποκορύφωμα [στις] περίπου 100».

Ο Μασκ και οι οπαδοί του κινήματος «Thank God it’s Monday» δημιούργησαν την ιδέα ότι η επιτελεστική εργασιομανία είναι επωφελής, ζωογόνος και ουσιαστική.

Στο άρθρο των New York Times, η Griffith μίλησε με τον David Heinemeier Hansson, συνιδρυτή της Basecamp και συγγραφέα του βιβλίου «It Doesn’t Have to Be Crazy at Work», ένα βιβλίο για τη δημιουργία υγιούς εταιρικής κουλτούρας.

«Η συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων που χτυπούν τα τύμπανα του hustle-mania δεν είναι οι άνθρωποι που κάνουν την πραγματική δουλειά. Είναι οι διευθυντές, οι χρηματοδότες και οι ιδιοκτήτες», δήλωσε ο Hansson.

Συνεχίζει εξηγώντας ότι παρά τα δεδομένα που δείχνουν ότι οι πολλές ώρες εργασίας δεν βελτιώνουν ούτε την παραγωγικότητα ούτε τη δημιουργικότητα, οι μύθοι επιμένουν επειδή δικαιολογούν τον ακραίο πλούτο που δημιουργείται για μια μικρή ομάδα ελίτ τεχνολογικών εταιρειών.

«Είναι ζοφερό και εκμεταλλευτικό», είπε.

Αλλά τι έχει κάνει αυτή τη γενιά τόσο ευάλωτη σε αυτού του είδους την εκμετάλλευση;

Κατ’ αρχάς, δεν βοηθάει το γεγονός ότι ανατράφηκε με την προσδοκία ότι οι καλοί βαθμοί και οι εξωσχολικές δραστηριότητες για τις οποίες δούλεψαν τόσο σκληρά ως παιδιά θα τους ανταμείψουν με ικανοποιητικές, ονειρικές δουλειές που θα τροφοδοτούν τα πάθη τους και θα αλλάξουν τον κόσμο.

Η πραγματικότητα; Οι περισσότεροι κάνουν δουλειές τις οποίες βρίσκουν χωρίς νόημα και σε πολλές χώρες, βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα βουνό από χρέη από φοιτητικά δάνεια.

Σε μια προσπάθεια να αντεπεξέλθουν και να επαναπροσδιορίσουν το «surviving the rat race», το να αντέχει κανείς απλώς τη δουλειά του δεν αρκεί. Πρέπει να αγαπήσουν αυτό που κάνουν και να δείχνουν στους άλλους ότι είναι ευτυχισμένοι. Μαθαίνουν να αγαπούν τη δουλειά τους ως αμυντικό μηχανισμό. [9]

Οι φωτογραφίες και τα βίντεο που προκαλούν τη μεγαλύτερη ζήλια είναι εκείνα που υποδηλώνουν ότι έχει επιτευχθεί μια τέλεια ισορροπία (δουλεύουμε σκληρά, παίζουμε σκληρά!). Αλλά φυσικά, για τους περισσότερους, αυτό δεν έχει επιτευχθεί.

Στην πραγματικότητα η πλειοψηφία των νέων είναι βαθιά χρεωμένοι, δουλεύουν περισσότερες ώρες και κάνουν περισσότερες δουλειές για μικρότερες αμοιβές και λιγότερη ασφάλεια, αγωνίζονται να πετύχουν το ίδιο βιοτικό επίπεδο με τους γονείς τους και δεν μπορούν να τα καταφέρουν, λειτουργούν σε ψυχολογική και σωματική ανασφάλεια, ενώ ακούνε διαρκώς το μήνυμα ότι αν δουλέψουν σκληρότερα και αν αγαπούν αυτό που κάνουν, αξιοκρατικά θα πετύχουν και θα αρχίσουν να ευημερούν. Και το πιστεύουν!

Αγαπάμε αυτό που κάνουμε. Προσπαθούμε, σχεδόν σισσύφεια, να πετύχουμε. Κατηγορούμε τον εαυτό μας όταν δεν τα καταφέρνουμε.

Αγαπάμε τον εαυτό μας γιατί αγαπάμε αυτό που κάνουμε – Ο στόχος της ευεξίας

Φωτό: Max van den Oetelaar / Unsplash

Κι αφού έχει γίνει αποδεκτό ότι το πρόβλημα δεν είναι η πραγματικότητα, οι άνθρωποι καλούνται όχι να αλλάξουν την πραγματικότητα μίας διαρκούς πίεσης, αλλά να διαχειριστούν με επιτυχία τα συναισθήματά τους που δημιουργούνται από την πίεση αυτή.

Πάνω σε αυτή την νέα ανάγκη για διαχείριση δημιουργείται μία κερδοφόρα αγορά.

Την εμφάνισή τους κάνουν εργαλεία για την αποτελεσματικότερη, πιο «έξυπνη» (smart) διαχείριση του χρόνου. Αυξάνεται η χρήση «έξυπνων» φαρμάκων για την ενίσχυση της απόδοσης, ενώ αυξάνεται και η ζήτηση για προγράμματα ευεξίας που εντάσσονται πλέον στην εργασιακή κουλτούρα ως αναγκαίο συστατικό.

Μεγάλες εταιρείες έχουν στους εργασιακούς χώρους γυμναστήρια. Καλούν τους εργαζόμενους να μην καπνίζουν και να φροντίζουν την υγεία τους, να πηγαίνουν στη δουλειά με εναλλακτικά μέσα όπως το ποδήλατο «γιατί αυτό είναι καλύτερο για την υγεία» αλλά και «καλό για το περιβάλλον».

Τα προγράμματα ευεξίας επεκτείνονται και πέρα από τον εργασιακό χώρο ώστε να διασφαλίζεται ότι οι εργαζόμενοι «θα λάβουν όση βοήθεια χρειάζονται ώστε να συνεχίσουν να αποδίδουν ως ο καλύτερος εαυτός τους».

Μεγάλες εταιρείες όπως η facebook έχουν μέχρι και δωμάτια ύπνου ώστε ο εργαζόμενος να κοιμάται «λίγο το μεσημέρι» αφού οι έρευνες έχουν αποδείξει ότι ο μεσημεριανός ύπνος συντελεί στην αύξηση της αποδοτικότητας στην εργασία. [10, 11, 12]

Εταιρείες όπως η Monsanto λειτουργούν προγράμματα διαλογισμού για τους εργαζόμενους αφού θεωρούν ότι βοηθούν στο να παραμένουν ήρεμοι και συγκεντρωμένοι στη δουλειά τους.

Ο διαλογισμός πέραν των επιχειρήσεων εισέρχεται όμως και στα σχολεία:

«Βλέπουν το διαλογισμό ως ένα τρόπο να ενδυναμώσουν ένα εκπαιδευτικό σύστημα που θα πρέπει να δημιουργει πειθαρχημένους μαθητές. Μαθητές που θα ελέγχουν τη συμπεριφορά και θα τιθασεύουν τα αισθήματά τους, που θα παραμένουν συγκεντρωμένοι στην εργασίες τους και θα ηρεμούν τους εαυτούς τους όταν θυμώνουν ή όταν θα εκνευρίζονται με το σχολείο…

Κατασκευάζουν ένα νεοφιλελεύθερο εαυτό όπου τα άτομα θα αυτο-ρυθμίζουν τα (προβληματικά για την παραγωγική διαδικασία) συναισθηματικά άγχη τους, θα αυτο-πειθαρχούν τους εαυτούς και τις ανάγκες τους και θα εναρμονίζονται με τις ανάγκες για αυξημένη παραγωγικότητα». [13, 14, 15]

Η ευεξία δεν είναι πια επιλογή, μετατρέπεται σε μία αναγκαιότητα που όμως πρέπει το άτομο ελεύθερα να επιλέξει, να αποδεχτεί την ευθύνη για την επίτευξή της. Άλλωστε ελάχιστες είναι οι εταιρείες που μπορούν να προσφέρουν τέτοιου είδους προγράμματα στους εργαζόμενούς τους.

Ο ειδικός τώρα θα προτείνει τρόπους για να παραμείνετε υγιής σωματικά και ψυχικά για να αντιμετωπίσετε αποτελεσματικά την πίεση που δημιουργούν οι διαρκείς υπερωρίες.

Το άτομο καλείται να παραμείνει θετικό, να μην επικεντρωθεί στις συνθήκες που προκαλούν το πρόβλημα αλλά να εστιάσει στον εαυτό του και τι μπορεί να κάνει για να μειώσει τις επιπτώσεις. Καλείται να δείξει ισχυρή βούληση, να παραμείνει «δυνατός» και να ανταπεξέλθει στον ανταγωνισμό με τους αλλους εργαζόμενους και στις απαιτήσεις που έχει η εταιρεία.

Μπορεί να τα καταφέρει αν ακολουθήσει τις οδηγίες του γκουρού, του επιστήμονα, του διαλογιστή και λάβει τις σωστές αποφάσεις που ανταποκρίνονται στις ανάγκες του. [16]

Πλεον, οι ειδικοί και οι γιατροί θα προτείνουν στους «ασθενείς» ως θεραπεία τη συμμετοχή σε δραστηριότητες στην τοπική τους κοινότητα, για να βελτιώσουν την ευεξία τους.

«Μόνο μερικές ώρες εθελοντικής εργασίας μπορεί να βελτιώσει τη διάθεσή σου ενώ η τακτική εθελοντική εργασία συνδέεται με καλύτερη ψυχική υγεία», λέει ο ειδικός. Ενώ αλλού προσθέτει:

«Πρέπει να έχεις να κάνεις πραγματικά πράγματα. Πράγματα που σε κάνουν να θέλεις να σηκωθείς το πρωί και να τα κάνεις. Και πρέπει να βρεις εσύ ποια είναι αυτά τα πράγματα!»

Η «κοινωνική ευεξία» είναι βασικό τμήμα μίας «εξίσωσης ολικής υγείας».

Σύμφωνα με έρευνες, η καρδιά των ανθρώπων που έχουν καλές ανθρώπινες σχέσεις ανταπεξέρχεται καλύτερα στο στρες! Επίσης, έχουν χαμηλότερη πίεση! Το να έχεις ένα δυνατό κοινωνικό δίκτυο συνδέεται με ένα καλύτερο ενδοκρινικό σύστημα και μία καλύτερη καρδιακή λειτουργία! [17, 18, 19, 20, 21, 22]

Η κοινωνία απόκτά «αξία χρήσης».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: