«Παράθυρο» για τη μείωση κάτω από τα 360 ευρώ το 2016 της βασικής – εγγυημένης από το κράτος σύνταξης, αλλά και όλων των καταβαλλόμενων στους συνταξιούχους συντάξεων, «ανοίγει» σύμφωνα με την “Ημερησία”. ξεχασμένη διάταξη του νόμου 3863/10 που προβλέπει την «αναπροσαρμογή» τους με βάση τη μεταβολή του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος και του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή το προηγούμενο έτος και το γεγονός ότι η κυβέρνηση και οι θεσμοί έχουν «παγώσει» νομοθετικά έως τις 31/12/2021 στα επίπεδα στα οποία βρίσκονται, μόνο τα… κατώτατα όρια.
Με δεδομένη την υποχώρηση το 2015 τόσο του ΑΕΠ (ύφεση) όσο και του ΔΤΚ (αποπληθωρισμός), οι μειώσεις των συντάξεων θεωρούνται αναπόφευκτες: «Αν εφαρμοστεί πλήρως ο ν. 3863/10, όπως προβλέπει η συμφωνία της κυβέρνησης με τους θεσμούς και το τρίτο μνημόνιο που υπερψηφίστηκε από την ελληνική Βουλή στις 14 Αυγούστου, θα πρέπει να γίνει μείωση συντάξεων το 2016, η οποία θα εξαρτηθεί από τον βαθμό υποχώρησης του ΑΕΠ και του ΔΤΚ το 2015», υπογραμμίζουν στην «Ημερησία» στελέχη της κοινωνικής ασφάλισης.
ΤΑ ΠΟΣΟΣΤΑ
Το ποσοστό της μείωσης, με βάση το άρθρο 11 του ν. 3863/10, θα υπολογιστεί κατά 50% από τη μεταβολή του ΑΕΠ (που προβλέπεται να είναι μειωμένο) και κατά 50% από τη μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (δηλαδή το «καλάθι» των τιμών βασικών προϊόντων και υπηρεσιών που, επίσης, υποχωρούν). Για παράδειγμα, αν το ΑΕΠ μειωθεί κατά 1,5% και ο ΔΤΚ κατά 1,5%, η μείωση της βασικής σύνταξης θα είναι της τάξης του 1,5% (0,75% + 0,75%), δηλαδή θα «πέσει» κατά 5,40 ευρώ και το 2016 θα είναι 354,60 ευρώ.
Μεγαλύτερη μείωση θα προκύψει αν, αντίστοιχα, μειωθούν σε υψηλότερα ποσοστά το ΑΕΠ και ο ΔΤΚ. Εφόσον επιβεβαιωθούν τα σενάρια, μετά την επιβολή των capital controls και την επιδείνωση όλων των βασικών δεικτών της οικονομίας, για μείωση του ΑΕΠ κατά 2,3% και του ΔΤΚ κατά 2%, η μείωση της βασικής σύνταξης θα φτάσει το 2,15%, ενώ οριακή μείωση (-0,50%) προέκυπτε ακόμη και με τις αισιόδοξες εαρινές προβλέψεις της Ε.Ε. (Economic Outlook, 27/5/2015) για ΑΕΠ στο +0,5% και ΔΤΚ -1,5%…
ΟΙ ΝΕΕΣ ΜΕΙΩΣΕΙΣ
Η παραπάνω μείωση -σε συνάρτηση με την υποχώρηση του ΑΕΠ και τον ΔΤΚ- είναι ανεξάρτητη από τις άλλες μειώσεις που είτε έχουν νομοθετηθεί από το 2010 έως και φέτος είτε παραμένουν «παγωμένες» (όπως η ρήτρα μηδενικού ελλείμματος στις επικουρικές) ή σχεδιάζεται να νομοθετηθούν τον Οκτώβριο με τη νέα «μεταρρύθμιση» του Ασφαλιστικού («κούρεμα» συντάξεων που αθροιστικά, κύρια + επικουρική, ξεπερνούν τα 1.000 ευρώ, αλλαγή των πλαφόν για διπλοσυνταξιούχους κ.α.). Επιπλέον των περικοπών του πρώτου και του δεύτερου Μνημονίου, η κυβέρνηση με δύο νόμους, τον Ιούλιο (ν. 4334/15) και τον Αύγουστο (ν. 4336/15):
- Αύξησε, αναδρομικά από την 1η Ιουλίου 2015, τις εισφορές υγειονομικής περίθαλψης για συνταξιούχους στο 6% (από 4%) στις μεικτές κύριες συντάξεις και στο 6% (από 0) στις καταβαλλόμενες επικουρικές. Η πρώτη παρακράτηση των αυξημένων εισφορών (και έμμεση μείωση στο εισόδημα των συνταξιούχων) θα γίνει από τις συντάξεις του μηνός Σεπτεμβρίου, που θα καταβληθούν στα τέλη Αυγούστου (οι αναδρομικές μειώσεις Ιουλίου και Αυγούστου θα παρακρατηθούν από τις συντάξεις του Οκτωβρίου, Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου).
- Μείωσε, «υιοθετώντας» το νομοθετημένο από το 2012 κατώτατο ημερομίσθιο του ανειδίκευτου εργάτη (αντί της ΕΓΣΣΕ όπως όριζε ο ν. 3863/10), το ποσό της κατώτατης σύνταξης από τα 486 ευρώ στα 392,70 ευρώ (αφορά όσες εκδίδονται αναδρομικά από 1/1/2015).
- Αλλαξε τον τρόπο υπολογισμού των νέων (από 1/1/2015) συντάξεων προβλέποντας την καταβολή αναλογικού ποσού για τον χρόνο ασφάλισης με αναλογία της βασικής σύνταξης για τον χρόνο ασφάλισης από την 1/1/2011 για όσους συνταξιοδοτούνται το 2015.
- Εθεσε ως ηλικιακό όριο το 67ο έτος για την καταβολή του προνοιακού τμήματος (χωρίς καταβολή εισφορών) σε όσους και όσες συνταξιοδοτούνται λόγω γήρατος από την 1/7/2015 και μετά με 15 – 20 έτη ασφάλισης (έως τον Ιούνιο ελάμβαναν την… κατώτατη σύνταξη).
Μικρότερες όλες οι νέες συντάξεις με τον νέο τρόπο υπολογισμού
Αναδρομικό «ψαλίδι» από 1ης Ιανουαρίου
Μικρότερες όλες οι νέες συντάξεις που εκδίδονται αναδρομικά από 1/1/2015
Μικρότερες συντάξεις θα απονέμουν τα Ταμεία σε όσους και όσες συνταξιοδοτούνται από φέτος καθώς ο νέος τρόπος υπολογισμού (καταβολή βασικής + αναλογικής σύνταξης για τον χρόνο ασφάλισης από την 1/1/2011 και μετά) «κρύβει» μειώσεις κυρίως λόγω των περικοπών που έχουν γίνει στους… μισθούς την τελευταία πενταετία. «Κλειδί» για το ύψος των νέων συντάξεων, με βάση τον ν. 3863/10, θα είναι τα έτη ασφάλισης (όσο περισσότερα είναι, τόσο υψηλότερο ποσοστό αναπλήρωσης του μισθού θα δίνεται χωρίς ωστόσο να φτάνει στα επίπεδα που ήταν έως το 2010), το ύψος των ασφαλιζόμενων αποδοχών και το ποσό της βασικής σύνταξης το οποίο θα αυξομειώνεται, κάθε χρόνο, ανάλογα με την πορεία της οικονομίας και των τιμών. Σύμφωνα με υπολογισμούς, η μείωση συντάξεων θα είναι περίπου στο 3% σε σύγκριση με ό,τι ίσχυε με το προηγούμενο καθεστώς. Οι απώλειες θα είναι, ωστόσο, μεγαλύτερες σε βάθος χρόνου. Συγκεκριμένα:
- Οσοι συνταξιοδοτούνται μετά την 1/1/2015 θα λαμβάνουν ένα τμήμα σύνταξης που αντιστοιχεί στον χρόνο ασφάλισής τους έως 31/12/2010 σύμφωνα με τις καταστατικές διατάξεις των Ταμείων τους (ποσοστά αναπλήρωσης από 70% και πάνω για 35ετία) και δεύτερο τμήμα, αναλογικό του χρόνου ασφάλισής τους από 1/1/2011 με βάση τις εισφορές και μέρος της βασικής σύνταξης.
- Η σύνταξη ενός ασφαλισμένου για πρώτη φορά από την 1η/1/2011 και μετά, θα υπολογιστεί, για ολόκληρο τον εργασιακό βίο, με βάση τα νέα χαμηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης του ν. 3863/10 (βλ. πίνακα).
Πώς υπολογίζονται από 1/1/2015 οι νέες συντάξεις*
Συνταξιοδότηση έως το τέλος του 2015
Ασφαλισμένος με 35 έτη ή 10.500 ημέρες ασφάλισης
Με τον νέο τρόπο υπολογισμού, που ισχύει για τους συνταξιοδοτούμενους από 1/1/2015, λαμβάνει δύο τμήματα σύνταξης. Ενα για τα 30 έτη έως το 2010 και ένα δεύτερο για 5 έτη (το διάστημα από 2011-2015). Εαν είχε αποδοχές 1.800 ευρώ στο διάστημα 2005-2010 και 1.400 ευρώ την τελευταία 5ετία, η σύνταξη θα είναι:
- Α΄ Τμήμα: Ποσό σύνταξης 1.212 x 30/35 = 1.030 ευρώ
- Β΄ Τμήμα: α) Βασικό ποσό 360 x 5/35 = 51 ευρώ
β) Αναλογικό 5 x 1,31% x 1.400 = 92 ευρώ
Σύνολο 1.173 ευρώ, ενώ με τον«παλαιό» τρόπο υπολογισμού θα ελάμβανε σύνταξη 1.212 ευρώ, δηλαδή θα έχει 39 ευρώ λιγότερα ή σε ποσοστό -3,2%.
Συνταξιοδότηση το 2016
Ασφαλισμένος με 32 έτη ή 9.600 ημέρες ασφάλισης, 26 έτη έως το 2012 και 6 έτη από 2011-2016 και αποδοχές 1.500 ευρώ την περίοδο 2006-2011 και 1.200 ευρώ την περίοδο 2012-2016 θα λάβει σύνταξη ως εξής:
- Α΄ Τμήμα: Ποσό σύνταξης 936 x 26/32 = 712 ευρώ
- Β΄ Τμήμα: α) Βασικό ποσό 360 x 6/32 = 67 ευρώ
β) Αναλογικό 6 x 1,22% x 1.200 = 87 ευρώ
Σύνολο σύνταξης 866 ευρώ έναντι 936 ευρώ (-70 ευρώ και σε ποσοστό -7,5%).
* Παραδείγματα του δικηγόρου και εκδότη του περιοδικού «Νομοθεσία ΙΚΑ» Δ. Μπούρλου για την «Ημερησία».