Του Σίμου Ανδρονίδη
Η τελευταία δημοσκόπηση που διενέργησε η εταιρεία δημοσκοπήσεων ‘Metron Analysis,’ προκάλεσε ιδιαίτερες συζητήσεις, ιδίως στις τάξεις του Κινήματος Αλλαγής, ιδίως το εύρημα εκείνο που δείχνει ό,τι ένα 92% των υποστηρικτών του Κινήματος Αλλαγής εκφράζει θετική γνώμη για τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη.[1]
Ο βουλευτής του Κινήματος Αλλαγής μάλιστα, Βασίλης Κεγκέρογλου, καταφέρθηκε ανοιχτά κατά του διευθύνοντα συμβούλου της εταιρείας ‘Metron Analysis,’ Στράτου Φαναρά, θεωρώντας πως ό,τι το συγκεκριμένο εύρημα, αλλά και εν συνόλω η δημοσκόπηση, δεν δύνανται να αποτελέσουν παρά ένδειξη μίας ‘στημένης’ δημοσκόπησης.[2]
Η προσέγγιση του Βασίλη Κεγκέρογλου, καθίσταται απλοϊκή και μηχανιστική, στο βαθμό που επιλέγοντας να μην εμβαθύνει πολιτικά στο περιεχόμενο της δημοσκόπησης, ώστε να αντλήσει κάποια συμπεράσματα, υιοθετεί μοτίβα ‘μηχανορραφίας,’ και περισσότερο, μίας δημοσκοπικής και πολιτικής ‘συμπαιγνίας,’ με στόχο το να ‘πληγεί’ το Κίνημα Αλλαγής ως φορέας πολιτικής και ιδεολογικής εναλλακτικής επιλογής στην κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η ‘υπόνοια,’ ή αλλιώς, η ‘υποψία,’ αφήνεται να αιωρείται σχετικά με το περιεχόμενο της δημοσκόπησης, αφήνοντας εκτός τα εργαλεία της πολιτικής ανάλυσης.
Σε αυτό το πλαίσιο, εάν εστιάσουμε στο εύρημα αυτό, που δείχνει ό,τι όχι απλά η πλειοψηφία αλλά η μεγάλη πλειοψηφία της κοινωνικής βάσης του Κινήματος Αλλαγής, εκφράζεται θετικά για τον πρωθυπουργό, τότε θα παρατηρήσουμε τα εξής.
Πρώτον, το ποσοστό, αποτελεί απόρροια, στον τρέχον κοινωνικό και πολιτικό χρόνο, της ακόμη ισχύουσας δυναμικής που διατηρεί το ‘αντι-ΣΥΡΙΖΑ’ πρόσημο εντός της κοινωνικής βάσης του Κινήματος Αλλαγής, που εν προκειμένω, αφενός μεν τροφοδοτείται από τα πεπραγμένα της κυβέρνησης ή και της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-Ανεξαρτήτων Ελλήνων, και αφετέρου δε, από την ίδια πολιτική ρητορική του κόμματος του ΣΥΡΙΖΑ, που προ κυβερνητικής περιόδου, αλλά και εντός αυτής, εστίαζε, με αρνητικούς όρους στο ΠΑΣΟΚ ως κόμμα που υπήρξε ‘μήτρα’ της ‘διαφθοράς’ και της ανάδειξης ‘διεφθαρμένων’ και ‘επίορκων’ πολιτικών.
Από κοινού τα δύο αυτά ιδιαίτερα και κρίσιμα στοιχεία, συμβάλλουν στην πολιτική και ιδεολογική ανα-πλαισίωση της βάσης του Κινήματος Αλλαγής, βάση που όπως δείχνει το ποσοστό, τοποθετείται αντιστικτικά προς ό,τι δύναται να εκφράσει πολιτικά, ιδεολογικά και αξιακά, ο Συνασπισμός της Ριζοσπαστικής Αριστεράς. Η Αριστερά τύπου ΣΥΡΙΖΑ, δεν αμφισβητείται απλά, αλλά απορρίπτεται.
Δεύτερον, το ποσοστό, το 92%, τροφοδοτείται δραστικά και από την σύγκλιση και σύγκληση μεταξύ των κομμάτων του Κινήματος Αλλαγής/ΠΑΣΟΚ και της Νέας Δημοκρατίας, έτσι όπως επιχειρήθηκε την περίοδο της βαθιάς κοινωνικοοικονομικής και πολιτικής κρίσης, όπως επίσης και από την διαχείριση της πανδημίας από την τωρινή κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό, ιδίως την περίοδο του περασμένου Μαρτίου, διάσταση που όπως φαίνεται πιστώνεται θετικά στον πρωθυπουργό.
Σε αυτό το διττό πλέγμα, συμπεριλαμβάνεται και το ύφος της πολιτικής παρουσίας που έχει υιοθετήσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο τρόπος με τον οποίο απευθύνεται και προς το Κίνημα Αλλαγής. Έτσι, συγκροτείται ένα οιονεί υπόστρωμα εμπιστοσύνης προς τον πρωθυπουργό και προς τις κινήσεις του, στο εσωτερικό της βάσης του Κινήματος Αλλαγής, κάτι που σημαίνει ό,τι ο πρωθυπουργός δεν σημαίνεται ‘φορτισμένα,’ δεν πολώνει αρνητικά, με ό,τι δείχνει αυτό.
Ένα τρίτο στοιχείο, είναι αυτό της διλημματικής, και πολιτικής-κυβερνητικής επιλογής: Εάν ετίθετο ζήτημα διακυβέρνησης ή και συγκυβέρνησης, συνεπεία και των παραπάνω, θα προτιμούνταν και ο Κυριάκος Μητσοτάκης και το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας, έναντι του ΣΥΡΙΖΑ και του Αλέξη Τσίπρα (και έχει σημασία αυτό).
Δεν έχουμε να κάνουμε με τα θεωρούμενα ως πολιτικά ανοίγματα του πρωθυπουργού και προέδρου της Νέας Δημοκρατίας στο περιώνυμο ‘Πολιτικό Κέντρο,’ ή αντίστοιχα, με την κυριαρχία σε αυτό το χώρο που επηρεάζει και την μεγάλη πλειοψηφία των ψηφοφόρων του Κινήματος Αλλαγής. Αλλά, αντιθέτως με μία άσκηση επί του Κέντρου με τους επι-γενόμενους όρους του ύφους και της μετριοπάθειας, του κυβερνητικού ρεαλισμού,[3] του αυτο-προσδιορισμού του πρωθυπουργού ως πολιτικά ‘ενάντιου’ στις ‘εξαλλοσύνες’ και τις ‘πομφόλυγες’ ΣΥΡΙΖΑ, που καλλιεργεί το έδαφος για την εμπιστοσύνη αρχικά και την έκφραση θετικής γνώμης στη συνέχεια.
Το ενδιαφέρον στρέφεται, και μάλιστα εμπρόθετα, προς την πλευρά του τρίτου κομματικού ‘παίκτη’ του εν Ελλάδι πολιτικού συστήματος, ήτοι του Κινήματος Αλλαγής, μέλημα του οποίου, εκ-πεφρασμένο διαρκώς, καθίσταται η εξισορρόπηση μεταξύ της κυβερνώσας Νέας Δημοκρατίας και του αντιπολιτευόμενου ΣΥΡΙΖΑ.
Και είναι ενδεικτικό το ό,τι με την τροπή που έλαβε η συζήτηση, το πολιτικό κόμμα κινδύνευσε να απωλέσει το ‘δάσος,’ χάριν του πρόσκαιρου ‘δένδρου,’ την ευρύτερη κοινωνική-πολιτική εικόνα εντός της οποίας ανακύπτουν δυναμικές, διάφορες διεργασίες και αντιφάσεις. Εντός της οποίας, λαμβάνουν χώρα και εξελίσσονται οι ‘αυτο-εκπληρούμενες προφητείες’ της Νέας Δημοκρατίας και οι μονοσήμαντες αναγωγές του ΣΥΡΙΖΑ.
Είναι απαραίτητο ως προς την πολιτική λειτουργία του Κινήματος Αλλαγής να υπάρξουν αναφορές σχετικά με τις κοινωνικές τάξεις και μερίδες τάξεων (κοινωνικές-ταξικές απευθύνσεις) που επιθυμεί να εκπροσωπήσει το Κίνημα Αλλαγής πολιτικά, διαρκείς πολιτικές και προγραμματικές επεξεργασίες και εμπλουτισμός των ήδη υπαρχόντων, ώστε να συμπεριληφθούν και τα επίδικα που θέτει η πανδημική κρίση και η διαχείριση της, η υπέρβαση της κοινοτοπίας, της στερεοτυπικής αντίληψης του ‘μέσου όρου,’ η ανάδειξη πολιτικών με έμφαση σε ζητήματα Τοπικής Αυτοδιοίκησης, πεδίο στο οποίο Μεταπολιτευτικά ο χώρος του ΠΑΣΟΚ, έχει εισαγάγει πολιτικές με μεταρρυθμιστικό πρόσημο.
Το ίδιο το Κίνημα Αλλαγής δεν πρέπει να διστάζει να στραφεί στην κοινωνική συμμαχία που εκπροσωπεί, με χαρακτηριστικά κυβερνησιμότητας, στρατηγικής επάρκειας, σοσιαλδημοκρατικής[4] πολιτικής και ιδεολογικής τόλμης, συμπερίληψης στη βάση του ‘διαμορφώνω’ και όχι απλά του ‘έχω.’ Ζητούμενο της πανδημικής εποχής, δεν οφείλει να είναι η ‘ταύτιση’ σε διάφορα επίπεδα, όσο η δημιουργία συνθηκών πολιτικοϊδεολογικής εγγύτητας και διεύρυνσης. Πρωτίστως το Κίνημα Αλλαγής οφείλει να θέσει το ερώτημα: Τι ζητά από τον πολιτικό εαυτό του;
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] Βλέπε σχετικά, ‘Δημοσκόπηση: 92% αποδοχή του πρωθυπουργού από τους ψηφοφόρους του ΚΙΝΑΛ,’ Ενημερωτική ιστοσελίδα ‘newseurope,’ 02/02/2021, https://www.neweurope.gr/%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CF%83%CE%BA%CF%8C%CF%80%CE%B7%CF%83%CE%B7-92-%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CF%87%CE%AE-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CF%80%CF%81%CF%89%CE%B8%CF%85%CF%80%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B3%CE%BF/
[2] Για μία κριτική προσέγγιση των αναφορών του Βασίλη Κεγκέρογλου, βλέπε σχετικά, Κανέλλης Ηλίας, ‘Η πραγματικότητα δεν υπάρχει,’ 02/02/2021, σελ. 15.
[3] Αυτός ο ιδιαίτερος ρεαλισμός, πολιτικός και κυβερνητικός, αντιπαρατίθεται, σε επίπεδο βάσης, με τον ‘κυνισμό’ και τον ‘καιροσκοπισμό’ του Αλέξη Τσίπρα και του ΣΥΡΙΖΑ. Υπό αυτό το πρίσμα, ο ΣΥΡΙΖΑ αντανακλά μία σειρά από πολιτικές ‘παθογένειες.’ Αξίζει να σημειωθεί τώρα, ό,τι ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν επιλέγεται στη βάση του ‘μικρότερου κακού,’ αλλά του ‘υπερέχοντος’ σε διάφορους δείκτες, πολιτικού, η παρουσία του οποίου αμβλύνει κατά τι τις γωνίες της κριτικής προς την Νέα Δημοκρατία. O πρωθυπουργός δεν αναπαρίσταται ως ‘σκληρός δεξιός,’ αλλά ως ο ‘νικητής’ επί του ΣΥΡΙΖΑ.
[4] Η «κοινωνική δικαιοσύνη και η ισότητα», για να παραπέμψουμε στον Σεραφείμ Σεφεριάδη, πρέπει να τεθούν σε πρώτο πλάνο, ως στοιχεία Σοσιαλδημοκρατικής ταυτότητας και πολιτικής. Βλέπε σχετικά, Σεφεριάδης Σεραφείμ, ‘Σοσιαλδημοκρατικές στρατηγικές στον 20ο αιώνα. Επισημάνσεις για μια πολιτική κοινωνιολογία,’ στο: Κατσούλης Ηλίας, (επιμ.), Νέα Σοσιαλδημοκρατία. Περιεχόμενα πολιτικής, θεσμοί, οργανωτικές δομές,’ Εκδόσεις Σιδέρης Ι., Αθήνα, 2002, σελ. 104.