Το ζήτημα του νέου lockdown ήταν αυτό που βρέθηκε στο επίκεντρο της εκπομπής «Αντιθέσεις» του ηρακλειώτικου ΚΡΗΤΗTV, όπου εμφανίστηκε το βράδυ της Παρασκευής 13 Νοέμβρη ο καθηγητής παθολογίας, έρευνας και πολιτικής υγείας, επιστημών δεδομένων και στατιστικής, διευθυντής του κέντρου Metrics στο Πανεπιστήμιο Stanford των ΗΠΑ κ. Γιάννης Ιωαννίδης, προσκεκλημένος του δημοσιογράφου Γιώργου Σαχίνη. O Έλληνας καθηγητής που κατά τη διάρκεια του πρώτου lockdown είχε το ρόλο του «αρνητή», τώρα έχει υιοθετήσει επίσημα καταγγελτικό λόγο για την εφαμοργή της σκληρής καραντίνας, ακριβώς λόγω των μελετών και τον πορισμάτων, που υποστηρίζει ότι έχει στη διάθεση του σε σχέση με το lockdown της άνοιξης.
Ο Dr Ιωαννίδης χαρακτήρισε απερίφραστα «καταστροφικό» το lockdown στη δεδομένη χρονική συγκυρία.
Σε ερώτημα για το αν στο σημείο που φτάσαμε υπήρχε άλλη λύση ο καθηγητής είπε:
“Μαζικά τεστ στον πληθυσμό της χώρας, κάτι που γίνεται μέσα σε ένα σαββατοκύριακο, αποφυγή υπερφόρτωσης των νοσοκομείων με περιστατικά που δε χρειάζονται να μπουν στο νοσοκομείο και αποφυγή διασωλήνωσης ανθρώπων για αυτούς που δεν έχουν κάτι να κερδίσουν από αυτή τη διασωλήνωση.
Ακολουθούν εκταταμμένα τμήματα των όσων ειπε ο κ. Ιωαννίδης στην εκπομπη “Αντιθέσεις” σε κειμενο:
Λανθασμένο το αφήγημα της κυβέρνησης περί επιτυχούς διαχείρισης της πανδημίας
Χάθηκε πάρα πολύς χρόνος. Θεωρώ ότι όλο το αφήγημα της διαχείρισης της πανδημίας εκ θεμελίων ήταν λανθασμένο. Ήταν ένα αφήγημα επιτυχίας το οποίο στηρίχθηκε στο γεγονός ότι το πρώτο επιδημικό κύμα ήταν σχεδόν απών.
Ήταν ένα κύμα 100.000 ατόμων, ίσως και λιγότερο από τις αρχές έως τον Ιούνιο, ένα κύμα που κάμφθηκε από την κίνηση της κοινωνίας που βλέποντας τις εικόνες στο Γουχάν και στην Ιταλία πήρε μέτρα, σταμάτησε να εκτείθεται, μείωσε πάρα πολύ τις εκθέσεις.
Λύθηκε αυτό το πρόβλημα χωρίς να κάνουμε τεστ, χωρίς να έχουμε καμία αποτύπωση επιδημιολογική του τι συμβαίνει, χωρίς να παρακολουθούμε το τι συμβαίνει.
Ακολούθησε το ίδιο αφήγημα στο άνοιγμα της χώρας στο οποίο ήμουν σαφώς σύμφωνος ότι πρέπει να ανοίξει, αλλά ότι πρέπει να ανοίξει με εντατική χρήση τεστ και με εντατική χρήση επιδημιολογικής επιτήρησης.
Ολέθριος ο αλγόριθμος που χρησιμοποιήθηκε στο άνοιγμα του τουρισμού
Μάλιστα χρησιμοποιήθηκε ένας ολέθριος αλγόριθμος ο οποίος στηριζόταν απλώς στα πόσα κρούσματα είχανε οι χώρες από τις οποίες θα ερχόταν επισκέπτες.
Καταλαβαίνετε ότι αυτός ο αλγόριθμος προτίμησε τις χώρες που δεν έκαναν τεστ σα την Ελλάδα που αυτό έδινε το αφήγημα της επιτυχίας. Κάποιες άλλες χώρες της Βαλκανικής στα βόρεια σύνορά μας δεν είχαν πολλά καταγεγραμμένα κρούσματα γιατί δεν έκαναν τεστ. Ε
Είχαμε μεγάλη είσοδο τουριστών με έλεγχο πολλοί λίγων αρχικά από τις βόρειες χώρες. Μετά κάπως άλλαξαν τα πράγματα αλλά μάλλον ήταν αργά, με περίπου 1 στους 8 να ελέγχεται.
Είχαμε λοιπόν μία επιφόρτιση του χώρου ήδη από την περίοδο του καλοκαιριού.
Φοβόμασταν τους Σουηδούς και τους Άγγλους όμως αυτοί είχαν πολύ μικρή πιθανότητα να είχαν μολυνθεί σε αντίθεση με τους Βουλγάρους, τους Ρουμάνους και τους Αλβανούς που συνέχισαν να έρχονται μαζικά.
Έχουμε εκθετική αύξηση αλλά δεν έχουμε ιδέα τι κρύβεται πίσω από αυτή την εκθετική αύξηση
Δεν καταγράψαμε την άνοδο του επιδημικού κύματος.
Εξακολουθούμε να μην έχουμε επιδημική εικόνα για το πού βρίσκεται το κύμα σε διάφορες περιοχές. Απλώς περιμένουμε με σποραδικές καταγραφές – πηγαίνει κάποιο συνεργείο του ΕΟΔΥ σε κάποια πλατεία και μαζεύει κάποιους και προσπαθεί να τους ελέγξει – αλλά αυτό δεν είναι επιδημιολογία, είναι μία συλλογή περιστατικών που δεν οδηγεί σε καμία πληροφόρηση και μας βάζει με την πλάτη στον τοίχο.
Έχουμε μία εκθετική αύξηση αλλά δεν έχουμε ιδέα τι κρύβεται πίσω από αυτή την εκθετική αύξηση.
Έχω πάρα πολλές επιφυλάξεις για το πώς αυτός ο χρόνος των 8 μηνών δαπανήθηκε.
Έχουμε ένα νέο ιό, γνωρίζουμε ότι οι νέοι ιοί θα πρέπει να φτάσουν να μολύνουν ένα ικανό μέρος του πληθυσμού πριν να σταματήσουν.
Δεν ήμασταν σε θέση να τον αναχαιτίσουμε και να τον εξαφανίσουμε οπότε αυτό σημαίνει ότι πρέπει να προετοιμάσουμε το σύστημα υγείας. Πρέπει να προετοιμάσουμε και φυσικά να φτιάξουμε περισσότερες μονάδες, με περισσότερους αναπνευστήρες.
Ακόμα περισσότερο πρέπει να προασπίσουμε το πρωτοβάθμιο σύστημα υγείας το οποίο πάσχει διαχρονικά στην Ελλάδα δυστυχώς, και το οποίο θα ήταν το σύστημα το οποίο θα απέτρεπε όλοι αυτοί οι ασθενείς να καταφεύγουν στα νοσοκομεία.
Τα δεδομένα που έχουν συγκεντρωθεί είναι πρόσφατα, είναι ένας ιός που πέρυσι δεν υπήρχε.
Όταν καταλαβαίνετε, για ένα θέμα στην ιατρική, για να βρούμε απάντηση, χρειαζόμαστε κατά μέσο όρο 25 χρόνια. Όταν περιμένετε όλοι οι επιστήμονες να συμφωνήσουν σε όλα τα θέματα σε λίγους μήνες, αυτό είναι ουτοπικό.
Αντέχει η Ελλάδα κύκλους λοκντάουν 5 ετών;
Θεωρώ ότι το λοκντάουν είναι μια καταστροφική επιλογή.
Ειδικά για την Ελλάδα μπορεί να είναι ένα λάθος αντίστοιχο περίπου της Μικρασιατικής Καταστροφής…
Είναι μία λύση που δεν έχει χρονικό ορίζοντα για ένα πληθυσμό που ξεκινά παρθένος με έναν καινούργιο ιό.
Το να θεωρείς ότι σε τρεις εβδομάδες θα λύσεις το πρόβλημα – μακάρι, κανένας δε μπορεί να είναι σίγουρος – γνωρίζουμε ότι τα πανδημικά κύματα από νέους ιούς διαρκούν 2, 3, 4, 5 χρόνια.
Αντέχει η Ελλάδα κύκλους λοκντάουν 5 ετών;
Και να σας πω και κάτι άλλο; Η Ελλάδα είναι μία χώρα που έχει ένα ισχυρό αστικό ιστό στην Αθήνα, ένα δεύτερο στη Θεσσαλονίκη, κάποια άλλα μικρότερα αστικά κέντρα, και πολλές μικρές ομάδες ανθρώπων που είναι σπαρμένες και μάλιστα που συνήθως έχουν άτομα μεγάλης ηλικίας, ευπαθή, που μπορεί να είναι σε βουνά, χωριά, μικρές κωμοπόλεις που μπορεί να μην πληγούν τώρα αλλά μπορούν να πληγούν μετά από πολλούς μήνες, του χρόνου, του παραχρόνου.
Το λοκντάουν στην καλύτερη περίπτωση θα μετακυλήσει το πρόβλημα για λίγο αργότερα.
Αν έχει επιτυχία γιατί ειδικά για την Ελλάδα και τις περισσότερες χώρες δεν έχει επιτυχία και το κέρδος είτε είναι αμφίβολο, ή μηδενικό ή αρνητικό και οι βλάβες είναι τεράστιες.
Ενίσχυση της πρωτοβάθμιας υγείας για να μην κλατάρουν τα νοσοκομεία
Έχουμε ένα παγόβουνο, βλέπουμε την κορυφή του παγόβουνου.
Όσα περισσότερα τεστ κάνουμε αποκαλύπτουμε λίγο περισσότερο από το παγόβουνο, αλλά στις περισσότερες χώρες το μεγαλύτερο μέρος παραμένει κρυφό. Και ένα μέρος εξακολουθεί να είναι μολυσματικό. Και γι’ αυτό συνεχίζει να διαδίδεται ο ιός.
Σε παγκόσμιο επίπεδο η θνητότητα ειναι περίπου στο 0,15%. Δηλαδή περίπου 1 στους 600 θα πεθάνει. Περίπου διπλάσιοι ή τριπλάσιοι θα καταλήξουν στις ΜΕΘ και ένας μεγαλύτερος αριθμός θα χρειαστεί νοσοκομειακή φροντίδα.
Σημειώνω όμως ότι η νοσηλευτική φροντίδα τις περισσότερες φορές δεν έχει να προσφέρει απολύτως τίποτα, πέρα από οξυγόνο. Οξυγόνο σε ένα σύστημα που είναι οργανωμένο σε πρωτοβάθμιο επίπεδο μπορεί να προσφερθεί και στο σπίτι.
Όλοι οι ασθενείς που θα συσσωρευτούν στα νοσοκομεία, θα εμποδίσουν την παροχή φροντίδας για σοβαρότερα προβλήματα. Ένας μεγάλος αριθμός αυτών δε θα χρειαζόταν να είναι στο νοσοκομείο αν λειτουργούσε η πρωυοβάθμια υγεία.
Πόσοι θα πεθάνουν στην Ελλάδα ανάλογα με το ποσοστό μόλυνσης
Να σημειώσουμε ότι σύμφωνα με πίνακες που παρουσίασε ο καθηγητής στην εκπομπή των “Αντιθέσεων” με τον Γ. Σαχίνη, εφόσον μολυνθεί το 10% του πληθυσμού στην Ελλάδα θα έχουμε συνολικά 4.214 θανάτους εκ των οποίων οι 2.640 θάνατοι θα είναι ηλικίες άνω των 68 ετών ή υπερήλικες υψηλού κινδύνου.
Ο αριθμός των νεκρών αυξάνεται σε μεγάλο βαθμό όταν φτάνουμε στο 30% αφού οι νεκροί θα φτάσουν στους 12.600 ενώ με ποσοστό μόλυνσης στο 50% θα φτάσουμε στους 21.000 νεκρούς.
Εφόσον δε ληφθούν όμως τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία των ευπαθών ομάδων όπως των ηλικιωμένων στα γηροκομεία, τότε οι νεκροί διπλασιάζονται.
Χαρακτηριστικό είναι, όπως αναφέρει ο κ. Ιωαννίδης, ότι στο πρώτο κύμα στην Ισπανία, στο Βέλγιο και στην Αγγλία το 63%, το 61% και το 44% των θανάτων αντίστοιχα συνέβη σε γηροκομεία.
Οι δραματικές επιπτώσεις ενος μακροχρόνιου λοκντάουν
Σε ένα κατάλογο με το χρονικό ορίζοντα των επιπτώσεων του lockdown, εμφανίζεται βέβαιος ότι το πρόσημο θα είναι αρνητικό, σε βαθμό αυτοκαταστροφικό. Παραθέτει εννιά λόγους, με πρωταρχικό την πλημμελή αντιμετώπιση νοσημάτων, όπως το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, που σε καταστάσεις lockdown στοιχίζει ζωές, απλώς και μόνο επειδή οι παθούντες φοβούνται και δεν προσέρχονται στο νοσοκομείο.
Δεύτερος λόγος είναι η καθυστέρηση θεραπειών που σώζουν ζωές, όπως αυτές για τον καρκίνο και κάποιες προγραμματισμένες επεμβάσεις που ακυρώνονται, αφού, όπως λέει, το καθολικό βάρος που ρίχνει το ΕΣΥ στην αντιμετώπιση του covid-19 έχει ως αποτέλεσμα να κλείνει το 80% των χειρουργείων. «Σε συνθήκες lockdown η προληπτική θεραπεία πηγαίνει στις καλένδες. Πολλά ιατρεία κλείνουν, άλλα υπολειτουργούν και η πρωτοβάθμια υγεία, που χωλαίνει διαχρονικά, κάτω από συνθήκες πίεσης επιδεινώνεται ακόμα περισσότερο. Έχουμε έναν ελέφαντα και βλέπουμε μόνο την ουρά του. Υπάρχει και ο υπόλοιπος ελέφαντας, ο οποίος μεταφράζεται σε πολύ σοβαρότερα προβλήματα υγείας, σε πολύ σοβαρότερες επιπτώσεις», σχολιάζει χαρακτηριστικά.
Από εκεί και πέρα, αναδεικνύει μια μελέτη, βάσει της οποίας κατά τη διάρκεια του πρώτου lockdown το 50% των ανθρώπων που κλείστηκαν στα σπίτια τους εμφάνισαν σοβαρά προβλήματα άγχους ή κατάθλιψης. Βάσει της ίδιας έρευνας ένα ποσοστό ανθρώπων ηλικίας 18-24 ετών παρουσίασε αυτοκτονικές διαθέσεις, ισχυρίζεται ο καθηγητής και επικαλείται δύο τραγικά παραδείγματα: την αυτοκτονία του 14χρονου γιου του αναπληρωτή του στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνο και την αυτοκτονία ενός 40χρονου συναδέλφου του, γιατρού, στην Ευρώπη.
Συνεχίζοντας, ο Έλληνας διευθυντής του κέντρου Metrics στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ των ΗΠΑ, αναφέρεται στην έκρηξη κρουσμάτων ενδοοικογενειακής βίας («κλείνουμε σε ένα περιορισμένο χώρο τα θύματα με τους βιαστές τους») και ακολούθως στη φυματίωση, μια παράμετρος που δεν έχει αναδειχθεί ποτέ μέχρι τώρα. Σύμφωνα με τον καθηγητή η φυματίωση σκοτώνει ετησίως 1,4 εκατ. ανθρώπους παγκοσμίως και μόνο από το πρώτο lockdown προβλέπεται ότι σε βάθος 5ετιας θα σκοτώσει επιπλέον 1,5 εκατ. ανθρώπους, γιατί «διαταράσσεται ο τρόπος που μπορούμε να χειριστούμε την αντιμετώπιση της φυματίωσης».
Η έκρηξη των παιδικών νοσημάτων, του αλκοολισμού και των νοσημάτων που σχετίζονται με την οικονομική εξαθλίωση (φτώχεια – ανεργία), θα επιβαρύνουν σύμφωνα με τον κ. Ιωαννίδη το κόστος σε ανθρώπινες ζωές που θα δούμε τα επόμενα χρόνια. Υποστηρίζει επιπλέον ότι το ΕΣΥ δέχεται τεράστια πίεση και βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης, διότι έχουν διασωληνωθεί αρκετοί ασθενείς χωρίς να χρειάζεται και εκφράζει την ανάγκη να γίνεται με απόλυτη υπευθυνότητα και επιστημονική ακρίβεια η επιλογή των ανθρώπων που πρέπει να νοσηλευτούν.
Τι προτείνει ο καθηγητής; Δεδομένου ότι, όπως λέει, το ποσοστό παγκόσμιας θνητότητας του ιού είναι αυτή τη στιγμή στο 0,20%, αλλά όταν πλήττει ένα γηροκομείο μπορεί να φτάσει ακόμα και στο 25%, το βασικό μέτρο θα πρέπει να είναι η προστασία των ευπαθών ομάδων, σε συνδυασμό με τη διενέργεια πολλών καθημερινών τεστ, ώστε να απομονώνονται έγκαιρα τα θετικά κρούσματα.
«Δεν ήμουν ποτέ υπέρ της θεωρίας που σχετίζεται με την ανοσία αγέλης. Λαμβάνοντας κάποιες λογικές προφυλάξεις εντός ορίων, προσπαθούμε να αποφύγουμε να μολύνουμε το 10% των ατόμων που θα κινδυνεύσουν. Αυτό σημαίνει ότι μπορούμε να ζήσουμε κανονικά, αλλά να προφυλάξουμε το 10% του πληθυσμού. Ένας μικρός αριθμός ατόμων θα πρέπει να προφυλαχθεί», αναφέρει στη μελέτη (του) που δημοσιεύθηκε στο «Bulletin of the WHO», το επίσημο επιστημονικό περιοδικό του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ).
«Κοροιδεϋόμαστε, κοροϊδεύουμε τους εαυτούς μας, τους άλλους, τους πολίτες, τον κόσμο», πηγαίνοντας σε μια αυτοκτονική επιλογή», είναι η ξεκάθαρη θέση του για το νέο lockdown.
