Του Δημήτρη Μηλάκα
Την έμπρακτη επιβεβαίωση της κυριαρχίας τους στο ελληνικό «οικόπεδο» μέσα από μια αναβαθμισμένη στρατιωτική συμφωνία συνεργασίας – κατ΄ αρχήν για τη Βάση της Σούδας- επιδιώκουν οι Αμερικανοί. Για αυτόν το βασικό, και φλέγοντα για τα αμερικανικά συμφέροντα αυτήν την περίοδο, λόγο κάλεσαν τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα στην Ουάσιγκτον.
Η εμφανής αποδόμηση των σχέσεων ΗΠΑ-Τουρκίας υποχρεώνει τους Αμερικανούς στρατιωτικούς επιτελείς να αναζητήσουν εναλλακτικές και να αναδιατάξουν τι δυνάμεις τους στην περιοχή προκειμένου να είναι έτοιμοι για να αντιμετωπίσουν ακόμη και την απόλυτη κατάρρευση των αμερικανοτουρκικών σχέσεων.
Για αυτόν τον λόγο η Ουάσιγκτον έχει αποφασίσει την επένδυση σε υποδομές στη Βάση της Σούδας, γεγονός που δικαιολογεί την απαίτησή τους για μια πενταετή ελληνοαμερικανική συμφωνία και όχι την ανανέωση κάθε χρόνο της ισχύουσας. Το πλαίσιο της νέας συμφωνίας που επιδιώκει η Ουάσιγκτον επιτρέπει να διευρυνθούν οι δυνατότητες χρήσης της βάσης. Ήδη έχει γίνει γνωστή η πρόθεσή των Αμερικανών για την εγκατάσταση στη Σούδα μόνιμης στρατοπέδευσης ειδικών δυνάμεων, αλλά και μια μοίρας μη επανδρωμένων βομβαρδιστικών (UAV ή drones). Το αμερικανικό στρατιωτικό ενδιαφέρον για τον ελληνικό χώρο, ωστόσο, δεν περιορίζεται στην Κρήτη και τη Σούδα…
Τον τελευταίο χρόνο σύμφωνα με πληροφορίες έχουν πολλαπλασιαστεί οι επισκέψεις – αυτοψίες Αμερικανικών στρατιωτικών κλιμακίων σε ελληνικά αεροδρόμια προκειμένου να επιλεγούν οι κατάλληλες τοποθεσίες για την εγκατάσταση δύο μοιρών Μη Επανδρωμένων Εναέριων Οχημάτων (UAV ή drones) που διακαώς επιθυμεί το αμερικανικό Πεντάγωνο. Είναι χαρακτηριστική η… σύμπτωση ότι την ίδια βδομάδα που ο Ελληνας πρωθυπουργός θα βρίσκεται στην Ουάσιγκτον, Αμερικανοί στρατιωτικοί επιτελείς θα επιθεωρούν στην Ελλάδα αεροδρόμια (Λάρισα, Ανδραβίδα) τα οποία θα μπορούσαν να εξυπηρετήσουν μια νέα διάταξη των αμερικανικών δυνάμεων στην περιοχή.
Οι αμερικανικοί σχεδιασμοί (και οι μεθοδεύσεις) για την στάθμευση drones έχουν ξεκινήσει τουλάχιστον από το 2014, όταν η τότε ελληνική κυβέρνηση συζητούσε το αμερικανικό αίτημα για την εγκατάστασή τους στη Σούδα, το Καστέλι ή (και) το αεροδρόμιο της Καλαμάτας.
Σήμερα, όπως υποστηρίζουν στρατιωτικοί κύκλοι στην Αθήνα, το θέμα έχει ωριμάσει καθώς οι αμερικανικές ανάγκες για τέτοιου είδους εγκαταστάσεις είναι επείγουσες στο βαθμό που χαρακτηρίζεται απόλυτα ανασφαλής η αμερικανο-τουρκική στρατιωτική συνεργασία σε μια περιοχή και εποχή που οι εξελίξεις στην Μέση Ανατολή είναι θυελλώδεις .
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες οι Αμερικανοί, εκτός από τη Σούδα η οποία στο πλαίσιο της νέας (πενταετούς) συμφωνίας που απαιτούν από την κυβέρνηση Τσίπρα θα μπορούσε να φιλοξενήσει drones, φαίνεται ότι έχουν επιδείξει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και για κάποια άλλα στρατιωτικά αεροδρόμια (Ανδραβίδα, Άραξο) της χώρας.
Τι είναι τα drones
Τα Μη Επανδρωμένα Εναέρια Οχήματα (UAV ή drones), είναι τα αεροσκάφη που είτε ελέγχονται από «πιλότους» από το έδαφος είτε- όσο εξελίσσονται τεχνολογικά– πετούν αυτόνομα αφού προγραμματιστούν για την εκτέλεση μια συγκεκριμένης αποστολής. Υπάρχουν δεκάδες διαφορετικοί τύποι των drones , που βασικά χωρίζονται σε δύο κατηγορίες:
- Αυτά που χρησιμοποιούνται για σκοπούς αναγνώρισης και παρακολούθησης
- και αυτά που είναι οπλισμένοι με πυραύλους και βόμβες
Αυτά της δεύτερης κατηγορίας είναι τα drones που η Ουάσιγκτον ζητά από την ελληνική κυβέρνηση να σταθμεύσουν σε ελληνικό έδαφος…
Τα προβλήματα της Αθήνας
Αντιμέτωπη με την πιεστική αμερικανική απαίτηση – την οποία καλείται να υλοποιήσει- η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη συνυπολογίσει τα εξής:
Πρώτον: δεν υπάρχει το πλαίσιο της συμφωνίας. Η βάση της Σούδας σύμφωνα με την υπάρχουσα ελληνοαμερικανική στρατιωτική συμφωνία προσφέρει στους Αμερικανούς «διευκολύνσεις» επιμελητείας και ανεφοδιασμού. Υπό αυτήν την έννοια η στάθμευση μιας μοίρας Μη Επανδρωμένων βομβαρδιστικών τα οποία, προφανώς θα αναλαμβάνουν αποστολές, δηλαδή θα χτυπούν όπου οι Αμερικανοί επιθυμούν, είναι εκτός πλαισίου των ελληνοαμερικανικών στρατιωτικών συμφωνιών. Και αν αυτό ισχύει για τη βάση της Σούδας, ισχύει πολύ περισσότερο και για το αεροδρόμιο της Καλαμάτας ή για όποιο άλλο αεροδρόμιο τελικά επιλεγεί.
Δεύτερον: η διατάραξη/ κατάρρευση των σχέσεων της Ελλάδας με τον αραβικό κόσμο, καθώς τα αμερικανικά drones που τυχόν θα σταθμεύσουν στην Κρήτη και την Καλαμάτα θα έχουν την ευθύνη επόπτευσης και επιβολής των αμερικανικών συμφερόντων στη Μέση Ανατολή.
Τρίτο: η δυσκολία που παρουσιάζει το εγχείρημα μιας «σιωπηλής συμμόρφωσης» με το αμερικανικό αίτημα. Όπως εξηγούν αρμόδιοι στρατιωτικοί παράγοντες η στάθμευση Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών σε ελληνικά αεροδρόμια, ακόμη και σε αυτό της Σούδας δεν μπορεί να παραμείνει κρυφή επί μακρόν. Υπό αυτήν την έννοια η αντιμετώπιση των εσωτερικών αντιδράσεων είναι μια ακόμη παράμετρος που πρέπει να ληφθεί υπόψη…
Σφίγγει η αμερικανική αγκαλιά
Οι αμερικανικές απαιτήσεις από την «σύμμαχο» Ελλάδα για την αναβάθμιση στρατιωτικού τύπου διευκολύνσεων προφανώς δένει ακόμη περισσότερο τη χώρα στο αμερικανικό άρμα σε μια στιγμή μάλιστα που οι ΗΠΑ έχουν ανοιχτά μέτωπα με χώρες (Κίνα, Ρωσία, Ιράν, την Τουρκία, ακόμα και την Γερμανία) σημαντικές σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο για την Ελλάδα.
Η ελληνική κυβέρνηση από την άλλη πλευρά «ποντάρει» στην αμερικανική παρέμβαση και διαμεσολάβηση για μια σειρά από ζητήματα που καίνε την Ελλάδα, όπως για παράδειγμα η απομείωση του χρέους και τα ελληνοτουρκικά.
Ο υπολογισμός αυτών που η Αθήνα καλείται να δώσει και αυτών που ενδεχομένως προσφέρουν οι Αμερικανοί ως αντάλλαγμα δεν είναι προφανώς ούτε εύκολη ούτε απλή υπόθεση. Το βέβαιο, ωστόσο, είναι ότι σ’ ένα τέτοιου τύπου «παζάρι» όπως αυτό που θα εξελιχθεί στην Ουάσιγκτον κατά την επίσκεψη του πρωθυπουργού την ερχόμενη Τρίτη την μερίδα του λέοντος αποσπά ο ισχυρός….