Το πρώτο στον κόσμο εμβόλιο κατά του καρκίνου του πνεύμονα με mRNA άρχισε να δοκιμάζεται σε ασθενείς, καθώς οι ειδικοί χαιρέτισαν την «πρωτοποριακή» δυνατότητά του να σώσει χιλιάδες ζωές.
Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι η κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο παγκοσμίως, με περίπου 1,8 εκατομμύρια θανάτους κάθε χρόνο. Τα ποσοστά επιβίωσης σε όσους πάσχουν από προχωρημένες μορφές της νόσου, όπου οι όγκοι έχουν εξαπλωθεί, είναι πολύ χαμηλά.
Τώρα οι ειδικοί δοκιμάζουν ένα νέο εμβόλιο που δίνει εντολή στον οργανισμό να κυνηγήσει και να σκοτώσει τα καρκινικά κύτταρα – και στη συνέχεια τα εμποδίζει να επιστρέψουν. Γνωστό ως BNT116 και κατασκευασμένο από την BioNTech, το εμβόλιο έχει σχεδιαστεί για τη θεραπεία του μη μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα (NSCLC), της πιο κοινής μορφής της νόσου.
Η κλινική δοκιμή φάσης 1, η πρώτη μελέτη του BNT116 σε ανθρώπους, ξεκίνησε σε 34 ερευνητικά κέντρα σε επτά χώρες: Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ, Γερμανία, Ουγγαρία, Πολωνία, Ισπανία και Τουρκία. Το Ηνωμένο Βασίλειο διαθέτει έξι κέντρα, που βρίσκονται στην Αγγλία και την Ουαλία, με τον πρώτο βρετανό ασθενή που θα κάνει το εμβόλιο να λαμβάνει την αρχική του δόση την Τρίτη.
Σύμφωνα με τον Guardian, συνολικά, θα εγγραφούν περίπου 130 ασθενείς – από πρώιμο στάδιο πριν από χειρουργική επέμβαση ή ακτινοθεραπεία, έως νόσο σε προχωρημένο στάδιο ή υποτροπιάζοντα καρκίνο – για να λάβουν το εμβόλιο παράλληλα με την ανοσοθεραπεία. Περίπου 20 θα είναι από το Ηνωμένο Βασίλειο. Το εμβόλιο χρησιμοποιεί αγγελιοφόρο RNA (mRNA), παρόμοιο με τα εμβόλια για την Covid-19, και λειτουργεί παρουσιάζοντας στο ανοσοποιητικό σύστημα καρκινικούς δείκτες από τον NSCLC για να προετοιμάσει τον οργανισμό να καταπολεμήσει τα καρκινικά κύτταρα που εκφράζουν αυτούς τους δείκτες.
Ο στόχος είναι να ενισχυθεί η ανοσολογική αντίδραση του ατόμου στον καρκίνο, ενώ τα υγιή κύτταρα παραμένουν ανέγγιχτα, σε αντίθεση με τη χημειοθεραπεία. «Μπαίνουμε τώρα σε αυτή την πολύ συναρπαστική νέα εποχή των κλινικών δοκιμών ανοσοθεραπείας με βάση το mRNA για τη διερεύνηση της θεραπείας του καρκίνου του πνεύμονα», δήλωσε ο καθηγητής Σιου Μινγκ Λι, σύμβουλος ιατρικός ογκολόγος στο University College London hospitals NHS foundation trust (UCLH), το οποίο ηγείται της δοκιμής στο Ηνωμένο Βασίλειο. «Είναι απλό να χορηγηθεί και μπορείς να επιλέξεις συγκεκριμένα αντιγόνα στο καρκινικό κύτταρο και στη συνέχεια να τα στοχεύσεις. Αυτή η τεχνολογία είναι η επόμενη μεγάλη φάση της θεραπείας του καρκίνου».
Ο Γιάνους Ρατς, 67 ετών, από το Λονδίνο, ήταν ο πρώτος άνθρωπος που έκανε το εμβόλιο στο Ηνωμένο Βασίλειο. Διαγνώστηκε τον Μάιο και αμέσως μετά άρχισε χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία. Ο επιστήμονας, ο οποίος ειδικεύεται στην τεχνητή νοημοσύνη, δήλωσε ότι το επάγγελμά του τον ενέπνευσε να συμμετάσχει στη δοκιμή. «Είμαι κι εγώ επιστήμονας και καταλαβαίνω ότι η πρόοδος της επιστήμης -ειδικά στην ιατρική- έγκειται στο ότι οι άνθρωποι δέχονται να συμμετάσχουν σε τέτοιες έρευνες», δήλωσε, προσθέτοντας ότι «θα ήταν πολύ ωφέλιμο για μένα, διότι πρόκειται για μια νέα μεθοδολογία που δεν είναι διαθέσιμη για άλλους ασθενείς και μπορεί να με βοηθήσει να απαλλαγώ από τον καρκίνο. Και επίσης, μπορώ να είμαι μέρος της ομάδας που μπορεί να παράσχει απόδειξη της έννοιας αυτής της νέας μεθοδολογίας και όσο πιο γρήγορα θα εφαρμοστεί σε όλο τον κόσμο, τόσο περισσότεροι άνθρωποι θα σωθούν».
Ο Ρατς δέχθηκε έξι διαδοχικές ενέσεις με διαφορά πέντε λεπτών σε διάστημα 30 λεπτών στο National Institute for Health Research UCLH Clinical Research Facility την Τρίτη. Κάθε ένεση περιείχε διαφορετικά σκέλη RNA. Θα λαμβάνει το εμβόλιο κάθε εβδομάδα για έξι διαδοχικές εβδομάδες και στη συνέχεια κάθε τρεις εβδομάδες για 54 εβδομάδες. Ο Λι δήλωσε: «Ελπίζουμε ότι η προσθήκη αυτής της πρόσθετης θεραπείας θα σταματήσει την επανεμφάνιση του καρκίνου, διότι πολλές φορές για τους ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα, ακόμη και μετά από χειρουργική επέμβαση και ακτινοβολία, αυτός επανέρχεται».
Προσέθεσε δε, ότι «ασχολούμαι με την έρευνα για τον καρκίνο του πνεύμονα εδώ και 40 χρόνια. Όταν ξεκίνησα τη δεκαετία του 1990, κανείς δεν πίστευε ότι η χημειοθεραπεία δούλευε. Τώρα γνωρίζουμε ότι περίπου 20-30% [των ασθενών] μένουν ζωντανοί στο στάδιο 4 με ανοσοθεραπεία και τώρα θέλουμε να βελτιώσουμε τα ποσοστά επιβίωσης. Έτσι, ελπίζουμε ότι αυτό το εμβόλιο mRNA, πάνω από την ανοσοθεραπεία, θα μπορούσε να δώσει την επιπλέον ώθηση. Ελπίζουμε να προχωρήσουμε σε φάση 2, φάση 3 και στη συνέχεια να ελπίζουμε ότι θα γίνει πρότυπο περίθαλψης παγκοσμίως και θα σώσει πολλούς ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα».
Ο Guardian αποκάλυψε τον Μάιο ότι χιλιάδες ασθενείς στην Αγγλία επρόκειτο να προωθηθούν γρήγορα σε πρωτοποριακές δοκιμές εμβολίων κατά του καρκίνου στο πλαίσιο ενός επαναστατικού, παγκοσμίως πρώτου προγράμματος «αντιστοίχισης» του NHS για τη διάσωση ζωών. Στο πλαίσιο του προγράμματος, οι ασθενείς που πληρούν τα κριτήρια επιλεξιμότητας θα αποκτήσουν πρόσβαση σε κλινικές δοκιμές για τα εμβόλια που, σύμφωνα με τους ειδικούς, αποτελούν μια νέα αυγή στη θεραπεία του καρκίνου.
Ο Λόρδος Βάλανς, υπουργός επιστήμης, χαιρέτισε την έναρξη της δοκιμής εμβολίου για τον καρκίνο του πνεύμονα. «Η προσέγγιση αυτή έχει τη δυνατότητα να σώσει τη ζωή χιλιάδων ανθρώπων που διαγιγνώσκονται με καρκίνο του πνεύμονα κάθε χρόνο», δήλωσε. «Υποστηρίζουμε τους ερευνητές μας ώστε να συνεχίσουν να αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των έργων που παράγουν πρωτοποριακές θεραπείες, όπως αυτή». Ο Ρατς ελπίζει ότι μόλις τελειώσει η θεραπεία του θα μπορέσει να επιστρέψει στο τρέξιμο και να επιτύχει τη φιλοδοξία της ζωής του: να ολοκληρώσει τον μαραθώνιο του Λονδίνου.
