Την καταδίκη της Ελλάδας για τον πνιγμό 11 ανθρώπων ανοιχτά του Φαρμακονησίου το 2014 αποφάσισε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.
Με την απόφασή του, το ΕΔΔΑ δικαιώνει τους 16 επιζώντες, οι οποίοι στην καταγγελία τους έκαναν λόγο για απόπειρα βίαιαης επαναπροώθησης (push-back) από σκάφος του λιμενικού που είχε ως αποτέλεσμα το ναυάγιο.
Το Δικαστήριο, στην απόφασή του κάνει λόγο για παραλείψεις στις διαδικασίες και υπογραμμίζει ότι οι ελληνικές αρχές δεν προέβησαν σε ενδελεχή και αποτελεσματική έρευνα, ώστε να διαλευκανθούν οι ακριβείς περιστάσεις υπό τις οποίες συνέβη το ναυάγιο.
Επίσης, όπως τονίζεται στην απόφαση, οι ελληνικές αρχές δεν προχώρησαν στις αναγκαίες ενέργειες ώστε να παράσχουν στους προσφεύγοντες το απαιτούμενο επίπεδο προστασίας.
Συγκεκριμένα, η Ελλάδα καταδικάζεται από το ΕΔΔΑ για:
- Παραβίαση του άρθρου 2(δικαίωμα στην ζωή) της Ευρωπαϊκής Συνθήκης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Το δικαστήριο εντόπισε παραλλείψεις στις διαδικασίες και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι εθνικές αρχές δεν διεξήγαγαν ενδελεχή και αποτελεσματική έρευνα, ικανή να ρίξει φως στις συνθήκες υπό τις οποίες βούλιαξε η βάρκα.
- Παραβίαση του άρθρου 2(δικαίωμα στη ζωή) καθώς απέτυχαν να συμμορφωθούν με τις υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτό. Το Δικαστήριο έκρινε ότι οι ελληνικές αρχές δεν έπραξαν τα δέοντα προκειμένου να παράσχουν στους προσφεύγοντες και τους συγγενείς τους το απαιτούμενο επίπεδο προστασίας.
- Παραβίαση του άρθρου 3(απαγόρευση απάνθρωπης ή ευτελιστική συμπεριφοράς) σχετικά με 12 από τους προσφεύγοντες που μετά το ναυάγιο υπέστησαν εξευτελιστική συμπεριφορά και σωματικούς ελέγχους κατά την άφιξή τους στο Φαρμακονήσι.
Χριστόπουλος: Η απόλυτη ισοπέδωση του κύρους της χώρας
Την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου σχολίασε με ανάρτησή του ο καθηγητής Πολιτειολογίας στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου και Κοσμήτορας της Σχολής Πολιτικών Επιστημών, Δημήτρης Χριστόπουλος.
Όπως αναφέρει, το Δικαστήριο ουσιαστικά “αποδέχθηκε ότι οι άνθρωποι πνιγήκανε εξαιτίας των ελληνικών αρχών, ότι οι αρχές το “κουκουλώσανε” και δεν αποδώσανε ευθύνες και ότι η συμπεριφορά τους στους διασωθέντες ισοδυναμεί με βασανιστήριο. Συζητάμε για την απόλυτη ισοπέδωση του κύρους της χώρας. Την θεσμική αναγνώριση της απόλυτης βαρβαρότητας. Όχι από οργανώσεις αλληλέγγυων αλλά από ένα ευρωπαϊκό διακρατικό όργανο.Η απόλυτη ντροπή. Όσο η χώρα ακολουθεί πολιτική βίαιων επαναπροωθήσεων, τόσο ο κίνδυνος για νέα Φαρμακονήσια είναι παρών”.