Τραγικές ελλείψεις, εξουθενωμένο προσωπικό και υποκριτικό «ενδιαφέρον» από την κυβέρνηση και την ΕΕ, στηλιτεύουν οι εργαζόμενοι με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας

Με μελανά χρώματα περιγράφει την εικόνα της ψυχιατρικής φροντίδας στη χώρα το Σωματείο Εργαζομένων του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ηρακλείου (ΠΑΓΝΗ), με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας στις 10 Οκτωβρίου. Ελλείψεις προσωπικού, υποχρηματοδότηση, αποδόμηση των δημόσιων δομών και εμπορευματοποίηση της φροντίδας ψυχικής υγείας συνθέτουν ένα σκηνικό που οι εργαζόμενοι χαρακτηρίζουν «κοινωνικό έγκλημα σε εξέλιξη».

«Η ψυχική υγεία είναι δικαίωμα, όχι προνόμιο»

Η ανακοίνωση του Σωματείου ξεκινά με μια ξεκάθαρη θέση: «Η ψυχική υγεία είναι δικαίωμα, όχι προνόμιο – Διεκδικούμε ουσιαστική δημόσια και δωρεάν φροντίδα για όλους». Οι εργαζόμενοι επισημαίνουν ότι για μία ακόμη χρονιά, η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας βρίσκει χιλιάδες ασθενείς, τις οικογένειές τους και τους επαγγελματίες του χώρου αντιμέτωπους με τη διάλυση των υπηρεσιών.

Η πραγματικότητα, σύμφωνα με την ανακοίνωση, περιλαμβάνει:

• δραματικές ελλείψεις προσωπικού στις ψυχιατρικές κλινικές και τις κοινοτικές δομές,

• αποσπασματικές υπηρεσίες χωρίς ενιαίο σχεδιασμό,

• μεταφορά ευθύνης σε ΜΚΟ και ιδιώτες,

• σωματικά και ψυχικά εξαντλημένους εργαζόμενους που καλούνται να αντεπεξέλθουν χωρίς υποδομές.

Η αποδόμηση των δημόσιων υπηρεσιών

Το Σωματείο καταγγέλλει τις πρόσφατες κυβερνητικές παρεμβάσεις που οδηγούν στην αποκοπή των υπηρεσιών ψυχικής υγείας από τα δημόσια νοσοκομεία και στην κατάρρευση κρίσιμων δομών, όπως τα προγράμματα απεξάρτησης. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην αλλαγή του τρόπου μεταφοράς ψυχικά ασθενών χωρίς την εμπλοκή της αστυνομίας, αλλά και χωρίς πρόβλεψη για εκπαίδευση, ασφάλεια ή στελέχωση των αρμόδιων μονάδων του ΕΚΑΒ.

Αποκορύφωμα, σύμφωνα με την ανακοίνωση, αποτελεί η ψήφιση του νέου «αντεργατικού εκτρώματος», που θεσμοθετεί 13 ώρες εργασίας ημερησίως, με «καταστροφικές συνέπειες για τη σωματική και ψυχική υγεία των εργαζομένων».

Στο στόχαστρο το «ενδιαφέρον» της ΕΕ και της κυβέρνησης

Οι εργαζόμενοι κάνουν λόγο για υποκριτικό ενδιαφέρον από την κυβέρνηση και την Ευρωπαϊκή Ένωση, υποστηρίζοντας ότι το μόνο που επιδιώκουν είναι η μείωση του κόστους και η προώθηση της ιδιωτικής επιχειρηματικότητας στο χώρο της ψυχικής υγείας:
«Η ψυχική υγεία δεν είναι ατομική υπόθεση ούτε πεδίο επενδύσεων. Δεν είναι απλώς θέμα ‘αντοχών’ ή ‘προσωπικής ευθύνης’. Είναι ζήτημα βαθιά κοινωνικό», σημειώνει χαρακτηριστικά η ανακοίνωση.

Η φτώχεια, η ανεργία, η επισφάλεια, οι πόλεμοι και η προσφυγιά καταγράφονται ως βασικά κοινωνικά αίτια που επιβαρύνουν την ψυχική υγεία, με τους ίδιους πολιτικούς σχεδιασμούς που υπονομεύουν και τις δημόσιες υπηρεσίες φροντίδας.

Σοκαριστικές συνθήκες σε δημόσιες δομές

Το Σωματείο παραθέτει συγκεκριμένα παραδείγματα από τη λειτουργία της Ψυχιατρικής Κλινικής του ΠΑΓΝΗ, όπου ασθενείς νοσηλεύονται σε ράντζα στους διαδρόμους και σε ακατάλληλους χώρους. Χρονίως πάσχοντες παραμένουν χωρίς στήριξη και φιλοξενία, ενώ οικογένειες σηκώνουν το οικονομικό και ψυχολογικό βάρος της φροντίδας.

Παράλληλα, οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας εργάζονται υπό πίεση, χωρίς σταθερές συμβάσεις, με φόβο μετακινήσεων και πειθαρχικών διώξεων. Ενδεικτικά αναφέρεται η πρόσφατη αναγκαστική μετακίνηση προσωπικού από το Κέντρο Υγείας Ηρακλείου στην Παιδοψυχιατρική Κλινική του ΠΑΓΝΗ για να καλυφθούν τα κενά.

«Ημέρα αγώνα και διεκδίκησης – όχι γιορτής»

«Δεν συμβιβαζόμαστε με αυτή την κατάσταση», τονίζουν οι εργαζόμενοι, υπογραμμίζοντας πως η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας δεν είναι αφορμή για εορτασμούς αλλά για συλλογικό αγώνα. Το αίτημα είναι ξεκάθαρο: να πάψουν οι ψυχικά πάσχοντες να αντιμετωπίζονται ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας και να εξαλειφθούν οι κοινωνικοί παράγοντες που γεννούν την ψυχική ασθένεια.

Το μήνυμα του Σωματείου είναι ισχυρό και αδιαπραγμάτευτο:

«Διεκδικούμε ένα δημόσιο και δωρεάν σύστημα ψυχικής υγείας για όλους, χωρίς εξαιρέσεις και χωρίς εκπτώσεις στην αξιοπρέπεια και την ποιότητα της φροντίδας».