Δεν μπορεί να εξηγηθεί ούτε με όρους οικονομικής κρίσης ούτε με τη λογική, ο κανιβαλισμός στον οποίο έχουν οδηγηθεί κάποιοι που προκειμένου να σπιλώσουν την υπόληψη ενός ανθρώπου, προχωρούν σε άνευ προηγουμένου διαπόμπευση.
Σοκαρισμένη είναι μία ολόκληρη γειτονιά στο κέντρο της Μυτιλήνης, αλλά και όσοι πέρασαν από αυτήν χτες και προχτές το πρωί, όπου αντίκρισαν αφίσες με το ονοματεπώνυμο γυναίκας και την αναφορά ότι είναι φορέας τού AIDS!
Μέχρι χτες το πρωί, περίοικοι και εργαζόμενοι στην περιοχή μάζευαν τις πεταμένες φωτοτυπίες που είχαν «μοιραστεί» κατά δεκάδες σε διάφορα σημεία, προκαλώντας σοκ και οργή στους περαστικούς που τις αντίκριζαν.
Η καταδικαστέα πράξη, πέραν των λόγων που την υποκίνησαν και δεν είμαστε σε θέση να τους γνωρίζουμε, έγκειται στο ότι ο δράστης ή οι δράστες φωτοτύπησαν ιατρική γνωμάτευση νοσοκομείου των Αθηνών ότι η εν λόγω γυναίκα έχει λοίμωξη του Ιού Ανθρώπινης Ανοσοανεπάρκειας (Human Immunodeficiency Virus – HIV) και το Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσοανεπάρκειας (AIDS), νόσος του ανθρώπινου ανοσοποιητικού συστήματος που προκαλείται από τον ιό της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας. Φωτοτύπησαν δηλαδή και μοίρασαν αντίγραφα της ιατρικής γνωμάτευσης με το πλήρες ονοματεπώνυμο της ασθενούς!
Η σημασία του ιατρικού απορρήτου
Όλοι μας μπορούμε μάλλον να θυμηθούμε την εμβρόντητη έκπληξη και την πλημμυρίδα συναισθημάτων που έχουμε νιώσει όταν κάποια στιγμή διαπιστώσαμε ότι άτομο, στο οποίο δεν έχουμε μιλήσει, γνωρίζει πληροφορία που εμπιστευθήκαμε σε πρόσωπο που επιλέξαμε να μιλήσουμε.
Ακόμη κι αν επρόκειτο για πληροφορία που είχαμε τη διάθεση να μοιραστούμε, η διαπίστωση ότι αυτή η πληροφορία κυκλοφόρησε «πριν από εμάς για εμάς» στην καλύτερη περίπτωση μας φέρνει σε αμηχανία.
Πόσο μάλλον όταν πρόκειται για πληροφορία που ανήκει στην κατηγορία των «ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων», δηλαδή για κάποιο στοιχείο που θέλουμε να μοιραστούμε μόνο με όσους εμείς επιλέγουμε!
Αν μου εμπιστευθείτε ότι στα 10 σας κλέψατε τον μπακάλη της γειτονιάς, ότι μετά από λίγες μέρες ο μπακάλης πέθανε και ότι 30 χρόνια τώρα κουβαλάτε ασίγαστη την ενοχή, δε θα θέλατε να ακούσετε την παρέα να αστειεύεται για το θέμα ένα βράδυ που θα μαζευτούμε να δούμε τον αγώνα και να πιούμε μπύρες!
Κάποιες φορές τα πρόσωπα τα οποία επιλέγουμε για να μοιραστούμε «ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα», τα επιλέγουμε «εξ ανάγκης». Τα επιλέγουμε γιατί δεν έχουμε το περιθώριο να πράξουμε διαφορετικά. Μια τέτοια μεγάλη κατηγορία είναι οι γιατροί οποιασδήποτε ειδικότητας (σωματικής ή ψυχικής υγείας). Για το λόγο αυτόν, υπάρχει το λεγόμενο ιατρικό απόρρητο, το οποίο είναι απαραβίαστο.
Όσα συζητήσω με ένα γιατρό ή όσα προκύψουν από τη διαδικασία μιας εξέτασης, παραμένουν αυστηρά μεταξύ εμού, του γιατρού μου και πιθανόν όσων εμπλέκονται στις διαδικασίες κλινικών συνεντεύξεων ή εργαστηριακών εξετάσεων.
Δεν ανακοινώνονται πουθενά και κανείς άλλος δεν έχει πρόσβαση σε αυτά. Αν αυτός ο νόμος παραβιασθεί, οι συνέπειες για το ίδιο το άτομο, καθώς και για το στενότερο ή ευρύτερο κοινωνικό ιστό, θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν από δυσοίωνες έως τρομακτικές.
Ένας άνθρωπος του οποίου τα ιατρικά δεδομένα γνωστοποιούνται ή κοινοποιούνται χωρίς να έχει λάβει γνώση και χωρίς να συγκατατεθεί, χάνει αυτομάτως δικαιώματα που του παρέχει η ιδιότητα του πολίτη, ιδιότητα κατοχυρωμένη από όλα τα γνωστά ανά τον κόσμο συντάγματα.
Εφεξής δεν έχει να αντιμετωπίσει μόνο το θέμα υγείας -όποιο κι αν είναι αυτό, με όποιες σωματικές, ψυχολογικές, κοινωνικές ή άλλες παραμέτρους αυτό συνεπάγεται, με όποιο σωματικό, οικονομικό, ψυχικό, κοινωνικό ή άλλο σθένος απαιτεί-, αλλά και την ενδεχόμενη κοινωνική διάκριση ή, ακόμη χειρότερα, τον ενδεχόμενο κοινωνικό στιγματισμό ή αποκλεισμό και την προκατάληψη.
Και δεν έχει καμμία σημασία αν αυτή η διάκριση θα πάρει θετικό ή αρνητικό πρόσημο. Αν έχω καρκίνο στα γεννητικά όργανα και δεν είμαι έτοιμη να το ανακοινώσω, σημαίνει ότι δεν είμαι έτοιμη να συνδιαλλαγώ ούτε με τη συμπάθεια ή τη λύπηση που πιθανόν θα εισπράξω, ούτε με την προκατάληψη και τον ψόγο ότι δεν είμαι γυναίκα.
Με λίγα λόγια, και για να μην πλατειάζω. Αν όλοι μπορούμε να δούμε μέσα από την εμπειρία μας ότι το «φιλικό απόρρητο» οφείλει να είναι ιερό και απαραβίαστο, μέσα από την ίδια εμπειρία μπορούμε να δούμε ότι το ιατρικό απόρρητο οφείλει να είναι ιερό και απαραβίαστο εκατό φορές!
Όταν κάποιος με δόλο εκθέτει το άτομο, αλλά και το ιατρικό απόρρητο στα μάτια της κοινωνίας, καλά θα κάνουμε να ανησυχούμε και να γρηγορούμε!
Τότα Δρούζα
Ψυχολόγος