Του Κώστα Θ. Βασιλάκη
Ήταν το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου η άγρια δολοφονία του 51χρονου, Κώστα Προβιδάκη, που τον χτύπησαν με τις ποιμενικές ράβδους (μαγκούρες), επειδή τους είπε να βάλουν στην άκρη του δρόμου το αυτοκίνητό τους προκειμένου να περάσει. Το περιστατικό έγινε σε χωριό της Μεσαράς, στη μεγάλη πεδιάδα της Κρήτης, με τους ανθρώπους που διακρίνονται για το ήθος, τον πολιτισμό και την εργατικότητά τους.
Οι τρεις νεαροί που είχαν μεθύσει στις κουρές των προβάτων ήταν γνωστοί για την παραβατική τους συμπεριφορά, γνώριμοι των διωκτικών αρχών και κάποιοι είχαν ήδη διαβεί την πόρτα του εισαγγελέα. Η κοινωνία μετά τις πρώτες αντιδράσεις διαπίστωσε ότι δεν υπήρχε ενδιαφέρον από τις αρχές για την αντιμετώπισή τους, ενώ αρκετοί φιλήσυχοι άνθρωποι που κατάγγελλαν τέτοιου είδους συμπεριφορές τελικά βρισκόταν αντιμέτωποι με την οργή τους, χωρίς καμία πιθανότητα προστασίας. Έτσι σιγά- σιγά ένα πέπλο σιωπής σκέπασε την περιοχή, καθώς και άλλες περιοχές της Κρήτης, και οι νταήδες κυριάρχησαν, δημιουργώντας παράλληλα πρότυπα για άλλους νέους.
Πως φτάσαμε όμως σε αυτό το σημείο;
Η Κρήτη είναι γνωστή σε όλο τον κόσμο για τον πολιτισμό της, τους ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών, και τον ηρωισμό των κατοίκων της όταν υπερασπιζόταν την ελευθερία και την ανεξαρτησία του νησιού. Που να αναφερθούμε, στο Μινωικό Πολιτισμό, πρώτο στην Ευρώπη, με τα ανάκτορα της Κνωσού, της Φαιστού, της Ζάκρου, του αμέτρητους αρχαιολογικούς χώρους, τα μεγάλα μνημεία της Ενετικής περιόδου, τη μεγάλη σχολή αγιογραφίας που ανέδειξε το Δομίνικο Θεοτοκόπουλο, το Βιτσέντζο Κορνάρο με τον Ερωτόκριτο, τον Ελευθέριο Βενιζέλο, το Νίκο Καζαντζάκη, την οικογένεια Αλεξίου, το Μηνά Δημάκη, τον Παντελή Πρεβελάκη, το Μανόλη Ρασούλη και τόσους άλλους, τα κορυφαία Πανεπιστημιακά της Ιδρύματα, το ΙΤΕ…
Υπάρχει όμως σε όλα αυτά ένα υπόβαθρο, δεν είναι τυχαία. Μια κοινωνία προοδευτική, εργατική, με σεβασμό και εντιμότητα, ονειρευόταν, έκανε το όραμα πράξη, δημιουργούσε.
Κι’ όμως όλα αυτά άλλαξαν σε αρκετές ορεινές και ημιορεινές περιοχές, μέσα σε 30 χρόνια. Οι αιτίες πολλές αλλά θα σταθούμε στις κυριότερες.
Κατ’ αρχήν με την… εισβολή των κοινοτικών επιδοτήσεων για τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους και τις κομπίνες που γινόταν, με τα περίφημα πανωγραψίματα, για την είσπραξη μεγάλων ποσών, ένα μεγάλο μέρος της νέας γενιάς είχε αρκετά «αδούλευτα» χρήματα. Η πολιτεία δε θέλησε να αντιμετωπίσει το φαινόμενο, ούτε έβαλε κανόνες, αντιθέτως οι πολιτικοί ταγοί, αντί να επιβάλλουν την νομιμότητα έκαναν παρεμβάσεις προκειμένου να δίνονται αυτές οι ενισχύσεις κανονικά. Όταν μπήκε λίγη τάξη λόγω των παρεμβάσεων και των απειλών από τις Βρυξέλλες, ξεκίνησε η κομπίνα με τα πλαστά τιμολόγια αγροτικών προϊόντων, η οποία αποκαλύφθηκε από το ΣΔΟΕ εδώ και 6-7 χρόνια, αλλά ο φάκελος δεν έχει φτάσει ακόμη στη Δικαιοσύνη. Γιατί άραγε;
Και οι πολιτικοί αυτοί ταγοί έχουν χρώμα, προέρχονται από τα δύο κόμματα που κυβέρνησαν και κυβερνούν τη χώρα, το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ.
Το εύκολο και «παχύ» χρήμα αλλοτρίωσε την κοινωνία στα χωριά, ελάχιστοι ήταν εκείνοι που έκαναν επενδύσεις για να ενισχύσουν και να βελτιώσουν την παραγωγή τους, αντιθέτως αρκετοί χρησιμοποίησαν τα κοινοτικά κονδύλια αγοράζοντας πανάκριβα αυτοκίνητα, αποκτώντας όπλα και σφαίρες.
Η αγάπη για τη γη, ο σεβασμός στα ζώα, αντικαταστάθηκε σε ορισμένες περιοχές με την τραχύτητα, τη μαγκιά, τον άκρατο εγωισμό, την ψευτοπαλληκαριά. Οι σκηνές που μας έχουν περιγραφεί απίστευτες. Νεαροί με τα όπλα στη μέση να απειλούν έντιμους, φιλήσυχους και οικογενειάρχες, να εκτοξεύουν απειλές, να προβαίνουν στην καταστροφή αγροτικών καλλιεργειών, στη ζωοκλοπή και ζωοκτονία.
Οι αντιδράσεις στις τοπικές κοινωνίες ήταν στην αρχή έντονες, αλλά αποδείχθηκαν άκαρπες.
Εδώ έρχεται το δεύτερο μεγάλο πρόβλημα που έχει να κάνει με τις πολιτικές παρεμβάσεις. Όταν η αστυνομία προχωρούσε σε επιχειρήσεις αντιμετώπισης της παραβατικότητας και έκανε συλλήψεις έβρισκε απέναντί της, βουλευτές, πολιτευτές, «πράσινα» ή «γαλάζια» στελέχη, που κινητοποιούσαν οι συγγενείς των συλληφθέντων.
Τα ψηφαλάκια ήταν πολλά, ειδικά όταν ο νταής προερχόταν από μεγάλο σόι. Έτσι είτε τους άφηναν ελεύθερους, είτε την επομένη μετά την παρουσία τους στις δικαστικές αρχές οριζόταν τακτική δικάσιμος και επέστρεφαν στα χωριά τους… θριαμβευτές και περισσότερο θρασείς. Η υπόθεση με τις συνεχείς αναβολές έφτανε στο τέλος να παραγραφεί, και τα λεφτά ήταν πολλά, έφταναν να πληρώσουν την όποια ποινή επιβαλλόταν αν η δίκη γινόταν νωρίς.
Με το χρόνο ήρθε η απογοήτευση και οι τοπικές κοινωνίες υποτάχθηκαν στη σιωπή. Απροστάτευτοι οι πολίτες αποδέχθηκαν τη μοίρα τους και φρόντιζαν, είτε να μην τους ενοχλούν, είτε να βρίσκουν άλλους τρόπους για να αποφεύγουν τις απειλές τους.
Το χειρότερο όμως είναι η δημιουργία προτύπων με αποτέλεσμα ορισμένα νέα παιδιά να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους, θεωρώντας ότι με αυτόν τον τρόπο και με πράξεις βίας γινόταν σεβαστοί στο κοινωνικό σύνολο.
Στα χωριά τα στόματα είναι ακόμη κλειστά. Παρά τη βάρβαρη δολοφονία του 51χρονου, ουδείς πιστεύει ότι η πολιτεία με τα όργανά της θα επιβληθούν και θα καταπολεμήσουν με αποτελεσματικότητα αυτά τα φαινόμενα.
Βέβαια οι τοπικές κοινωνίες πρέπει κάποια στιγμή να αντιδράσουν αγνοώντας τις συνέπειες. Να ξυπνήσουν αναγκάζοντας το κράτος να λάβει μέτρα, και κυρίως να αναδείξουν ξανά τις αξίες του Κρητικού που δεν συνάδουν με αυτά τα φαινόμενα. Αποτελούν τη μεγάλη πλειοψηφία και πρέπει να αφυπνιστούν πριν είναι πολύ αργά.
Δεν είναι δυνατόν μια μειοψηφία νταήδων και ψευτοπαλληκαράδων να μαγαρίζει την ιστορία αυτού του τόπου, τις αξίες και το ήθος των Κρητικών.
Μην περιμένουν πολλά από εκείνους τους πολιτικούς που φέρουν μεγάλη ευθύνη γι αυτό το κατάντημα και έχουν ακόμη την διακυβέρνηση της χώρας. Δεν πρόκειται να αλλάξουν λογική και νοοτροπία, πρέπει να τους αλλάξουμε εμείς αν θέλουμε να δούμε ένα διαφορετικό μέλλον γι’ αυτό τον τόπο.
Tvxs.gr