Συνοδική σύσκεψη και ραντεβού στο Μέγαρο Μαξίμου θα καθορίσουν τις ισορροπίες για τον νέο Μητροπολίτη Χανίων και το μέλλον της Εκκλησίας της Κρήτης

Η τροπολογία που άναψε φωτιές

Η εβδομάδα που ξεκινά βρίσκει την Εκκλησία της Κρήτης αντιμέτωπη με μια από τις πιο κρίσιμες καμπές στη σχέση της με την κυβέρνηση και το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Στο επίκεντρο βρίσκεται η περιβόητη τροπολογία περί «αμετάθετου», την οποία η κυβέρνηση ψήφισε αιφνιδιαστικά, με προτροπή ή τουλάχιστον με τη συναίνεση του Φαναρίου, με σκοπό – σύμφωνα με εκκλησιαστικούς κύκλους – να εμποδιστεί η μετακίνηση του Μητροπολίτη Κισάμου και Σελίνου κ. Αμφιλόχιου στη χηρεύουσα Μητρόπολη Χανίων.

Η τροπολογία αυτή προκάλεσε ισχυρούς κραδασμούς. Η Ιερά Επαρχιακή Σύνοδος της Εκκλησίας της Κρήτης εξέδωσε σκληρές ανακοινώσεις, δηλώνοντας απερίφραστα την ενόχλησή της και αφήνοντας να διαφανεί πως το θέμα οδηγούσε σε μετωπική ρήξη.

Οι Ιεράρχες «εγκλωβισμένοι» – Το Φανάρι προειδοποιεί

Η εκλογή νέου Μητροπολίτη Χανίων «πάγωσε» για μήνες, καθώς οι Ιεράρχες του νησιού βρέθηκαν «εγκλωβισμένοι» από την τροπολογία. Το Φανάρι προειδοποιούσε να μην την παρακούσουν, ενώ οι ίδιοι δεν ήταν διατεθειμένοι να υποταχθούν σε εξωτερικές βουλήσεις. Οι σχέσεις επιβαρύνθηκαν ακόμη περισσότερο, με τα σύννεφα να πυκνώνουν.

Η ένταση έγινε εμφανής τον Μάιο, όταν ο πρωθυπουργός επισκέφθηκε το Ηράκλειο για τον ΒΟΑΚ. Ο Αρχιεπίσκοπος Κρήτης κ. Ευγένιος απουσίαζε επιδεικτικά, στέλνοντας μήνυμα δυσαρέσκειας.

Από την επιστολή στον πρωθυπουργό στην αναθεώρηση του Καταστατικού Χάρτη

Οι προσπάθειες αποκλιμάκωσης απέτυχαν. Τον Ιούλιο η Σύνοδος απέστειλε στον πρωθυπουργό πολυσέλιδη και αιχμηρή επιστολή, με την οποία ζητούσε συνάντηση και κατάργηση της τροπολογίας που χαρακτηρίστηκε «κόκκινο πανί».

Ωστόσο, η κατάσταση αντί να βελτιωθεί, επιδεινώθηκε. Η Αγία και Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου αποφάσισε να ξεκινήσει διαδικασία αναθεώρησης του Καταστατικού Χάρτη της Εκκλησίας της Κρήτης, εξέλιξη που αιφνιδίασε τους Ιεράρχες.

Η σκιά της «μαφίας των Χανίων» και οι πολιτικές ισορροπίες

Το «ναι» για τη συνάντηση στο Μαξίμου ήρθε σε μια συγκυρία που φαινομενικά ευνοεί την Εκκλησία της Κρήτης. Οι αποκαλύψεις για την αποκαλούμενη «μαφία των Χανίων» δεν θα μπορούσαν να αγνοηθούν, καθώς στη δικογραφία περιγράφονται συμπεριφορές που απέχουν «έτη φωτός από το ήθος που οφείλει να έχει ένας κληρικός».

Η κυβέρνηση είχε επενδύσει επικοινωνιακά στο συγκεκριμένο ζήτημα, άρα δεν θα μπορούσε να το υποβαθμίσει, ιδίως τη στιγμή που η Εκκλησία της Κρήτης προέβαλε με συνέπεια τα «όχι» της στις κυβερνητικές επιλογές.

Διπλό ραντεβού – Η κρίσιμη εβδομάδα

Αύριο, οι Ιεράρχες θα συγκεντρωθούν στην Αρχιεπισκοπή Κρήτης για Συνοδική σύσκεψη. Εκεί θα αποφασιστεί ποιοι θα συνοδεύσουν τον Αρχιεπίσκοπο Ευγένιο στη συνάντηση με την κυβέρνηση. Το αίτημα είναι ξεκάθαρο: μια νέα τροπολογία που θα επιτρέπει το «μεταθετό». Δεν αποκλείεται στην αντιπροσωπεία να συμμετάσχει και ο Μητροπολίτης Γορτύνης και Αρκαδίας κ. Μακάριος, του οποίου ο λόγος θεωρείται βαρύνουσας σημασίας.

Την Τρίτη, προγραμματίζεται η κρίσιμη συνάντηση στο Μέγαρο Μαξίμου με τον πρωθυπουργό. Ωστόσο, υπάρχει ενδεχόμενο να υποδεχθεί την κρητική αντιπροσωπεία ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης.

Οι εκτιμήσεις και τα σενάρια

Εκκλησιαστικές πηγές θεωρούν ότι η διαδικασία αναθεώρησης του Καταστατικού Χάρτη μάλλον δεν θα ενεργοποιηθεί ποτέ. Ωστόσο, στο ζήτημα της τροπολογίας διατηρούν σοβαρές επιφυλάξεις. Ναι μεν οι συγκυρίες είναι θετικές για την Εκκλησία της Κρήτης, αλλά κανείς δεν μπορεί να προεξοφλήσει αλλαγές.

Η ουσία είναι ότι η συνάντηση θα δώσει το στίγμα για το μέλλον:

• Είτε προχωρά νέα τροπολογία που επιτρέπει το «μεταθετό» και ανοίγει τον δρόμο για την εκλογή του κ. Αμφιλόχιου.

• Είτε παραμένει το «αμετάθετο» και τότε οι Ιεράρχες θα προχωρήσουν με άλλους υποψήφιους, χωρίς κώλυμα.

Το διακύβευμα για την Εκκλησία και την Κρήτη

Η αντιπαράθεση για την τροπολογία δεν είναι μια απλή νομική ή τυπική διαδικασία. Αγγίζει την αυτονομία της Εκκλησίας της Κρήτης, τις ισορροπίες με το Φανάρι και τον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση παρεμβαίνει σε εκκλησιαστικά ζητήματα.

Η αυριανή σύσκεψη και το ραντεβού της Τρίτης στο Μαξίμου δεν θα καθορίσουν μόνο το ποιος θα καθίσει στον θρόνο της Μητρόπολης Χανίων. Θα δείξουν επίσης αν η Εκκλησία της Κρήτης μπορεί να υπερασπιστεί τον ρόλο και την ιστορική της θέση απέναντι σε εξωτερικές πιέσεις.

Σε μια περίοδο όπου η σκιά σκανδάλων και η κρίση εμπιστοσύνης βαραίνουν το εκκλησιαστικό σώμα, η έκβαση αυτής της διαμάχης θα κρίνει πολλά περισσότερα από μια εκλογή: θα κρίνει το μέλλον της σχέσης Εκκλησίας, Πολιτείας και Πατριαρχείου στην Κρήτη.