Του Στέφανου Λυραντωνάκη *
Τούτεσας τσι ημέρες αναθυμούμαστε τον Αγώνα του των προγόνων μας, απού γεροντήδες,γυναίκες και κοπέλια ξαρμάτωτοι εμπορέσανε να αντιγριτσώσουν εις τσι ναζήδες, εκειά πέρα απού οι «Μεγάλοι» του κόισμου κιοτέψανε. Σε μία τέθοια επετειακή εκδήλωση εις το Παλιό Λιμάνι εγροίκησα μια μπατούλια από τσι τακιμοφορεμένους αρχόντους του τόπου να ροζονάρουνε για τα «μέγαρα» απού εστέξανε εις τα Νεωχωρίτικα και για τον ΒΟΑΚ απού εδώκανε εις τα ορτάκια ντους τάξε για να σιάξουνε το δρόμο, αλλά με πλια πολλούς παράδες του δημοσίου. Απόης ,ετούτοι οι μαριόλακες θα αμπώξουνε χαράτσι για να πορίζεις ακόμης και εις το χωριό σου και να γιομίζουν τα μαξούλια ντους. Έτσα, θα γενούμε «πρωτοπόροι» τση Ευρώπης , θα πλερώνουμε για ένα περιφερειακό δρόμο απού δεν ματίζεται με τον κύριο οδικό άξονα τση ηπειρωτικής χώρας και πριχού να τονε σιάξουν. Ατζέμπις ίντα θα λογιάζανε ούλοι οι ήρωες του λαού τση Κρήτης για τα γιομπαγλίκια μας, ανέ ζιούσαν σήμερο; Θα στραφαίνανε τα παιδόγγονα ντους να έχουνε γενεί νταμπήδες των τσουριστών για αποκομμάτσουλα.Η γης απού επότισε με το αίμα και τον ίδρο ντους να διαγουμίζεται από απολοήσιμους ξενομπάτηδες. Κάργαρε ο τόπος από παραδόπιστους πραγματευτάδες απού γυρένε για μία αρκαλότρυπα 400-500 φράγκα και δεν βρίστουνε μπλιο οι ντόπιες φαμίλιες σπίθια. Κουγιούλντισα τα κοπελίστικα μου τότεζας απού ορμήνευε η πρώτη κρητική τηλεόραση, Κρήτη 1 , «οι πρόγονοι σου πόθαναν,για ετούτα τα εδάφη, εσύ γιάντα τα πουλείς τσι ξένους» ,εδά δεν κατέω λουφάξαμε γή αλλαξοσυρίσαμε. Μα το κουτρουβάλημα μας δεν έει σταματημό…
Εγροίκησα εδά εβγάλανε απανταχούσα να μην πορίζεις εις τη νησίδα τση Σούδας. Λογιάζω ποιος ορίζει ετούτονε τον τόπο;Mήμπανα να αλλαξοτοπίσουνε και τα παπόρια και να δώκουμε ούλο τον σουδιανό κόλπο εις τσι «βλεπέδες» μας; Σάικα μπαντίδουν ένα ρεγάλο απής και μπογιαντίζουνε τα ξωκλήσια,βαστούνε κανίσκια στα κοπέλια τα Χριστούγεννα, είναι μπροστάρηδες σε αθλητικούς αγώνες. Μοναχά οι καλοπίταγοι άρχοντες μας(τοπικοί και γενικοί) είναι «φιλότιμοι» και ντους κάμουνε ντουάδες και παίνια. Το λοιπός, αναχεντρώσανε και για τον δεσπότη των Χανιών να είναι τση εκλογής ντους, να μην κακοκαρδίσουμε τση νιους «αφεντάδες» μας και νομοθετήσανε να καταλύσουνε και το αυτοδιοίκητο τση Εκκλησιάς τση Κρήτης. Μιας κοπανιάς έφερα εις τον νου, τον Γέροντα Ειρηναίο , την Ένωση Σφακιανών Ιερέων, τον Ηγούμενο Γαβριήλ,τον Παρθένιο Κελαϊδή του οποίου σφεντούριξαν την προτομή και ντουσούντισα με την σημερνή κατάσταση.
Ίντα να πει κιανείς και για τη ρούγα τση Μεσογείου απού πεινοκουλουκάνε και ποθαίνουν μωροκόπελα, καταλιούνται ολάκερες φαμίλιες εις τσι Αγίους Τόπους, ενώ από ούλα τα μιλέτια τση γής γυρένε απάγκιο στα νοτικά του νησιού μας και η απατή μας η πολιτισμένη, μουρμού. Μοναχά, ξανοίγουμε να μπέψουμε άρματα εις τα ουκρανικά, ενώ κιανείς δεν γνοιάζεται για την μισή Κύπρο απού έχουνε καστελώσει οι τουρκοφέσηδες. Το λοιπός, τούτεσας τσι μέρες,ο καθαείς πρέπει να νογά γιάντα πολεμούσανε οι προλάλοι και λάλοι μας, για να ορίζει το νομπέτι των ναζήδων και οι γιαγκοφράγκοι ετούτο το γκουβέρνο, τα λιμάνια, αεροδρόμια , τσι σιδηροδρόμους, την ενέργεια, τα νερά, να στένουνε κλαπούτσες επάνω εις την Ακρόπολη, να βουλούνε τα αρχαιολογικά-ιστορικά μνημεία και να βγαρτίζει η σερμαγιά των ολίγων γή για την Λευτεριά και την Εθνική Ανεξαρτησία;
* Νομικός-Απόφοιτος Μεταπτυχιακού Ιστορίας και Ανθρωπολογίας Παν. Αιγαίου