Έντονα αισιόδοξος για το μέλλον της Πράσινης Συμφωνίας δηλώνει ότι παραμένει ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Μιλώντας στο πάνελ του euronews στο Νταβός με θέμα “Green Deal, Anyone?”, ο Έλληνας πρωθυπουργός επεσήμανε ότι η ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος καθιστά απαραίτητη την ηγετική θέση της Ελλάδας στην διαδικασία της ενεργειακής μετάβασης.
Συνεχίζοντας, ο κ. Μητσοτάκης υπογράμμισε ότι οι λύσεις που φέρνει στο προσκήνιο η Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ έχουν βαθύ οικονομικό νόημα, φέρνοντας ως παράδειγμα την διείσδυση των φθηνών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στο ελληνικό ενεργειακό μείγμα.
«Από την σκοπιά της Ελλάδας ως χώρας που δεσπόζει στην παραγωγή ενέργειας μέσω ΑΠΕ παραμένω πολύ επίμονος όσον αφορά στην Πράσινη Συμφωνία και πάρα πολύ υποστηρικός ως προς τις πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ακόμη κι αν αυτό δεν είναι κάτι που αντανακλά την πολιτική πραγματικότητα όλων των κρατών-μελών, δεν παύουμε να υπογραμμίζουμε την πρόοδο που έχει επιτελεστεί, προσθέτοντας σε αυτό τους σημαντικούς πόρους που έχουν δοθεί από το RRF για την Πράσινη Μετάβαση. Για την Ελλάδα ο συνολικός φάκελος υπερβαίνει τα 36 δισ. ευρώ και πάνω από 25% από αυτό κατευθύνεται στην Πράσινη Μετάβαση, επομένως θα πω ότι έχουμε και σημαντική δύναμη πυρός από την ΕΕ, ώστε να το καταστήσουμε όλο αυτό δυνατό», ανέφερε ο πρωθυπουργός.
Απευθυνόμενος στην συνέχεια στην πρόεδρο και διευθύνουσα σύμβουλο της Novozymes Έστερ Μπαϊζέ, ο Κυριάκος Μητσοτάκης επεσήμανε ότι ως προς το ρυθμιστικό πλαίσιο οι Ευρωπαίοι οφείλουν να ασχοληθούν ιδιαίτερα με τον χρόνο που χρειάζεται μια επιχείρηση για να εξασφαλίσει τις σχετικές άδειες και να λειτουργήσει επενδύοντας εντός της Ενιαίας Αγοράς, όταν η γραφειοκρατία στις ΗΠΑ χρειάζεται δύο χρόνια έναντι έξι στην ΕΕ. Εν όψει των ευρωεκλογών, οφείλουμε να βάλουμε υψηλότερα στις προτεραιότητές μας την Ενιαία Αγορά, ακόμη κι αν στους πολίτες φαίνεται βαρετή και γραφειοκρατική, δήλωσε ο κ. Μητσοτάκης.
Ερωτηθείς για το πώς οι γεωπολιτικές προκλήσεις θα επηρεάσουν την μετακίνηση της Ευρώπης προς την πράσινη ενέργεια και ιδιαίτερα την συμβολή που η Ελλάδα καλείται να έχει στην ενεργειακή ασφάλεια της ηπείρου, ο Κυριάκος Μητσοτάκης εξήγησε ότι σε πρώτη φάση η Ελλάδα επιδιώκει να γίνει ο κύριος προμηθευτής ενέργεια των Βαλκανίων, δημιουργώντας ισχυρές διασυνδέσεις, δίκτυα αγωγών και εγκαταστάσεις επαναεριοποίησης στην Βόρεια Ελλάδα και να αξιοποιήσει έτσι την γεωγραφική της θέση, εξάγοντας έτσι αέριο μέχρι και στην Ουκρανία.
«Αν δείτε τον χάρτη της Μεσογείου, το μέρος που έχει συνεχώς ισχυρούς ανέμους είναι το Αιγαίο, επομένως μέρος του μεσοπρόθεσμου σχεδίου μας ήταν να αξιοποιήσουμε την αιολική μας δυναμική. Όμως για να το κάνουμε αυτό, θα έπρεπε να έχουμε ήδη χτίσει τις απαραίτητες διασυνδέσεις. Αν θέλουμε να έχουμε μια ευρωπαϊκή αγορά ΑΠΕ που διοχετεύει αδιάκοπα ενέργεια σε όλη την ήπειρο, τότε πρέπει να εστιάσουμε περισσότερο στα δίκτυα και στις διασυνδέσεις. Πρόκειται για μια απαραίτηση επένδυση», τόνισε και συνέχισε:
«Αν δείτε τους σχετικούς χάρτες, θα διαπιστώσετε ότι στα βόρεια τον χειμώνα υπάρχει πλεόνασμα αιολικής ενέργειας και στα νότια το καλοκαίρι υπάρχει πλεόνασμα ηλιακής ενέργειας – όμως προς το παρόν δεν μπορούμε να αξιοποιήσουμε αυτές τις γεωγραφικές πραγματικότητες. Επομένως, στην παρούσα φάση φιλοδοξούμε να διαδραματίσουμε βραχυπρόθεσμα ηγετικό ρόλο παροχέα ενεργειακής ασφάλειας για να βοηθήσουμε και κάποιους Βαλκάνιους φίλους μας στην απολιγνιτοποίηση, αλλά και να καταστούμε μεσομακροπρόθεσμα εξαγωγείς πράσινης ενέργειας».
Συμπληρώνοντας την τοποθέτησή του, ο Έλληνας πρωθυπουργός αποκάλυψε ότι υπάρχει έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον για τον συγκεκριμένο τομέα.
Αναφερόμενος στις διασυνδέσεις με την Αφρική, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε στις συνομιλίες με την Αίγυπτο για την διασύνδεση των δύο χωρών, ένα εγχείρημα που είναι σημαντικό συνολικά για την Ευρώπη.
Σε άλλο σημείο της συζήτησης, ο Έλληνας πρωθυπουργός αναφέρθηκε στην διστακτικότητα της Ευρώπης να αξιοποιήσει τα πλεονεκτήματά της. Όπως χαρακτηριστικά είπε, χρειάστηκαν πολλοί μήνες διαβουλεύσεων σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στην διάρκεια της ενεργειακής κρίσης μέχρι να επιτευχθεί συμφωνία π.χ. στην επιβολή πλαφόν στο φυσικό αέριο και να αξιοποιηθεί η ισχύς των Ευρωπαίων ως τεράστια αγορά φυσικού αερίο, προκειμένου να αντιμετωπιστεί «αυτό που ξεκάθαρα αποτελούσε μια προφανή διαστρέβλωση της αγοράς». «Το καταφέραμε, αλλά δεν το καταφέραμε αρκετά γρήγορα», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Μητσοτάκης.
Όμως από την άλλη, συνέχισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, στο θέμα της πανδημίας και των εμβολίων, υπήρξαμε απόλυτα αποτελσματικοί.
Ως προς την στήριξη των επιχειρήσεων και την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, ο κ. Μητσοτάκης ήγειρε μια ανησυχία, την οποία έχει ως ηγέτης μιας μεσαίου μεγέθους χώρας που πρόσφατα εξήλθε μιας επώδυνης δεκαετούς κρίσης. «Κάναμε πολλά σε ευρωπαϊκό επίπεδο για να προσελκύσουμε ευρωπαϊκά κονδύλια ώστε να στηρίξουμε την στρατηγική ισχύ της ΕΕ – η Πράσινη Συμφωνία αποτελεί ένα από τα παραδείγματα. Μπορώ να σας πω ότι οι περιορισμοί και οι προϋποθέσεις που έχει επιβάλει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι απίστευτα αυστηροί. Ως μεγάλοι αποδέκτες κονδυλίων του Μηχανισμού Ανθεκτικότητας και Ανάκαμψης, χρειάζεται να κάνουμε σωστά την δουλειά μας και να είμαστε ακραία σχολαστικοί, ώστε να διασφαλίσουμε πως ό,τι καταθέτουμε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή πληροί τις αυστηρές προϋποθέσεις που έχουν τεθεί».
Από την άλλη όμως, συνέχισε ο κ. Μητσοτάκης, έχουμε την κρατική βοήθεια, όπου οι κανόνες ήταν πιο χαλαροί στην διάρκεια της πανδημίας, όπως θα ήταν και το σωστό. «Όμως επιτρέψτε μου να επιχειρηματολογήσω ότι η λύση δεν είναι η σημαντική χαλάρωση των κανόνων για την κρατική βοήθεια για την στήριξη επιχειρήσεων σε χώρες που διαθέτουν τον δημοσιονομικό χώρο για να κάνουν κάτι τέτοιο. Διότι, αν δούμε πού πήγαν τα χρήματα της κρατικής βοήθειας, το 75% πήγε σε δύο χώρες. Αυτό διαστρεβλώνει την Ενιαία Αγορά υπέρ αυτών των χωρών που στην πραγματικότητα διαθέτουν ισχυρότερες οικονομίες. Θα απηύθυνα, επομένως, μια έκκληση να διατηρήσουμε τις ισορροπίες, χωρίς να υπονοώ ότι πρέπει να αναστοχαστούμε τους κανόνες μας που αφορούν τον ανταγωνισμό. Χρειάζεται όμως να έχουμε υπ’ όψιν το γεγονός ότι υπάρχουν χώρες με τον δημοσιονομικό χώρο για να στηρίξουν τις επιχειρήσεις τους, ενώ υπάρχουν άλλες που απλά δεν διαθέτουν αυτήν την δυνατότητα – και αυτό είναι κάτι που πρέπει να αναγνωριστεί», επεσήμανε ο πρωθυπουργός.
Κλείνοντας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε ότι η Ελλάδα έχει μειώσει κατά 90% την παραγωγή ενέργειας από άνθρακα, γεγονός που επηρέασε ιδιαίτερα μία συγκεκριμένη περιοχή της Ελλάδας. Επομένως εκεί πρέπει να διατεθούν σημαντικοί πόροι μέσω του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης για να οικοδομηθεί ένα καλύτερο μέλλον για τέτοιες περιοχές. Αν δεν γίνει κάτι τέτοιο, ξεκαθάρισε ο πρωθυπουργός, «η αντίσταση (στην Πράσινη Μετάβαση) θα είναι μαζική».
Η δημόσια στήριξη ξεκινά με λύσεις αμοιβαίου ωφέλους (“win-win solutions”), όπως η ανακαίνιση σπιτιών. Πρόκειται, όπως είπε, για μια πρόταση “win-win”, για την οποία αξιοποιήθηκαν ευρωπαϊκά κονδύλια με πολύ αποτελεσματικό τρόπο. Επίσης, συνέχισε, το να πάμε σε ένα μικρό νησί και να εξηγήσουμε στους κατοίκους γιατί η απολιγνιτοποίηση είναι ευκολότερη από όσο νομίζουν. Μπορεί στην αρχή να έχουν αντιρρήσεις στην ανέργεση ενός φωτοβολταϊκού ηλεκτρικού σταθμού, όμως, όταν θα δουν πόσο λιγότερο πληρώνουν για το ρεύμα, τότε η στήριξη θα έρθει.
Περαιτέρω, ο κ. Μητσοτάκης επέστησε την προσοχή στο θέμα της γεωργίας, διότι, όπως είπε, «ο κλάδος από μόνος του αποτελεί ένα πολύ περίπλοκο ζήτημα, αφού είναι δύσκολο να απολιγνιτοποιηθεί και έχουμε μεγάλη ευαισθησία απέναντι στις αντιδράσεις των αγροτών μας».
Όσον αφορά την υπόλοιπη ατζέντα της παρουσίας του στο φετινό Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός, εντός της ημέρας ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα έχει συζήτηση με τον Ravi Agrawal, αρχισυντάκτη του περιοδικού «Foreign Policy» και στην συνέχεια συνάντηση με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
