Σε κάθε απεργιακή κινητοποίηση στον χώρο της ενημέρωσης, αναδύεται ξανά ένα χρόνιο φαινόμενο που υπονομεύει όχι μόνο τους ίδιους τους εργαζόμενους, αλλά και την ουσία της δημοσιογραφίας ως θεμέλιο της δημοκρατικής ζωής: η απεργοσπασία.

Οι δημοσιογράφοι και τα μέσα που επιλέγουν να σεβαστούν την απεργία, δεν το κάνουν ούτε από αδράνεια ούτε από φόβο. Το πράττουν συνειδητά, με πλήρη επίγνωση των ανύπαρκτων –μέχρι στιγμής– θεσμικών και τεχνικών μηχανισμών που θα μπορούσαν να διασφαλίσουν την τήρηση της απεργίας. Η επιλογή αυτή είναι στάση ευθύνης: απέναντι στον κλάδο, στους συναδέλφους και, πάνω απ’ όλα, απέναντι στην κοινωνία που περιμένει από την ενημέρωση να είναι ανεξάρτητη, έγκυρη και αξιόπιστη.

Ο “Αγώνας της Κρήτης” συμμετέχει με πλήρη συνείδηση σε αυτή τη στάση. Σεβόμαστε τις συλλογικές αποφάσεις των συνδικαλιστικών οργάνων, επειδή πιστεύουμε βαθιά ότι η συλλογική διεκδίκηση καλύτερων συνθηκών εργασίας συνδέεται άρρηκτα με την ποιότητα της ενημέρωσης ως δημόσιο αγαθό.

Παρά ταύτα, στον χώρο των ψηφιακών μέσων, η απεργοσπασία παραμένει για πολλούς εύκολη και ανέξοδη επιλογή. Η πρόσφατη εμπειρία της 24ωρης απεργίας το αποδεικνύει: αρκετές ενημερωτικές ιστοσελίδες λειτούργησαν κανονικά, υπονομεύοντας το συλλογικό μήνυμα και διαμορφώνοντας συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού.

Η πρακτική αυτή δεν είναι απλώς ανήθικη. Είναι βαθιά ωφελιμιστική. Οι απεργοσπάστες εκμεταλλεύονται το προσωρινό κενό που αφήνουν οι απεργοί, συγκεντρώνοντας όλη την επισκεψιμότητα και τα διαφημιστικά έσοδα της ημέρας. Τα δικά τους φύλλα είναι τα μόνα που κυκλοφορούν. Οι ειδήσεις τους είναι οι μόνες που διαβάζονται. Και τα κέρδη, όλα δικά τους.

Ωστόσο, η ευθύνη δεν βαραίνει μόνο τα απεργοσπαστικά μέσα. Ένα σημαντικό μερίδιο φέρει και το κοινό, το οποίο –ενώ γνωρίζει ποια μέσα σπάνε την απεργία– εξακολουθεί να τα επισκέπτεται και να τα επιβραβεύει. Με τη στάση του αυτή, συναινεί σιωπηρά σε μια πρακτική που τραυματίζει την ίδια την αξιοπιστία της ενημέρωσης.

Δυστυχώς, στην Ελλάδα συχνά επικρατεί η λογική της παραβατικής «επιτυχίας». «Αφού μπορεί και το κάνει, μπράβο του», λένε κάποιοι, αναγνωρίζοντας ως «μάγκα» αυτόν που παραβιάζει κανόνες και αξίες. Είναι η βαθιά ριζωμένη αποδοχή του ατομικού συμφέροντος εις βάρος του συλλογικού καλού.

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, οι δημοσιογραφικές ενώσεις δεν έχουν την πολυτέλεια της απραξίας. Οφείλουν να επιμείνουν σε πολιτικές διαφάνειας και δημόσιας λογοδοσίας. Η πρόσφατη ενέργεια της ΕΣΗΕΑ να κατονομάσει παραβάτες ήταν ένα αναγκαίο, θετικό βήμα. Αλλά δεν αρκεί.

Η δημόσια ονομαστική αναφορά πρέπει να καθιερωθεί ως πάγια τακτική, συνοδευόμενη πάντα από τεκμηρίωση και διαφάνεια. Το κοινό έχει δικαίωμα να γνωρίζει ποια μέσα σέβονται τις συλλογικές αποφάσεις και ποια όχι. Παράλληλα, είναι αναγκαία η ενεργοποίηση των πειθαρχικών συμβουλίων και των εποπτικών οργάνων δεοντολογίας, που προέρχονται από το ίδιο το σώμα των δημοσιογράφων.

Η απεργία, άλλωστε, δεν είναι απλώς πράξη διεκδίκησης. Είναι πράξη συλλογικής αξιοπρέπειας και επαγγελματικής ηθικής. Η απεργοσπασία, όσο κι αν επιχειρείται να παρουσιαστεί ως αναγκαιότητα ή εξαίρεση, είναι πάντα μία πράξη διάσπασης. Πράξη αντικοινωνική και αντισυναδελφική.

Το αν θα την ανεχτούμε ή θα την απομονώσουμε είναι ζήτημα συλλογικής ευθύνης. Γιατί η δημοσιογραφία αξίζει καλύτερα. Και οι κοινωνίες που θέλουν να είναι δημοκρατικές, οφείλουν να στηρίζουν εκείνους που σέβονται τους κανόνες – όχι εκείνους που τους καταπατούν για ίδιον όφελος.