Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, εξετάζει ένα αμφιλεγόμενο σχέδιο για την αποκοπή της ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη βόρεια Γάζα, σε μια προσπάθεια να εξαναγκάσει τους μαχητές της Χαμάς να παραδοθούν, στερώντας τους τρόφιμα, νερό και φάρμακα. Όπως αναφέρει το Politico, αυτό το σχέδιο, αν υλοποιηθεί, θα μπορούσε να παγιδεύσει εκατοντάδες χιλιάδες Παλαιστίνιους που δεν έχουν την ικανότητα ή τη θέληση να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους.
Το σχέδιο, το οποίο προτάθηκε στον Νετανιάχου από ομάδα αποστρατευμένων στρατηγών, προβλέπει την κήρυξη της βόρειας Γάζας, συμπεριλαμβανομένης της πόλης της Γάζας, ως κλειστής στρατιωτικής ζώνης, εφόσον οι κάτοικοι δεν εγκαταλείψουν την περιοχή μέσα σε μια εβδομάδα. Όσοι παραμείνουν, θα θεωρούνται μαχητές και θα στερηθούν τις βασικές ανάγκες για την επιβίωσή τους, όπως τρόφιμα, νερό και φάρμακα, ενώ στρατιωτικοί κανονισμοί θα επιτρέπουν τη θανάτωσή τους.
Οι στόχοι και οι συνέπειες του σχεδίου
Ο κεντρικός στόχος του σχεδίου, σύμφωνα με τον επικεφαλής αρχιτέκτονα του, είναι να «σπάσει» η αντίσταση της Χαμάς στη βόρεια Γάζα, ασκώντας πίεση στην οργάνωση να απελευθερώσει τους εναπομείναντες ομήρους. Η εφαρμογή του σχεδίου θα σήμαινε ότι το Ισραήλ θα διατηρούσε τον έλεγχο της βόρειας Γάζας για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα, σε μια προσπάθεια να δημιουργήσει νέα διοίκηση στην περιοχή, χωρίς την επιρροή της Χαμάς.
Σύμφωνα με το Politico, δεν έχει ληφθεί ακόμη τελική απόφαση από την ισραηλινή κυβέρνηση σχετικά με την πλήρη εφαρμογή του «Σχεδίου των Στρατηγών», αλλά είναι ξεκάθαρο ότι κάποια από τα στοιχεία του έχουν ήδη αρχίσει να εφαρμόζονται, αν και δεν είναι γνωστό ποια ακριβώς.
Όπως ανέφερε ο εκπρόσωπος των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων, Αντισυνταγματάρχης Ναντάβ Σοσάνι, δεν υπάρχει επίσημο πλάνο για την εφαρμογή του συγκεκριμένου σχεδίου. Ωστόσο, πηγές από την ισραηλινή κυβέρνηση, οι οποίες μίλησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας, επιβεβαίωσαν ότι ο Νετανιάχου έχει μελετήσει το σχέδιο.
Δεν εκκενώνουν οι Παλαιστίνιοι – «Είναι προτιμότερο να πεθάνουν παρά να φύγουν»
Όπως σημειώνει το Politico, ο στρατός του Ισραήλ έχει ήδη εκδώσει πολλές διαταγές εκκένωσης προς τους κατοίκους της βόρειας Γάζας κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους. Η πιο πρόσφατη διαταγή ήρθε την Κυριακή, και το «Σχέδιο των Στρατηγών» θα κλιμάκωνε περαιτέρω την πίεση, ζητώντας από τους Παλαιστίνιους να φύγουν, αλλιώς θα θεωρηθούν μαχητές.
Πάντως, όπως αναφέρει το Politico, πολύ λίγοι Παλαιστίνιοι έχουν συμμορφωθεί με την τελευταία διαταγή εκκένωσης. Πολλοί είναι ηλικιωμένοι, άρρωστοι ή απλώς φοβούνται να φύγουν από τα σπίτια τους, ενώ άλλοι ανησυχούν ότι δεν υπάρχει ασφαλές μέρος να πάνε, ή ότι δεν θα τους επιτραπεί να επιστρέψουν στα σπίτια τους στο μέλλον. «Όλοι οι κάτοικοι της Γάζας φοβούνται το σχέδιο», δήλωσε η 26χρονη Παλαιστίνια εργαζόμενη της Oxfam, Τζομάνα Ελχαλίλι, προσθέτοντας ότι «οι άνθρωποι στη βόρεια Γάζα λένε ότι είναι προτιμότερο να πεθάνουν παρά να φύγουν».
Διεθνής καταδίκη και ανησυχίες για παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου
Το σχέδιο έχει προκαλέσει αντιδράσεις από ανθρωπιστικές οργανώσεις, οι οποίες προειδοποιούν ότι ενδέχεται να λιμοκτονήσει τους αμάχους και να παραβιάσει το διεθνές δίκαιο, το οποίο απαγορεύει τη χρήση τροφίμων ως όπλο και τις αναγκαστικές μετακινήσεις πληθυσμών.
Η Τάνια Χάριμ, εκτελεστική διευθύντρια της Gisha, μια ισραηλινή μη κερδοσκοπική οργάνωση, η οποία έχει ως στόχο την προστασία της ελευθερίας μετακίνησης των Παλαιστινίων, εξέφρασε την ανησυχία της, λέγοντας πως «το σχέδιο φαίνεται να λέει ότι εάν ο πληθυσμός δεν εγκαταλείψει την περιοχή, τότε μετατρέπεται σε νόμιμο στρατιωτικό στόχο», κάτι που δεν είναι αποδεκτό από άποψη διεθνούς δικαίου.
Όπως υπενθυμίζει το Politico, οι κατηγορίες ότι το Ισραήλ περιορίζει εσκεμμένα την παροχή τροφίμων στη Γάζα βρίσκονται στο επίκεντρο της αγωγής για γενοκτονία που εκκρεμεί κατά του Ισραήλ στο Διεθνές Δικαστήριο.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας της Γάζας, οι ισραηλινές επιθέσεις έχουν προκαλέσει τον θάνατο περισσότερων από 42.000 Παλαιστινίων από την αρχή του πολέμου, με περισσότερους από τους μισούς θανάτους να αφορούν γυναίκες και παιδιά.
Οι εκτιμήσεις του επικεφαλής του σχεδίου
Ο κύριος αρχιτέκτονας του σχεδίου, Γκιόρα Άιλαντ, πρώην επικεφαλής του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας του Ισραήλ, έχει δηλώσει ότι η μόνη λύση για να σταματήσει η Χαμάς είναι να της στερηθούν τα μέσα επιβίωσης: «Θα πρέπει να παραδοθούν ή να λιμοκτονήσουν», είπε χαρακτηριστικά, σύμφωνα με το Politico. Παρόλο που το σχέδιο δεν επιδιώκει τον θάνατο όλων των Παλαιστινίων που παραμένουν στη βόρεια Γάζα, ο Άιλαντ σημείωσε πως «οι άνθρωποι δεν θα μπορούν να ζήσουν εκεί, το νερό θα στερέψει».
Ο ίδιος εκτιμά ότι η πολιορκία θα μπορούσε να αναγκάσει τη Χαμάς να απελευθερώσει τους περίπου 100 Ισραηλινούς ομήρους που εξακολουθούν να κρατούνται από την οργάνωση από την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου, που αποτέλεσε την αφετηρία της ισραηλινής στρατιωτικής εκστρατείας. Τουλάχιστον 30 από τους ομήρους θεωρούνται νεκροί.
Τι προβλέπει η συνέχεια του σχεδίου
Αν το σχέδιο στεφθεί με επιτυχία στη βόρεια Γάζα, τότε ενδέχεται να επεκταθεί και σε άλλες περιοχές της Λωρίδας της Γάζας, συμπεριλαμβανομένων των καταυλισμών προσφύγων στο νότο, όπου διαμένουν εκατοντάδες χιλιάδες Παλαιστίνιοι.
Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί με ανησυχία τις εξελίξεις, με τις ΗΠΑ να εκφράζουν ανοιχτά την αντίθεσή τους σε οποιοδήποτε σχέδιο που περιλαμβάνει άμεση ισραηλινή κατοχή στη Γάζα. Ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάθιου Μίλερ, ανέφερε χαρακτηριστικά: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η διεθνής κοινότητα αντιτίθενται σε κάθε είδους μείωση του εδάφους της Γάζας ή κατοχή της από το Ισραήλ».
Η κατάσταση στη βόρεια Γάζα και οι επιπτώσεις του πολέμου
Η βόρεια Γάζα, και κυρίως η πόλη της Γάζας, ήταν το αρχικό σημείο των ισραηλινών επιθέσεων κατά τη διάρκεια του πολέμου. Xιλιάδες Παλαιστίνιοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις κατοικίες τους, με ολόκληρες γειτονιές να έχουν μετατραπεί σε ερείπια. Η επίθεση στο στρατόπεδο προσφύγων Τζαμπαλίγια είναι μία από τις πιο σοβαρές ενέργειες που πραγματοποιήθηκαν από το Ισραήλ στη βόρεια περιοχή.
Παράλληλα, ο ΟΗΕ αναφέρει ότι από τις 30 Σεπτεμβρίου δεν έχουν περάσει φορτία τροφίμων, νερού ή φαρμάκων στη βόρεια Γάζα, εκτός από μια μικρή αποστολή καυσίμων για νοσοκομεία. Ένας ανώτερος αξιωματούχος των Ηνωμένων Εθνών, ο οποίος ζήτησε να παραμείνει ανώνυμος, δήλωσε ότι τουλάχιστον 400.000 άνθρωποι είναι παγιδευμένοι στην περιοχή χωρίς βασικές προμήθειες, ενώ «η πείνα εξαπλώνεται».
Από την πλευρά του Ισραήλ, η COGAT (Διυπηρεσιακό Σώμα Συντονισμού Δραστηριοτήτων στα Κατεχόμενα), αρμόδια για τον συντονισμό της ανθρωπιστικής βοήθειας, διέψευσε τους ισχυρισμούς ότι οι δρόμοι προς τη βόρεια Γάζα είναι κλειστοί, χωρίς ωστόσο να δώσει λεπτομέρειες για τον αριθμό των φορτηγών που έχουν περάσει πρόσφατα, αναφέρει το Politico.
Ανθρωπιστική κρίση και συνθήκες διαβίωσης
Όπως υπογραμμίζει το Politico, η ανθρωπιστική κρίση που επικρατεί στη Γάζα είναι έντονη και επιδεινώνεται μέρα με τη μέρα. Η μετακίνηση των Παλαιστινίων από τη βόρεια Γάζα προς τις νότιες περιοχές της Λωρίδας παραμένει εξαιρετικά δύσκολη, καθώς τα ισραηλινά στρατεύματα έχουν ήδη διακόψει τους δρόμους που συνδέουν την πόλη της Γάζας με τις βόρειες περιοχές. «Η βόρεια Γάζα έχει πλέον χωριστεί σε δύο μέρη», δήλωσε ο διευθυντής του νοσοκομείου al-Awda, Μοχάμεντ Σάλχα, προσθέτοντας ότι οι Παλαιστίνιοι «δεν μπορούν να μετακινηθούν εύκολα».
Ο επικεφαλής του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες, Φιλίπ Λατσαρίνι, τόνισε σε δήλωσή του στο Χ, ότι τουλάχιστον 400.000 άνθρωποι είναι παγιδευμένοι στην περιοχή χωρίς βασικές προμήθειες, ενώ «η πείνα εξαπλώνεται».
Αν και η αμερικανική κυβέρνηση έχει εκφράσει την αντίθεσή της σε οποιαδήποτε μορφή ισραηλινής κατοχής της Γάζας, παραμένει ασαφές πώς θα εξελιχθούν τα γεγονότα. Εάν το «Σχέδιο των Στρατηγών» εφαρμοστεί πλήρως, θα μπορούσε να προκαλέσει ακόμα μεγαλύτερη κρίση στη Γάζα, με καταστροφικές συνέπειες για τον άμαχο πληθυσμό.