Πριν από μερικές ημέρες, το σατιρικό περιοδικό Charlie Hebdo δέχτηκε επίθεση.
Σύντομα, ηγέτες της Ευρώπης και πολλοί από τον υπόλοιπο κόσμο, βγήκαν στους δρόμους και κρατώντας πλακάτ που έγραφαν “Je suis Charlie” διαδήλωσαν υπέρ της ελευθερίας έκφρασης και ενάντια στο φονταμενταλισμό.
Μεταξύ αυτών που διαδήλωσαν υπήρχαν πολλοί ηγέτες οι οποίοι έχουν φιμώσει με κάθε μέσο και τρόπο την ελευθερία έκφρασης στις χώρες τους και έχουν καταδικαστεί από διεθνείς οργανώσεις.
Σύμφωνα με το δικό τους σκεπτικό, η επίθεση στο Charlie Hebdo, δεν πήγαζε από κάποια κρατική οντότητα, η φίμωση δεν ήρθε από την κυβέρνηση κάποιας χώρας: δεν υπήρχε “νομιμοποίηση”, ηταν μία επίθεση εξωτερική, παράνομη, εγκληματική, οπότε όλοι, ανεξαρτήτως πρακτικών, είχαν το δικαίωμα να δηλώσουν: είμαστε όλοι “Charlie”.
Παλιότερα, είχαν ξαναφερθεί με τον ίδιο τρόπο. Μετά το κτύπημα στους δίδυμους πύργους, την 11η Σεπτεμβρίου του 2001, όλοι δήλωσαν: είμαστε όλοι “Αμερικάνοι”.
Στο ίδιο μοτίβο και ο Έλληνας πρωθυπουργός, ο οποίος δίχως να έχει στεγνώσει καλά καλά το αίμα των νεκρών έσπευσε να πει κι αυτός με τη σειρά του: “Je suis Charlie”. Λίγες όμως ημέρες αργότερα διαπίστωνε ότι, αν ο ΣΥΡΙΖΑ γίνει κυβέρνηση, θα κατεβάσει τις εικόνες από τις αίθουσες καλώντας τους ψηφοφόρους να μην ψηφίσουν το κόμμα της Αριστεράς.
Όμως, δε θέλω να εστιάσω την προσοχή μου στην υποκρισία των ηγετών του κόσμου στα ζητήματα ελευθερίας έκφρασης στις χώρες τους.
Αυτό που με ανησυχεί είναι ότι παραμένουμε υπέρμετρα προσηλωμένοι στο γεγονός της επίθεσης στην “ελευθερία έκφρασης” αποσιωπώντας τα αίτια που προκάλεσαν την επίθεση.
Το νέο εξώφυλλο του Charlie Hebdo προϊδεάζει για το τι θα ακολουθήσει.
Ο Μωάμεθ κλαίει κρατώντας πλακάτ που γράφει “Je suis Charlie”, και η καταστροφή για το περιοδικό αποδεικνύεται εξαιρετικά επικερδής.
Αρχικά κυκλοφόρησαν 3.000.000 αντίτυπα τα οποία γρήγορα εξαντλήθηκαν. Τυπώθηκαν 4.000.000 επιπλέον αντίτυπα. Πλέον, οι αντιδράσεις πληθαίνουν.
Πανεπιστήμια αραβικών χωρών, αλλά και οργανώσεις μουλάδων που έχουν ταχθεί ενάντια στη βία προειδοποιούν πως η συνεχής δημοσίευση εικόνων, είναι αναπόφευκτο, θα προκαλέσει περαιτέρω βία. Δε χρειάζεται να είσαι ιδιοφυία για να το καταλάβεις.
Είναι εύκολο να καταδικάζουμε τους Άραβες ή οποιονδήποτε για σκοταδισμό. Είναι εύκολο, αυτοί τους οποίους έχουμε καταδικάσει στη φτώχεια και την ανέχεια με τη σιωπηρή συναίνεση μας, να είναι υποανάπτυκτοι οικονομικά αλλά και πολιτισμικά. Κάνει πιο εύκολο το έργο της Δύσης. Η εκμετάλλευση κάπως νομιμοποιείται. Η επέμβαση της Δύσης μεταμορφώνεται περίπου σε αναγκαία. Ο σκοπός πλέον είναι περίπου “απελευθερωτικός”, από τα δεσμά του σκοταδισμού. “Αυτοί”, θα πούνε, “δε μπορούν αλλιώς. Χρειάζονται την επέμβασή μας. Τη διαρκή παρουσία μας.”
Και είναι βολικό να ξεχνάμε ότι ο πιο σημαντικός χρηματοδότης τζιχαντιστών και φονταμενταλιστικών οργανώσεων, είναι η σύμμαχος χώρα Σαουδική Αραβία. Ξεχνάμε ότι τέτοιου είδους οργανώσεις χρηματοδοτήθηκαν αρχικά από τις ΗΠΑ. Συντελέσαμε στην ανάπτυξη και γιγάντωσή τους. Πολλές φορές, εις βάρος δημοκρατικών κινημάτων που απαιτούσαν δικαιοσύνη, ισότητα, ελευθερία στις αραβικές χώρες.
Όμως ούτε αυτό αρκεί για να εξηγήσουμε τα γεγονότα. Και εδώ στην Ελλάδα θα έπρεπε να το είχαμε αντιληφθεί νωρίτερα. Γιατί για να υπάρχει το έδαφος για την ανάπτυξη τέτοιων οργανώσεων χρειάζεται ένα επιπλέον στοιχείο. Η κατασκευή ενός αδιεξόδου.
Όταν δεν υπάρχει διέξοδος από τη φτώχεια και τον πόλεμο, όταν σου αποκόβουν κάθε άλλο δρόμο εξέλιξης, τότε είναι πιθανό, εξαιρετικά πιθανό, ολόκληροι λαοί στην απόγνωσή τους να διολισθήσουν σε μισαλλόδοξα κινήματα, φονταμενταλιστικά, καταστρεπτικά. Όταν δεν αφήνεται κανένα περιθώριο δημιουργίας και ανασύνταξης τότε ο μόνος δρόμος που απομένει είναι η καταστροφή. Η καταστροφή που μετά θα χρησιμοποιηθεί από τις ηγεσίες της Δύσης για τη νομιμοποίηση της συνέχισης μίας πολιτικής που καταστρέφει χώρες, λαούς, πολιτισμούς. “Δε γίνεται αλλιώς”, θα πουν, “είμαστε όλοι Charlie, αυτοί δεν είναι”.
Δεν ξεχνώ ότι στην αρχή της κρίσης, ο Έλληνας έφταιγε για την οικονομική κρίση. Κατηγορήθηκε ένας ολόκληρος λαός ως υποανάπτυκτος, τεμπέλης, μη παραγωγικός. Αυτό ήταν το κυρίαρχο μήνυμα των Ευρωπαίων μέχρι πολύ πρόσφατα. Παραμένει και τώρα. Αυτό προσπαθούμε να ανατρέψουμε με αγώνες αλλά και μέσω της εκλογικής διαδικασίας.
Άραγε, τι θα γίνει στην Ελλάδα αν η φιλελεύθερη και δημοκρατική Ευρώπη αρνηθεί το δικαίωμα της Ελλάδας να σταθεί ξανά στα πόδια της; Πόσο μακριά είναι η περαιτέρω διολίσθηση; Και ποιος θα φταίει για αυτό; Η άνοδος της Χρυσής Αυγής θα έπρεπε να μας είχε αφυπνίσει.
Η κατάσταση που δημιούργησε η επίθεση στο Charlie Hebdo θέλει λεπτούς χειρισμούς. Δεν είναι απλά μία επίθεση στο κυρίαρχο δικαίωμα της ελευθερίας έκφρασης.
Για εμένα προσωπικά είναι και μία επίθεση στην υποκρισία της Δύσης, η οποία αν και δέχεται την υπέρτατη αξία της ελευθερίας έκφρασης, επιτρέπει τη φτώχεια και την εξαθλίωση και επιτρέπει την κυριαρχία διδακτορικών και απολυταρχικών καθεστώτων σε άλλες χώρες που καταπατούν δημοκρατικά δικαιώματα εφόσον αυτά εξυπηρετούν τα συμφέροντα της.
Θα πρέπει κάποια στιγμή να καταλάβουμε:
Δε μπορεί να υπάρξει ελευθερία όταν γύρω μας ζούνε σκλάβοι. Η Δύση με τις επιλογές της, διαμορφώνει τον επιθυμητό εχθρό: φονταμενταλιστή, απολυταρχικό, σκοταδιστή. Πρέπει λοιπόν να αναρωτηθούμε και εμείς από την πλευρά μας: έχει το δικαίωμα να προσποιείται την έκπληκτη;
Όχι, δεν υπάρχει καμία έκπληξη εδώ.
Η αποκάλυψη ότι η επίθεση στο Charlie Hebdo έγινε από παρακλάδι της Αλ Κάιντα στην Υεμένη δεν αφήνει κανένα περιθώριο αμφιβολίας. Οι 2.000 νεκροί στην πόλη Baga της Νιγηρίας από την οργάνωση Boko Haram, λίγες μόλις ημέρες πριν την επίθεση στο Charlie Hebdo, δεν αφήνουν καμία αμφιβολία.
Η απουσία οποιασδήποτε αντίδρασης στη Δύση για τους 2.000 νεκρούς δεν αφήνει καμία αμφιβολία.
Απλά, δεν υπάρχει καμία έκπληξη εδώ.
Γιατί, λοιπόν, παραμένουμε έκπληκτοι;
