Μεγάλες ελλείψεις καταγράφονται σε μια σειρά από σημαντικά φάρμακα, όπως παυσίπονα, παιδικές αντιβιώσεις, ινσουλίνες, αλλά και σκευάσματα για τον θυροειδή, αγχολυτικά και οφθαλμικές αλοιφές.
Δεν πρόκειται για κάποιο καινούργιο φαινόμενο, ωστόσο, όπως επισημαίνουν φαρμακοποιοί και συνδικαλιστικοί φορείς του κλάδου στην εφημερίδα «Τα Νέα», από τις αρχές του έτους έχει λάβει σημαντικές διαστάσεις. Το πρόβλημα, που εντοπίζεται κυρίως σε αστικά κέντρα, γίνεται ακόμη σοβαρότερο καθώς οι ελλείψεις αφορούν σκευάσματα που χρησιμοποιούνται τακτικά από ασθενείς και χρονίως πάσχοντες.
Οι αιτίες του προβλήματος
Σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες, οι λόγοι των ελλείψεων είναι ποικίλοι και έγκεινται στα προβλήματα της διεθνούς φαρμακευτικής αγοράς, στην αυξημένη ζήτηση της χειμερινής περιόδου, στην τακτική να εισάγονται φάρμακα αλλά ακολούθως να εξάγονται για μεγαλύτερο κέρδος, καθώς και στην πολιτική που ακολουθούν οι αρμόδιες αρχές της χώρας για τη φαρμακευτική δαπάνη.
Σχετικά με τους δύο τελευταίους παράγοντες, ο Μανώλης Κατσαράκης, γενικός γραμματέας του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου, σημειώνει για τη φαρμακευτική δαπάνη: «Το φαινόμενο των ελλείψεων δεν είναι καινούργιο, πάει πολλά χρόνια πίσω. Η βασική αιτία είναι η τιμολογιακή πολιτική της Ελλάδας για το φάρμακο. Τα χρόνια των μνημονίων, θεσμοθετήθηκε η φαρμακευτική δαπάνη να αναλογεί στο 1% του ΑΕΠ. Ωστόσο ακόμα κι αν έχουμε αφήσει τα μνημόνια πίσω μας, η πολιτική αυτή δεν έχει αλλάξει».
Για το φαινόμενο των εισαγωγών φαρμάκων που μετατρέπονται σε εξαγωγές, ο Αναστάσιος Σπαντιδέας, παθολόγος και κλινικός φαρμακολόγος, εξηγεί πως «η τιμή του φαρμάκου στην Ελλάδα ορίζεται ως ο μέσος όρος των τριών χαμηλότερων τιμών στην Ευρώπη. Είναι πολύ χαμηλή η τελική τιμή, με αποτέλεσμα τα φάρμακα να φεύγουν προς άλλες χώρες της Ευρώπης εξασφαλίζοντας πολύ μεγαλύτερα κέρδη, ειδικά σε Γερμανία και Ηνωμένο Βασίλειο». «Θα πρέπει να δοθεί μια λύση σε ευρωπαϊκό επίπεδο», προσθέτει.
Η χαμηλή τιμή πώλησης, σημειώνεται στο δημοσίευμα, λειτουργεί ιδιαίτερα αποθαρρυντικά για τις μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες, που επιλέγουν να κρατήσουν μικρές ποσότητες για τη χώρα μας, ιδιαίτερα στα ακριβά τους φάρμακα, καθώς το περιθώριο κέρδους είναι ελάχιστο. Σαν ύστατη λύση, για την κάλυψη των ελλείψεων, υπάρχει το Ινστιτούτο Φαρμακευτικής Έρευνας και Τεχνολογίας (ΙΦΕΤ), θυγατρική του ΕΟΦ, το οποίο αναλαμβάνει την εύρεση φαρμάκων από την ευρωπαϊκή και διεθνή αγορά. Ωστόσο η «έκτακτη» αυτή εισαγωγή έχει και μεγαλύτερο κόστος για το κράτος.
Η απόφαση που ενίσχυσε τις παράλληλες εξαγωγές
Το φαινόμενο των «παράλληλων εξαγωγών» έχει ως αποτέλεσμα η Ελλάδα να μην έχει επαρκείς ποσότητες σε φάρμακα, καθώς οι χονδρέμποροι τα πωλούν σε άλλες χώρες σε πολύ υψηλότερες τιμές. Για να αντιμετωπιστεί το ζήτημα ο ΕΟΦ είχε επιβάλλει κάποιες απαγορεύσεις στις εξαγωγές συγκεκριμένων σκευασμάτων.
Σήμερα το «μπλόκο» αφορά 119 σκευάσματα, ωστόσο πριν από λίγο καιρό ο αριθμός αυτός ήταν πολύ μεγαλύτερος και συγκεκριμένα 277. Τον Ιανουάριο αποφασίσθηκε να αρθεί η απαγόρευση εξαγωγών για 159 σκευάσματα. «Με αυτήν την απόφαση έχει αλλάξει και η εμπορική πολιτική των χονδρέμπορων, καθώς πάλι συγκεντρώνουν σκευάσματα για να τα εξάγουν», σχολιάζει ο γενικός γραμματέας του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου.
Ορισμένα από τα βασικά σκευάσματα που βρίσκονται σε έλλειψη:
- Αντιβιώσεις ειδικά οι παιδικές (Augmentin, Amoxil)
- Αντιτετανικοί οροί
- Πόσιμα και ενδοφλέβια σκιαγραφικά
- Κορτιζονούχες και αντιβιοτικές οφθαλμικές αλοιφές (Fucidin, Fucicort)
- Αγχολυτικά (λοραζεπάμη)
- Ινσουλίνες (Ozempic) (*Τεράστια αύξηση στη ζήτηση διεθνώς καθώς τα εν λόγω σκευάσματα αποδείχθηκε εξαιρετικά αποτελεσματικά και κατά της παχυσαρκίας)
- Εισπνεόμενα για διαταραχές του αναπνευστικού
- Αναλγητικά (Panadol Extra αναβράζον)
Σε απόγνωση ασθενείς και φαρμακοποιοί
«Νιώθω πως οι φαρμακοποιοί είμαστε ηθοποιοί που παίζουμε κάθε μέρα το ίδιο έργο με τίτλο ‘Το παραμύθι του χαμένου ελλειπτικού’», αναφέρει στα «Νέα» η αντιπρόεδρος του φαρμακευτικού συλλόγου Τρικάλων, Βανέσσα Λαζαροπούλου, σημειώνοντας πω πρόκειται για μια «καθημερινή ψυχοφθόρα διαδικασία».
Μάλιστα, όπως αναφέρει η ίδια, οι φαρμακοποιοί στα Τρίκαλα έχουν φτιάξει γκρουπ σε εφαρμογή ανταλλαγής μηνυμάτων, όπου κάθε μέρα ψάχνουν να βρουν φάρμακα για τους ασθενείς τους. «Σίγουρα στέλνουμε ένα – δύο μηνύματα την ημέρα», τονίζει. «Δαπανούμε χρόνο και πόρους όταν υπάρχουν ελλείψεις», τονίζει ο Μανώλης Κατσαράκης, υπογραμμίζοντας ότι δεν έχει να δώσει ούτε ένα απλό αντιβηχικό σιρόπι σε γονείς που αυτή την εποχή βρίσκονται αντιμέτωποι με μια έξαρση της βρογχίτιδας στα παιδιά.
Επίσης οι φαρμακοποιοί επισημαίνουν πως η έλλειψη ενός φαρμάκου μπορεί να προκαλέσει πολύ μεγάλα προβλήματα σε κάποιες κατηγορίες ασθενών. «Για παράδειγμα αν ένας ασθενής έχει αγχωτική διαταραχή και δεν μπορεί να βρει το αγχολυτικό φάρμακό του, μπορεί να αναπτύξει στερητικό σύνδρομο και να χειροτερέψει σημαντικά η κατάστασή του», λέει η αντιπρόεδρος του φαρμακευτικού συλλόγου Τρικάλων.