Του Γιάννη Αλμπάνη
Αν κάποιος είχε αμφιβολίες για το κατά πόσο η μνημονιακή εποχή μας έχει αναλογίες με το τέλος της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, παρακολουθώντας το δελτίο ειδήσεων του Μέγκα το βράδυ της 26ης Μαρτίου, σίγουρα θα άλλαζε άποψη. Η παρουσίαση της ανακοίνωσης για τη δημιουργία στρατοπέδων συγκέντρωσης μεταναστών έγινε με τους όρους του κλασικού φασισμού.
Οι μετανάστες σταθερά συσχετίζονταν με τις χωματερές, οι δε αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών στα στρατόπεδα συγκέντρωσης έβρισκαν την αναλογία τους στα τοπικά κινήματα ενάντια στην εγκατάσταση ΧΥΤΑ. Οι μετανάστες που ζουν στο κέντρο της Αθήνας παρουσιάστηκαν «σαν υγειονομική βόμβα που απειλεί την υγεία μας», καθώς και σαν φορείς (εννοείται) της εγκληματικότητας.
Η συνάφεια με τον τρόπο που αντιμετώπιζαν οι ναζί τους Εβραίους είναι προφανής: άνθρωποι-σκουπίδια που στην πραγματικότητα έχουν εκπέσει της ανθρώπινης ιδιότητας, μολυσματικές εστίες που απειλούν την καθαρότητα και την υγεία του εθνικού σώματος, στυγεροί εγκληματίες που ληστεύουν τους φιλήσυχους γηγενείς εργαζόμενους. Σήμερα, ξέρουμε από την ιστορική εξέλιξη, ότι η απανθρωποποίηση των Εβραίων αποτέλεσε το πρώτο βήμα για την εξόντωση τους.
Μια κρατική πολιτική
Θα ήταν ευχής έργο η παρουσίαση του καναλιού για την οποία μόλις έγινε λόγος, να συνιστούσε μια από τις γνωστές φασίζουσες υπερβολές στις οποίες μας έχει συνηθίσει η τηλεόραση της διαπλοκής. Δυστυχώς, οι «έγκριτοι δημοσιογράφοι» των 8:00 κινήθηκαν στο ίδιο ακριβώς μήκος κύματος με τις δηλώσεις που έκανε ο υπουργός καταστολής Μιχάλης Χρυσοχοϊδης, αναγγέλλοντας την ίδρυση των στρατοπέδων.
Με το γνωστό του ύφος, υβρίδιο μάνατζερ πολυεθνικής και επιθεωρητή Κάλαχαν, ο Χρυσοχοϊδης δήλωσε: «Παρουσίασα επίσης, στους κ. Περιφερειάρχες και στους Δημάρχους, τον τρόπο με τον οποίο θα λειτουργήσουν αυτά τα κέντρα φιλοξενίας. Καθώς και ότι αυτή τη στιγμή, η χώρα αντιμετωπίζει ένα τεράστιο ζήτημα δημόσιας υγείας. Υπάρχει μία «βόμβα» δημόσιας υγείας. Χιλιάδες άνθρωποι εργάζονται παρανόμως σε επιχειρήσεις εστίασης, παραγωγής τροφίμων και αυτή τη στιγμή αυτό που προέχει είναι να προστατεύσουμε μεταξύ των άλλων και τη δημόσια υγεία.
Εκεί, λοιπόν, στους χώρους αυτούς που θα δημιουργηθούν θα υπάρχουν υποδομές υγείας προκειμένου αυτοί οι άνθρωποι να αντιμετωπίσουν τα όποια προβλήματα με τρόπο αποτελεσματικό έτσι ώστε να επιστρέψουν στις πατρίδες τους υγιείς και να μη μεταδίδουν και εκεί τα νοσήματα τα οποία έχουν εδώ για λόγους που έχουν να κάνουν με τον τρόπο διαβίωσής τους.» Και στη συνέχεια: «Κάνω έκκληση στις τοπικές κοινωνίες, στους εκπροσώπους της Αυτοδιοίκησης, στους κ. Περιφερειάρχες. Τους καλώ όλους να συνεργαστούμε και να δουλέψουμε μαζί για να δώσουμε απάντηση στην αγωνία των πολιτών για ασφάλεια, για δημόσια υγεία, για κοινωνική ειρήνη και κοινωνική συνοχή. Δεν μπορούμε να το υποστούμε αυτό άλλο. Επομένως, εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με μιντιακές υπερβολές, αλλά με μια κεντρικά σχεδιασμένη κρατική πολιτική.
Αποδιοπομπαίοι τράγοι
Στη δεύτερη αποστροφή των δηλώσεων Χρυσοχοϊδη μπορεί εύκολα να ανιχνεύσει τις πολιτικές-προεκλογικές σκοπιμότητες της αιφνίδιας ανακοίνωσης για τα στρατόπεδα, λίγες ημέρες μετά την αλλαγή ηγεσία στο Υπουργείο Καταστολής. Το μνημονιακό μπλοκ επιχειρεί να αλλάξει την ατζέντα εν όψει εκλογών, στρέφοντας το ενδιαφέρον από το αδιέξοδο της ακολουθούμενης πολιτικής προς την υστερία για το μεταναστευτικό.
Δεν είναι το Μνημόνιο που ευθύνεται για την απώλεια της «ασφάλειας», την επιδείνωσης της «δημόσιας υγείας», τη διασάλευση της «κοινωνικής ειρήνης» και τη διάρρηξη της «κοινωνικής συνοχής», αλλά οι μετανάστες. Δεν είναι οι μνημονιακές πολιτικές κυβέρνησης, τρόικας κι εργοδοσίας που έχουν ρίξει την κοινωνία στη μιζέρια, αλλά οι ξένοι εργάτες που είτε έρχονται στην Ελλάδα για το μεροκάματο είτε περνάνε από τη χώρα με κατεύθυνση την Ευρώπη. Δεν είναι το αστικό πολιτικό προσωπικό, δηλαδή ο Χρυσοχοΐδης και οι συνεργάτες του, που οδηγούν τη χώρα στην καταστροφή, αλλά όσοι είναι τελείως αμέτοχοι των μεγάλων πολιτικών αποφάσεων και υφίστανται την πιο άγρια εκμετάλλευση.
Οι θύτες του «ελληνικού εγκλήματος» προσπαθούν να ενοχοποιήσουν τα πιο μεγάλα θύματα των πράξεων τους. Θέλουν να μετατρέψουν τους μετανάστες στους αποδιοπομπαίους τράγους της κοινωνικής κρίσης, στους αποδέκτες της γενικευμένης οργής για την εξαθλίωση. Στρέφοντας τους φτωχούς ενάντια σε αυτούς που είναι ακόμα πιο φτωχοί, οι πλούσιοι μπορούν να κοιμούνται ήσυχοι –και οι παρελάσεις να διεξάγονται ομαλώς…
Στο σημείο αυτό, δηλαδή στη μετατροπή των μεταναστών σε αποδιοπομπαίους τράγους, ανιχνεύεται η δεύτερη αναλογία με τους Εβραίους της Βαϊμάρης. Και τότε δεν ήταν οι καπιταλιστές που ευθύνονταν για την άγρια εκμετάλλευση και την απέραντη φτώχεια, δεν ήταν οι εγγενείς αντιφάσεις του καπιταλισμού στις οποίες οφείλονταν η κρίση και η έκρηξη της ανεργίας. Όχι, ήταν οι Εβραίοι που είχαν μαχαιρώσει πισώπλατα το γερμανικό στρατό στον Μεγάλο Πόλεμο και συνέχιζαν να απομυζούν την ικμάδα του έθνους. Κι εδώ, η ιστορική εξέλιξη δεν αφήνει χώρο για παρανοήσεις: τα πογκρόμ και η θεσμοθέτηση των διακρίσεων οδήγησαν σε ακόμα μεγαλύτερη εκμετάλλευση του συνόλου των εργαζομένων κι εντέλει στην καταστροφή του πολέμου.
Φυλάκιση χωρίς έγκλημα
Ο Χρυσοχοΐδης, ο Σαμαράς και οι «έγκριτοι δημοσιογράφοι» θέλουν να φυλακίσουν χιλιάδες μετανάστες όχι γιατί έχουν διαπράξει κάποια παρανομία, αλλά με βάση ακριβώς την ιδιότητά τους ως μετανάστες. Η παράνομη είσοδος σε μια χώρα είναι μια διοικητική παράβαση, πταισματικού χαρακτήρα, που σε καμιά περίπτωση δεν προσβάλλει τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών. Δεν υπάρχει εύλογη αντιστοιχία ανάμεσα σε αυτήν την παράβαση και την πολύμηνη κράτηση που προβλέπεται στα στρατόπεδα. Ο εγκλεισμός του μετανάστη λαμβάνει χώρα εξαιτίας σκοπιμοτήτων εξωτερικών των δικών του πράξεων, δηλαδή χάριν της γενικής αποτροπής της μετανάστευσης, καθώς και μιας νεφελώδους «προστασίας» της κοινωνικής ειρήνης και της δημόσια υγείας. Ένας ολόκληρος πληθυσμός τίθεται εκτός της προστασίας τους νόμου, γίνεται αυτομάτως αντικείμενο καταστολής και κολασμού –και ξανά ο νους μας στους Εβραίους του Ράιχ…
Αριστερή πολιτική
Λόγω της κρίσης, η Ελλάδα έχει πάψει πλέον να είναι τόπος υποδοχής μεταναστών. Όσοι φτάνουν εδώ, έχουν τελικό προορισμό τη Δυτική και Βόρεια Ευρώπη. Επιπλέον, είναι πάρα πολλοί οι μετανάστες που εγκαταλείπουν τη χώρα ύστερα από χρόνια σκληρής δουλειάς. Δεν υπάρχει λοιπόν καμιά έξαρση μετανάστευσης προς την Ελλάδα. Αυτό που όντως συμβαίνει είναι ότι έχουμε μια πρωτοφανή έξαρση της φτώχειας και της εξαθλίωση (ελέω Μνημονίου), με ταυτόχρονη παντελή απουσία οποιασδήποτε μέριμνας για όσους περιθωριοποιούνται –είτε αυτοί είναι ντόπιοι είτε μετανάστες.
Οι καταστάσεις εξαθλίωσης στο κέντρο της Αθήνας δεν οφείλονται στη μετανάστευση, αλλά στη διάλυση των κοινωνικών υπηρεσιών, στο ότι χιλιάδες άνθρωποι (ντόπιοι και μετανάστες) δεν έχουν ένα πιάτο φαΐ και στέγη για το βράδυ. Το δεύτερο πράγμα που συμβαίνει, είναι ότι οι έλεγχοι και τα μπλόκα στα δυτικά σύνορα της χώρας καθυστερούν (χωρίς βέβαια τελικά να αποτρέπουν) τη διέλευση των μεταναστών. Κατά συνέπεια, η τράνζιτ παραμονή στην Ελλάδα επιμηκύνεται, σε καθεστώς μάλιστα απουσίας οποιασδήποτε μέριμνας.
Σε αυτά τα δύο σημεία, δηλαδή την κοινωνική πρόνοια και τη συνθήκη Δουβλίνο 2, η Αριστερά μπορεί να πει πολλά πράγματα, και μάλιστα ωραία, πολιτικότατα και πιασάρικα. Πριν φτάσουμε όμως σε αυτά τα ωραία και πολιτικά, θα πρέπει να θυμόμαστε πάντοτε τις δύο ιδεολογικές αφετηρίες της Αριστεράς (γιατί οτιδήποτε άλλο δεν είναι Αριστερά).
Πρώτον, με το φασισμό των στρατοπέδων συγκέντρωσης δεν διαπραγματευόμαστε, τον πολεμάμε με όλες μας τις δυνάμεις. Εξήντα χρόνια μετά τη Μακρόνησο δεν επιτρέπεται να ανεχτούμε την αναβίωση του εφιάλτη.
Δεύτερον, θεωρούμε τους μετανάστες αναπόσπαστο κομμάτι της εργατικής τάξης. Δεν τους αντιμετωπίζουμε με συμπάθεια, αλλά είμαστε σύντροφοι και συναγωνιστές τους. Γιατί εμείς οι αριστεροί είμαστε μ’ εκείνο το ουρανόμηκες «Προλετάριοι όλων των χωρών, ενωθείτε!». Με αυτό είμαστε εμείς, χωρίς μα και αλλά. Η αναγκαία πολιτική έπεται.
Για όσους θέλουν να ψάξουν το θέμα των στρατοπέδων, τα βιβλία του Τζόρτσιο Αγκάμπεν Homo Sacer και Κατάσταση Εξαίρεσης μπορεί να φανούν πολύ χρήσιμα
Πηγή: Red Notebook