Κύριε Διευθυντά,

Είναι η μαντίλα (το χιτζάμπ) σύμβολο καταπίεσης; Είναι οι θρησκείες θεσμοί καταπίεσης; Στην εξέγερση της πλατείας Ταχρίρ του Καΐρου το 2011 δεν συμμετείχαν κάποιοι πεφωτισμένοι άθεοι και αντικληρικαλιστές αλλά άνθρωποι της εργατικής τάξης της Αιγύπτου που κάνοντας πέρα τις θρησκευτικές τους διαφορές αγωνίστηκαν από κοινού ενάντια στο καταπιεστικό καθεστώς. Δεν ήταν λίγες οι φορές που οι χριστιανοί εργάτες έκαναν αλυσίδα προστασίας στους μουσουλμάνους αδερφούς τους την ώρα της καθιερωμένης προσευχής.

Στο Ιράν, με αφορμή τη σύλληψη και δολοφονία της 22χρονης ΜαχσάΑμινί από την «αστυνομία ηθών» επειδή δεν φορούσε «σωστά» το χιτζάμπ στο κεφάλι (δυο τρεις ανέμελες τούφες μαλλί είχαν εμφανιστεί στο κεφάλι της, για τέτοιο «έγκλημα» μιλάμε) ξεσηκώθηκε ένα τεράστιο κύμα διαμαρτυρίας με τις γυναίκες στην πρώτη γραμμή να κόβουν τα μαλλιά τους και καίνε τα χιτζάμπ σε ένδειξη διαμαρτυρίας.

Οφείλουμε να είμαστε μαζί με αυτές τις γυναίκες που δίνουν τον κοινό αγώνα απέναντι στην κυβέρνηση της Τεχεράνης μαζί με γυναίκες που φορούν το χιτζάμπ αλλά και με άντρες που κάνουν το σώμα τους ασπίδα μπροστά στις πλαστικές σφαίρες των δυνάμεων ασφαλείας. Χωρίς ναι μεν, αλλά. Και κυρίως χωρίς να αναπαράγουμε την προβληματική αντίληψη ότι άξιοι για την απελευθέρωση είναι μόνο όσοι/ες/@ ακολουθούν συγκεκριμένα πρότυπα συμπεριφοράς. Αλλιώς, εύκολα, θα πέσουμε στην παγίδα της ισλαμοφοβίας και του σεξισμού. Εάν διεκδικούμε, ή έστω οφείλουμε να το κάνουμε, ανοιχτά σύνορα για όλες τις προσφύγισσες και τα προσφυγόπουλα, ανεξάρτητα εάν φορούν ή όχι τη μαντίλα, δεν βλέπω τον λόγο γιατί να διαφέρουμε σε αυτή την περίπτωση.

Κλείνοντας, αξίζει να θυμηθούμε ένα ιστορικό παράδειγμα από την εποχή της δικτατορίας του Σάχη στο Ιράν. (Τον είχαν φέρει στην εξουσία το 1953 οι ΗΠΑ και η Βρετανία με ένα πραξικόπημα που ανέτρεψε τον πρωθυπουργό Μοσαντέκ ο οποίος είχε τολμήσει να εθνικοποιήσει τη πετρελαϊκή βιομηχανία). Από τη δικτατορία του κέρδιζαν οι μεγάλες επιχειρήσεις που «διαπλέκονταν» με την αυλή. Την «τάξη» την εξασφάλιζε η SAVAK μια από τις πιο άγριες μυστικές αστυνομίες. Ολα αυτά καλυμμένα με δημοκρατικό προσωπείο. Λειτουργούσε ένα ψευτοκοινοβούλιο, με δυο κόμματα που και τα δυο τα είχε ιδρύσει ο Σάχης. Το πιο καταπιεστικό καθεστώς περνούσε νόμους που απαγόρευαν στις γυναίκες να φοράνε τις παραδοσιακές ισλαμικές μαντήλες στις δημόσιες υπηρεσίες στο όνομα της προόδου και των δικαιωμάτων. Το 1967 τους είχε παραχωρήσει και το δικαίωμα ψήφου… Αυτό ως μία μικρή αλλά απαραίτητη υπενθύμιση για όσους και όσες διαβάζουν επιλεκτικά τις εξελίξεις μετά την εξέγερση στο Ιράν.

Ειρηναίος Μαράκης

(Με στοιχεία από την εφημερίδα Εργατική Αλληλεγγύη και το περιοδικό Ατέχνως)