Γράφει ο Χρήστος Τσαντής*
Κείμενα και εικόνες από τους μαθητές του Ε1 και Ε2, του 19ου Δημοτικού Σχολείου
«Σκέφτομαι ότι το παιδί θα είχε μια καλύτερη ζωή από αυτή που είχε παλιά!! Αλλά μπορεί και όχι. Μάλλον αυτό το παιδί θα είναι σε μία πόλη της Ελλάδας και θα ψάχνει ένα καλύτερο αύριο, αλλά αφού είναι πρόσφυγας οι άνθρωποι και ο νόμος θα τον πετάξουν σε κάτι σκηνές και καλύβες», Στεφανία.
Τα παιδιά και οι εκπαιδευτικοί των δύο τμημάτων της Πέμπτης Τάξης του 19ου Δημοτικού Σχολείου, προσέγγισαν με το δικό τους τρόπο το προσφυγικό ζήτημα. Συνομιλήσανε με τον Φαζίλ, τον πρωταγωνιστή της νουβέλας «Migozarad», του Χρήστου Τσαντή, διαβάσαν αποσπάσματα του βιβλίου και ειδικά το κεφάλαιο που περιέχει το γράμμα του μικρού Φαζίλ. Έγραψαν και εκφράσαν τα συναισθήματά τους, ζωγραφίσανε και ολοκληρώσαν αυτόν τον κύκλο ανταμώνοντας με τον συγγραφέα στο σχολείο. Εκεί είχαμε όλοι την ευκαιρία να παίξουμε, να μιλήσουμε, να ανταλλάξουμε σκέψεις.
Αξίζουν θερμά συγχαρητήρια για την προσπάθειά τους, στα παιδιά, στις υπεύθυνες δασκάλες του Ε1 και Ε2 του 19ου Δημοτικού Σχολείου, Αλίκη Βιτωρίου και Αργυρώ Φουντουλάκη, καθώς και στη διεύθυνση και σε όλους του εκπαιδευτικούς του σχολείου που στηρίξανε αυτές τις δράσεις. Τους ευχαριστώ πολύ για την πρωτοβουλία τους.
Έγραψαν για τον Φαζίλ, από το τμήμα Ε1
Γιάννης:«Θα ζητούσα από τους γονείς μου να τον πάρουμε στο σπίτι μας και να τον βοηθήσουμε. Ακόμα και αν δεν τον βρίσκαμε θα μπορούσαμε να βοηθήσουμε κάποιο άλλο παιδί».
Αρχοντική:«Αν μου έπεφτε ένα τέτοιο γράμμα στα χέρια μου θα ένιωθα θλίψη, λύπη και στεναχώρια για τις ταλαιπωρίες και τις δύσκολες στιγμές αυτού του παιδιού. Βέβαια, ποτέ δεν θα ήθελα να ήμουν στη θέση του, όπως να έχανα τους γονείς μου… Θα ήθελα να βοηθήσω αυτό το ανυπεράσπιστο παιδί… Θα πήγαινα εκεί μόνο και μόνο για να τον βοηθήσω στην υγεία του, στην ψυχολογία του».
Μυρτώ:«Για να βοηθήσω το μικρό αγοράκι θα του πρότεινα να τον φιλοξενήσω για ένα χρονικό διάστημα στο σπίτι μου μέχρι να περάσουν οι δυσκολίες και τα προβλήματα».
Νίκη:«Αν βρισκόμουν στο περιβάλλον που βρέθηκε ο Φαζίλ, είμαι σίγουρη ότι δεν θα ήμουνα τόσο ψύχραιμη. Πάντως θα φοβόμουν και θα προσπαθούσα να διαφύγω, όπως έκανε κι εκείνος. Θα του έλεγα επίσης να συνεχίσει να συνεχίσει να ψάχνει για τους δικούς του και να μην τα παρατήσει».
Ιάσονας:«Εγώ αν ήμουν σε ένα τέτοιο περιβάλλον, όπως αυτό που έζησε ο Φαζίλ θα ήμουν πολύ δυστυχισμένος. Θα ένιωθα αβοήθητος. Θα ήθελα να φύγω και να πάω να ζήσω αλλού… Θα επαναστατούσα και θα ξεσήκωνα το λαό για να διώξουμε τους κατακτητές, γιατί πιστεύω ότι όλοι μαζί θα τα καταφέρναμε».
Μαρία:«Αν έπεφτε στα χέρια μου αυτό το γράμμα θα έκανα ό,τι μπορούσα για να βοηθήσω τον Φαζίλ».
Κατερίνα:«Αν βρισκόμουν σε ένα τέτοιο περιβάλλον που γύρω μου υπήρχε πόλεμος, φτώχεια και θάνατος, η πρώτη σκέψη που μου έρχεται είναι η επιβίωση. Θα προσπαθούσα να σωθώ και να βγω από αυτόν τον εφιάλτη ζωντανή… Θα έλεγα στον Φαζίλ ότι αν τα καταφέρει και βγει από αυτήν την κατάσταση δυνατός, αυτή θα είναι η δική του μάχη που κερδίζοντάς την, έχει κερδίσει τη ζωή».
Αντωνία: «Θα σκεφτόμουν να του πω να έρθει σπίτι μου για να νιώσει ασφαλής».
Δάφνη:«Αν αυτό το γράμμα έπεφτε στα χέρια μου θα είχα συγκινηθεί τόσο πολύ, που θα πήγαινα να βρω αυτό το παιδί και να το φέρω εδώ στην Ελλάδα να τον κάνω φίλο».
Τζωρτζίνα:«Αν ζούσα στο περιβάλλον που έζησε εκείνος θα προσπαθούσα να μαζέψω χρήματα για να φύγω από αυτή τη χώρα και να πάω σε μία καλύτερη».
Αγγελική:«Θα έλεγα στον Φαζίλ να πάει να ξεκουραστεί κι εγώ θα τον κάλυπτα».
Άρης:«Αν βρισκόμουν στις συνθήκες που έζησε ο Φαζίλ, θα έφευγα από το Αφγανιστάν και θα πήγαινα στην Ελλάδα για να δουλέψω και να φτιάξω οικογένεια».
Φρανκ:«Θα ήθελα να σταματήσει ο πόλεμος».
Αντώνης:«Αν μπορούσα να βοηθήσω θα ένωνα ξανά την οικογένειά του και θα άνοιγα τα σύνορα για να περάσει ο Φαζίλ και οι άλλοι πρόσφυγες».
Πως φαντάστηκαν τα παιδιά του Ε2 την ιστορία του Φαζίλ
Δεν φταίνε τα παιδιά για τα λάθη των μεγάλων
«Ο Φαζίλ ζούσε στο Αφγανιστάν που είχε πόλεμο. Έζησε πάρα πολλά πράγματα: φτώχεια, πείνα, θλίψη, πόνο. Οι γονείς του πέθαναν στον πόλεμο. Περίμενε νύχτες αμέτρητες για να έρθουν να τον πάρουν, αλλά ποτέ δεν ήρθαν.
Έμπαινε κρυφά μέσα στα φορτηγά για να ξεφύγει. Όλοι μέσα στα φορτηγά έκαναν την ανάγκη τους σε μια γωνίτσα. Όλοι λέγανε πως τα ζώα του δάσους μοσχοβολούσαν μπροστά σε αυτά τα φορτηγά.
Επιτέλους έφτασε στην Ελλάδα μετά από όλη αυτήν την ταλαιπωρία.
Εύχομαι ο Φαζίλ να μπορέσει να πάει στη χώρα που θέλει και να βρει ανθρώπους που θα τον αγαπάνε, θα τον φροντίζουνε, θα του δίνουνε ρούχα, γιατί όλα τα παιδάκια του κόσμου έχουν δικαίωμα στη ζωή, στην αγάπη και στην ξεγνοιασιά. Δεν φταίνε τα παιδιά για τα λάθη των μεγάλων», μαθητής/μαθήτρια του Ε΄2 του 19ου Δημοτικού Σχολείου Χανίων, Δευτέρα, 29/5/2017
Migozarad
«Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Ήταν μια νύχτα και ο μπαμπάς μου έλεγε ιστορίες μέχρι που ακούσαμε ένα δυνατό θόρυβο απ’ έξω. Ήταν έκρηξη, έτσι μου είπε ο μπαμπάς. Το επόμενο πρωί, μόλις ξύπνησα, βγήκα έξω για να δω τι είχε συμβεί. Είδα ένα μαύρο σύννεφο να σηκώνεται προς τα πάνω. Ο μπαμπάς είπε ότι ήταν σκόνη από τα δέντρα που κάηκαν και μάλλον είχε δίκιο, γιατί το δάσος δεν υπήρχε πια. Πήγαμε πάλι στο εργοστάσιο και πάλι το φορτηγάκι με τη σημαία με τα αστεράκι ήρθε, έδωσε τα δολάρια και έφυγε. Μετά περίπου από μία εβδομάδα, το βράδυ, πήγαμε σε κάποια οχήματα που μας περίμεναν. Έτσι είπε ο μπαμπάς. Οι γονείς μου μπήκαν μέσα και μια φωνή ακούστηκε: δεν υπάρχει άλλη θέση!
Τότε η καρδιά μου άρχισε να χτυπά δυνατά. Φοβόμουν και γι’ αυτό έκλαιγα. Δεν ήθελα να χάσω τους γονείς μου. Τους αγαπούσα αλλά τους έχασα και έμεινα πίσω με τους άλλους. Εκείνη νύχτα ήταν δύσκολη για εμένα. Ξανάγινε έκρηξη, μόνο που αυτή τη φορά κράτησε για ώρα. Τότε κάποιος ψιθύρισε φοβισμένος:Migozarad!», Παναγιώτα.
Πέρασε πολύ δύσκολα
«Ο μικρός Φαζίλ κατάφερε να στείλει ένα μήνυμα σ’ έναν Έλληνα δημοσιογράφο, ο οποίος έκανε ρεπορτάζ για τους παράνομους μετανάστες. Έλπιζε ότι εκείνος θα μπορούσε να τους βοηθήσει. Μετά από λίγες μέρες, ο δημοσιογράφος κατάφερε να συναντήσει τον Φαζίλ. Εκείνος του διηγήθηκε όσα είχε ζήσει και ο δημοσιογράφος αποφάσισε να τον στηρίξει. Ακόμη του είπε πως θα μπορούσε να μείνει με τους γονείς του αλλά αυτό ήταν δύσκολο.
Ο δημοσιογράφος πήρε μαζί του τον Φαζίλ στο σπίτι του. Η γυναίκα του και τα δυο του παιδιά τον υποδέχθηκαν με χαρά, τον φρόντισαν και προσπάθησαν να περάσει καλά, γιατί είχε περάσει πολύ δύσκολα. Έμεινε μαζί τους για αρκετό καιρό. Το χαμόγελο ξαναήρθε στα χείλη του, μα τα μάτια του ήταν πάντα μελαγχολικά.
Μετά από πολλές προσπάθειες, ο δημοσιογράφος κατάφερε να βρει τους θείους του Φαζίλ, οι οποίοι έμεναν στην Ιταλία. Δυστυχώς όμως δεν κατάφερε να μάθει τίποτα για τους γονείς του. Έτσι ένα πρωί ο μικρός Φαζίλ, αφού χαιρέτησε και ευχαρίστησε τον δημοσιογράφο και την οικογένεια του, ταξίδεψε για να μείνει μαζί με τους συγγενείς του, ελπίζοντας να ζήσει μια καλύτερη ζωή», Άλεξ.
Μια ιστορία
«Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένα παιδάκι στο Αφγανιστάν. Επειδή όμως οι συνθήκες στο Αφγανιστάν δεν ήταν καλές διότι είχε πόλεμο, αναγκάστηκε να φύγει. Έμπαινε από φορτηγό σε φορτηγό. Μέχρι που
σταμάτησαν. Βγήκε έξω και ένα δροσερό αεράκι χάιδεψε το πρόσωπό του. Είχαν φτάσει στη θάλασσα. Μπήκε σε μια βάρκα και συνέχισε το ταξίδι του στην Ευρώπη. Όταν έφτασε σε στεριά είδε μια πόλη σαν να ήταν φυλακισμένη. Είχα παντού σίδερα και συρματοπλέγματα. Επίσης είχε κάτι φύλακες. Πολλούς φύλακες! Δεν τον άφηναν ούτε αυτόν αλλά ούτε και τους άλλους πρόσφυγες να μπουν. Πολεμούσανε με πέτρες και με άλλα πράγματα που έβρισκαν. Πολλοί τραυματίζονταν σοβαρά, άλλοι πέθαναν. Όταν περνούσαν κάποια φορτηγά, δεν τον άφηναν να μπει και ζητούσαν χρήματα για να τον πάρουν μαζί τους. Μια μέρα πήγανε κάτι πλούσιοι και τους ζητήσανε να δουλέψουν στα χωράφια τους με αντάλλαγμα λίγο φαγητό και ρούχα…», Δήμητρα.
Το μέλλον του μικρού Φαζίλ το φαντάζομαι να είναι καλύτερο από το παρελθόν του
«Το μέλλον του μικρού Φαζίλ το φαντάζομαι να είναι καλύτερο από το παρελθόν του. Πιστεύω πως είχε μια καλή τύχη καθώς μέσα στο βιβλίο του Χρήστου Τσαντή,˝Migozarad˝,παρουσιάζεται δυναμικός παρά την πείνα και την ταλαιπωρία. Στον αγώνα που κάνει για να ξεφύγει από τον πόλεμο πιστεύω πως κατάφερε να βρει μια δουλειά ώστε να βγάλει τίμια χρήματα για να μπορεί να ταξιδέψει και ο ίδιος προς την Ευρώπη. Τέλος, πιστεύω πως έφτιαξε τη δική του οικογένεια, κάνοντας τα δικά του παιδιά, όπου τους δίδαξε να αγωνίζονται, να αγαπάνε και να θέλουν μόνο ΕΙΡΗΝΗ», Κωνσταντίνα.
Η συνέχεια του βιβλίου
«Το παιδάκι από το Αφγανιστάν βρήκε τους γονείς του και κατάφεραν μετά από δύσκολες στιγμές να έχουν ένα σπίτι και γενικά μια φυσιολογική ζωή. Όσο για τον φίλο του που γνώρισε στην Ελλάδα, τώρα που μένε με τους δικούς του, τον έχει κι αυτόν σαν οικογένειά του. Θα εξακολουθούν να ζουν δύσκολα, αλλά παρόλα αυτά θα τα καταφέρουν», Μαρία.
«Εγώ πιστεύω ότι το παιδάκι θα ξαναβρεί τους γονείς του και θα μπορέσουν να βρουν μια καλύτερη ζωή στις ευρωπαϊκές χώρες», Νικόλας.
Θα ψάχνει ένα καλύτερο αύριο
«Σκέφτομαι ότι το παιδί θα είχε μια καλύτερη ζωή από αυτή που είχε παλιά!! Αλλά μπορεί και όχι. Μάλλον αυτό το παιδί θα είναι σε μία πόλη της Ελλάδας και θα ψάχνει ένα καλύτερο αύριο, αλλά αφού είναι πρόσφυγας οι άνθρωποι και ο νόμος θα τον πετάξουν σε κάτι σκηνές και καλύβες», Στεφανία.
Η ιστορία ενός αγοριού
«Μια μέρα η κυρία μας διάβασε μια ιστορία. Η ιστορία αυτή μίλαγε για ένα αγοράκι που στη χώρα του γίνεται πόλεμος. Η περιπέτεια του αγοριού είναι πως χωρίστηκε από τους γονείς του και για να σωθεί χρειάστηκε να μπει σε ένα φορτηγό που βρωμούσε… Το φορτηγό σταμάτησε κάποια στιγμή, αλλά δεν μπορούσαν να μπουν στην Ευρώπη γιατί τους εμπόδιζαν τα σύνορα, γι’ αυτό πήγαν στην Ελλάδα. Είδαν πως στην Ελλάδα είναι πολύ φτωχοί και πως θα ήταν δύσκολο να επιζήσουν, γιατί θα έπρεπε να μένουν στα κρυφά…», Εμμανουέλα.
Μακάρι!
«Μόλις έφτασαν στην Ευρώπη έμεινε εκεί για πολλά χρόνια και πλέον ήταν μεγάλο παιδί όταν έπειτα από πολλά χρόνια σταμάτησε ο πόλεμος (μακάρι!). Τότε πήρε μια βάρκα και πήγε πίσω, στο Αφγανιστάν, όπου και απέκτησε μια οικογένεια. Τότε έζησε μια όμορφη ζωή, χωρίς πολέμους», Άγγελος.
Βρήκαν ένα σπίτι
«Το παιδί μόλις μίλησε με τον δημοσιογράφο έφυγε και πήγε σε ένα μέρος που είχε πολλά τέτοια παιδιά. Στο νοσοκομείο το παιδί ρώτησε που βρίσκεται. Ο γιατρός του απάντησε ότι εκεί ήταν ένα κτίριο που βοηθούσαν τους ανθρώπους να γίνουν καλά. Αργότερα είδε στο βάθος μια γνωστή φάτσα. Το παιδί έτρεξε ως εκεί και τι είδε; Τους γονείς του. Οι γονείς του τον αγκάλιασαν και του είπαν: δεν θα σε αφήσουμε ποτέ ξανά.
Μετά από λίγες μέρες ήρθαν κάτι άνθρωποι που έπαιρναν λίγες-λίγες οικογένειες και τις πήγαιναν σε σπιτάκια. Μετά από λίγο καιρό το παιδί του και οι γονείς του βρήκαν ένα σπίτι. Έζησαν ευτυχισμένοι και χαρούμενοι», Γιάννης.
Η ζωή του Φαζίλ στο πλυντήριο
«Στα πλυντήρια είδα πολλούς από αυτούς που δούλευαν εκεί να προσπαθούν να το σκάσουν. Αργά το βράδυ μας πήγαν ξανά στις σκηνές και δεν μπορούσα να κοιμηθώ. Σκεφτόμουν τι να κάνουν οι γονείς μου και που να είναι τώρα. Σαν χθες το θυμάμαι που μπήκαν σε αυτό το φορτηγό και τους έχασα. Οι ώρες μού φαίνονταν ατελείωτες. Ίσα που κοιμηθήκαμε λίγο και πριν καλά-καλά ξημερώσει ήρθαν πάλι αυτοί που μας πάνε στα πλυντήρια. Αυτή είναι η ζωή και δεν ξέρω πόσο θα κρατήσει αυτό το μαρτύριο», Θεοδοσία.
«Το παιδάκι έμεινε στην Ελλάδα για πολλά χρόνια. Ζούσε τρώγοντας από τα σκουπίδια και έπινε νερό από βρυσούλες. Μια μέρα όταν ήταν 16 χρονών λιποθύμησε σ’ ένα παγκάκι επειδή δεν έβρισκε τροφή, όμως οι μεγάλοι και πολύ φιλόξενοι άνθρωποι τον έβαλαν μέσα στο σπίτι τους. όταν συνήλθε τον ρώτησαν το όνομά του και αυτός τους είπε ότι τον λένε Φαζίλ…», Πέτρος.
Δεν είμαι σίγουρη, αλλά μπορεί και να συμβεί
«Μια μέρα το παιδί έφυγε από τη χώρα για να πάει σε μια άλλη, γιατί σκεφτόταν συνεχώς ότι δεν μπορούσε να ζήσει άλλο εκεί, αφού θα πέθαινε από την πείνα. Μετά, στο τέλος, θα πάει να βρει τους γονείς του και θα μείνουν για πάντα μαζί και θα υποσχεθούν ότι δεν τον αφήσουν ποτέ. Θα μείνουν πάντα οικογένεια. Αυτό νομίζω πως θα συμβεί στο τέλος. Δεν είμαι σίγουρη, αλλά μπορεί και να συμβεί», Μαρία Α.
*Ο Χρήστος Τσαντής είναι συγγραφέας και υπεύθυνος των Εκδόσεων Ραδάμανθυς
