Στην καρδιά του Αποκόρωνα και σε απόσταση 26 χιλιόμετρων από την πόλη των Χανίων ο επισκέπτης συναντά μια ακόμα «φωλιά» πολιτισμού που υπάρχει στην Κρήτη.
To ιστορικό και λαογραφικό μουσείο Γαβαλοχωρίου αποτελεί σημείο αναφοράς για την περιοχή του Αποκόρωνα και δέχεται κάθε χρόνο επισκέπτες τόσο από την Ελλάδα όσο και από το εξωτερικό.
Εγκαινιάστηκε τον Σεπτέμβριο του 1993 και στεγάζεται σε κτίριο που αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα τοπικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής.
Όπως αναφέρει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ η επιμελήτρια του μουσείου, εκπαιδευτικός Τασία Φρονιμάκη «από το 1993 έχουν επισκεφθεί το μουσείο περισσότεροι από 120 χιλιάδες πολίτες. Παράλληλα, περισσότεροι από 8000 μαθητές έχουν παρακολουθήσει εκπαιδευτικές δράσεις και προγράμματα».
Το μουσείο Γαβαλοχωρίου σύμφωνα με την ίδια αποτελεί τα τελευταία χρόνια ένα από τα σημεία που επισκέπτονται οι επιβάτες της κρουαζιέρας στα Χανιά «αφήνοντας» πίσω τους πολύ καλές κριτικές με τις εταιρείες κρουαζιέρας να το έχουν εντάξει στα προγράμματα τους.
Το κτήριο που στεγάζεται το μουσείο αναπτύσσεται σε δύο επίπεδα. Ισόγειο με εσωτερική αυλή, καμαρόσπιτο με βοηθητικούς χώρους και όροφο με οντά. Τμήμα του κτιρίου κατασκευάστηκε κατά την Ενετοκρατία, o δε όροφος έγινε επί Τουρκοκρατίας.
Χρησιμοποιήθηκε ως κατοικία μέχρι τα τέλη του περασμένου αιώνα. Στην τότε κοινότητα Γαβαλοχωρίου δωρήθηκε από το ζεύγος Γεωργίου και Μαρίας Στυλιανάκη.
Η έκθεση των αντικειμένων γίνεται σύμφωνα με τη σύγχρονη μουσειολογική αντίληψη, με επεξηγηματικά κείμενα, φωτογραφίες, σχέδια, μακέτες και εμπλουτίζεται κάθε χρόνο με νέα εκθέματα. Περιλαμβάνει επτά αίθουσες στις οποίες αναπτύσσονται και οι βασικές του ενότητες με εκθέματα από μετάξι, κεραμικά, πέτρες και σκαλισμένους λίθους, εκκλησιαστικά είδη, είδη ξυλογλυπτικής, υφαντικής τέχνης .
«Στην περιοχή μας έχουμε δύο μουσεία και ιδιωτικές συλλογές. Η ανάπτυξη του πολιτισμού αποτελεί για μας μια διαρκή φροντίδα. Χρέος μας είναι να τον αναδεικνύουμε συνεχώς, όχι μόνο για οικονομικά οφέλη αλλά για να διατηρήσουμε ζωντανές τις ρίζες και την παράδοση μας», τόνισε στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο δήμαρχος Αποκορώνου Χαράλαμπος Κουκιανάκης.
Στο ιστορικό τμήμα του Μουσείου εκτίθενται όπλα και σπαθιά από τους μακροχρόνιους αγώνες των Κρητικών για ελευθερία, μικρό μέρος των ζωγραφικών πινάκων και ιστορικών λιθογραφιών, στις οποίες απεικονίζονται παραστατικά τα σημαντικότερα γεγονότα της Ελληνικής και Κρητικής ιστορίας. Νομίσματα Ρωμαϊκά, Βυζαντινά, Βενετσιάνικα, Τουρκικά, Κρητικής Πολιτείας και νόμισμα των Συρακουσών (405-345 π.Χ.). Επίσης μετάλλια κατοίκων της περιοχής. κερδισμένα στα πεδία μαχών.
ΑΠΕ-ΜΠΕ