Της ανάπτυξης μιας νέας επιστημονικής κατεύθυνσης στο ΙΤΕ στον αναδυόμενο τομέα της Αστροπληροφορικής θα ηγηθεί ο Δρ. Jean-Luc Starck του CEA/Saclay (Γαλλία), όπως ανακοινώνει το Ινστιτούτο Πληροφορικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας & Έρευνας. Η εξέλιξη ήρθε χάρη στη δημιουργία μιας «έδρας ERA (European Research Area)» από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Ε.Ε.) η οποία συνοδεύεται από σημαντική οικονομική υποστήριξη.
Η νέα ερευνητική δραστηριότητα, η οποία αναμένεται να ξεκινήσει στις αρχές του 2023 και υποστηρίζεται επίσης από το Ινστιτούτο Αστροφυσικής (ΙΑ) του ΙΤΕ, θα στηριχθεί στην τοπική τεχνογνωσία στον τομέα της επεξεργασίας σήματος, καθώς και στην ανάλυση και ερμηνεία αστροφυσικών δεδομένων με τη χρήση παρατηρήσεων τόσο από επίγεια όσο και από διαστημικά τηλεσκόπια.
“Είμαστε εξαιρετικά ευτυχείς που το όραμά μας να καταστήσουμε το ΙΤΕ και την Κρήτη πρωτοπόρους στην ανάπτυξη σύγχρονων τεχνικών επεξεργασίας σήματος και μηχανικής μάθησης, οι οποίες μπορούν να εφαρμοστούν στις τελευταίες διαστημικές αποστολές και εγκαταστάσεις παρατήρησης της αστρονομίας, γίνεται πραγματικότητα”, δήλωσε ο καθηγητής Παναγιώτης Τσακαλίδης, επικεφαλής του Εργαστηρίου Επεξεργασίας Σήματος στο ΙΠ-ΙΤΕ και συντονιστής του έργου που φέρει την ονομασία “ΤΙΤΑΝΑΣ”. “Είναι συναρπαστικό ότι θα φιλοξενήσουμε έναν επιστήμονα του διαμετρήματος και της διεθνούς αναγνώρισης του Δρ. Jean-Luc Starck που θα προσφέρει ένα σημαντικό μέρος του χρόνου του ως κάτοχος της «έδρας ERA». Σε συνεργασία μαζί του, χρησιμοποιώντας την εκτενή εμπειρία του, θα καθορίσουμε τις επιστημονικές κατευθύνσεις στις οποίες θα εστιάσουμε τις προσπάθειές μας για να καταστήσουμε το ΙΤΕ πρωτοπόρο στις διαστημικές τεχνολογίες”.
Κατά τη διάρκεια των επόμενων πέντε ετών, ο ΤΙΤΑΝΑΣ θα χρηματοδοτηθεί με συνολικά 2,5 εκατομμύρια ευρώ και θα επιτρέψει τη διοργάνωση θερινών σχολείων και συνεδρίων στην Κρήτη, ενώ θα υποστηρίξει επισκέψεις εξειδικευμένων επιστημόνων του τομέα στο ΙΤΕ όπου θα αλληλεπιδράσουν με το τοπικό προσωπικό. Επιπλέον, θα χρηματοδοτήσει ένα σημαντικό αριθμό από μεταδιδακτορικούς ερευνητές και διδακτορικούς φοιτητές, οι οποίοι θα διεξάγουν έρευνα στην αστροφυσική μεγάλων δεδομένων, έναν τομέα αιχμής, αναπτύσσοντας νέες τεχνικές ανάλυσης. Ο ΤΙΤΑΝΑΣ θα ξεκλειδώσει τις δυνατότητες του ΙΤΕ, της περιοχής της Κρήτης και της Ελλάδας να συμμετάσχουν σε μελλοντικές διαστημικές αποστολές, όπως η “Euclid” του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος και το τηλεσκόπιο “James Webb” της NASA, και θα δημιουργήσει ευκαιρίες για καινοτόμες συνέργειες με τον διαστημικό τομέα.
“Το ΙΤΕ είναι το κορυφαίο ερευνητικό ίδρυμα στην Ελλάδα και ένα από τα καλύτερα στην Ευρώπη. Ήταν προσωπική επιλογή και πραγματική ευχαρίστηση η συνεργασία μου με τα μέλη τόσο του Ινστιτούτου Πληροφορικής όσο και του Ινστιτούτου Αστροφυσικής για πάνω από μια δεκαετία σε διάφορα έργα της Ε.Ε.” δήλωσε ο Δρ Starck, ο οποίος συνέχισε: “Ήδη καταφέραμε να παράγουμε πρωτοπόρα επιστημονικά αποτελέσματα υψηλής ποιότητας και ανυπομονώ για τις νέες ευκαιρίες που συνδέονται με την «έδρα ERA» στην Αστροπληροφορική. Είμαι βέβαιος ότι θα μπορέσουμε να εδραιώσουμε μια μακροπρόθεσμη διεπιστημονική δραστηριότητα που θα αποτελέσει πραγματική προστιθέμενη αξία για το ΙΤΕ”.
Ο Διευθυντής του ΙΠ-ΙΤΕ, Καθηγητής Δημήτρης Πλεξουσάκης χαιρέτισε τη νέα δραστηριότητα και πρόσθεσε: “Οι αυτοματισμοί καθώς και οι μεγάλες πρόοδοι στην τεχνολογία των υπολογιστών, ιδίως κατά την τελευταία δεκαετία, παράγουν τεράστιες ποσότητες δεδομένων σε όλους τους τομείς και η τάση αυτή θα αυξηθεί ακόμη περισσότερο στο εγγύς μέλλον. Η ανάγκη ανάπτυξης εξελιγμένων μεθόδων για την αξιοποίηση του πλούτου των πληροφοριών που περιέχονται στα δεδομένα είναι ο μόνος τρόπος για να προχωρήσουμε μπροστά. Το ΙΠ έχει ήδη συμβάλει προς αυτή την κατεύθυνση και η νέα μας έδρα ERA θα ενισχύσει σημαντικά αυτές τις προσπάθειες”.
“Η έδρα ERA στην Αστροπληροφορική στο ΙΤΕ θα αποτελέσει ένα σημαντικό άλμα προς τα εμπρός για το μέλλον της αστροφυσικής στο οικοσύστημα του Πανεπιστημίου Κρήτης και του ΙΤΕ” δήλωσε ο καθηγητής Βασίλης Χαρμανδάρης, διευθυντής του ΙΑ-ΙΤΕ. “Αναμένω ότι η αύξηση του αριθμού των επιστημόνων που εργάζονται σε αυτόν τον τομέα, η διεθνής επιστημονική εμβέλεια του Δρ. Starck και οι στενές αλληλεπιδράσεις μεταξύ των δύο ινστιτούτων θα δημιουργήσουν έναν πολλαπλασιαστικό παράγοντα, ο οποίος είναι εξαιρετικά σημαντικός για ένα νέο και σχετικά μικρό σε μέγεθος ινστιτούτο όπως το ΙΑ. Ανυπομονούμε να συμμετάσχουμε σε αυτό το σπουδαίο εγχείρημα”.