Του Καθηγητή Πολυτεχνείου Κρήτης, Ευάγγελου Γιδαράκου
Συμπληρώνοντας και τηνένατη θλιβερή «επέτειο» του ναυαγίου του SEADIAMOND (5.4.07), που βρίσκεται ακόμη στα νερά της καλδέρας της Σαντορίνης, ο Άρειος Πάγος (ΣΤ’ Ποινικό Τμήμα) εξέδωσε απόφαση (515/2016), με την οποία αναγνωρίζει την ύπαρξη σοβαρής θαλάσσιας ρύπανσης και μάλιστα συνεχιζόμενης έως σήμερα στην περιοχή.
Η επικύρωση μιας, κατά πολλούς (ειδήμονες και μη), αδιαμφισβήτητης και αυτονόητης πραγματικότητας από το ανώτερο δικαστήριο της χώρας μας φυσικά αποτελεί μια ευχάριστη και ενθαρρυντική εξέλιξη, καθώς επιβεβαιώνει την ορθή κρίση και λειτουργία της δικαιοσύνης, αλλά και έναυσμα για την το δυνατόν αποτελεσματικότερη και ουσιώδη αντιμετώπιση της όλης κατάστασης. Εντούτοις, όσοι παρακολούθησαν από κοντά την πολύμηνη δίκη, που προηγήθηκε, έγιναν μάρτυρες ενός θλιβερού και απογοητευτικού φαινομένου, το οποίο σχετίζεται με την επιστημονική κοινότητα της χώρας μας.
Το Πολυτεχνείο Κρήτης και συγκεκριμένα το Εργαστήριο Διαχείρισης Τοξικών και Επικίνδυνων Αποβλήτων, ήδη από το 2009 διεξήγαγε σειρά δειγματοληψιών, μετρήσεων και αναλύσεων στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή του ναυαγίου, έπειτα από αίτημα αρχικά, της τότε Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Κυκλάδων και στην συνέχεια της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου και σε συνεργασία με τοπικούς φορείς, αλλά και απλούς κατοίκους, που βίωναν καθημερινά τις επιπτώσεις του ναυαγίου στο νησί. Όλα τα στοιχεία, που συλλέχθηκαν, αποδείκνυαν την σοβαρή επιβάρυνση του θαλάσσιου οικοσυστήματος της περιοχής, αλλά και την συνεχιζόμενη ενεργή δράση του ναυαγίου ως πηγή ρύπανσης. Εφόσον συγκεντρώθηκαν και ζητήθηκαν, ετέθησαν, όπως επιβαλλόταν, υπόψη του δικαστηρίου. Η μελέτη συνεχίζεται μέχρι σήμερα και τα αποτελέσματα είναι άκρως ανησυχητικά.
Δυστυχώς (ή ευτυχώς) τα εν λόγω στοιχεία δεν ήταν καθόλου αρεστά σε πολλούς εμπλεκόμενους με την υπόθεση και μη, με αποτέλεσμα να ξεκινήσει μια διαδικασία αμφισβήτησης αυτών με απώτερο σκοπό την εξαφάνισή τους από το προσκήνιο. Δυστυχώς, σε αυτήν την προσπάθεια ενεπλάκησαν μέλη της επιστημονικής κοινότητας της χώρας μας, τα οποία έβαλαν το όποιο συμφέρον είχαν από την εμπλοκή τους στην υπόθεση, πάνω από την ακεραιότητα, την ηθική, τη δικαιοσύνη, το περιβάλλον και εν τέλει την αλήθεια. Το Πολυτεχνείο Κρήτης βρέθηκε εμμέσως σε θέση κατηγορούμενου, καλούμενο να απολογηθεί και να αποδείξει την εγκυρότητα και το κύρος του, μόνο και μόνο επειδή τόλμησε να παρουσιάσει μια μη αρεστή και συμφέρουσα για πολλούς πραγματικότητα. Δυστυχώς κατήγοροι ήταν συνάδελφοι πανεπιστημιακοί, οι οποίοι είναι σε θέση να γνωρίζουν πολύ καλά την αλήθεια.
Ο Άρειος Πάγος αποδέχθηκε τελικά τα στοιχεία του Πολυτεχνείου Κρήτης, ως τα πλέον αξιόπιστα, σε σχέση με εκείνα που παρουσιάστηκαν από άλλους φορείς (ΕΛΚΕΘΕ, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, ΑΠΘ, Πανεπιστήμιο Southampton), βασίζοντας μάλιστα σε αυτά την λήψη της τελικής του απόφασης. Η δικαίωση για το Πολυτεχνείο Κρήτης, μέσω της εν λόγω απόφασης, είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς αποδείχθηκε ότι η αλήθεια και η ακεραιότητα, με όποιο ενδεχομένως κόστος κι αν συνοδεύονται, τελικώς υπερτερούν όλων.
Κι επειδή η συγκεκριμένη δίκη ήταν μόνο μια παρένθεση στην όλη προσπάθεια του Πολυτεχνείου Κρήτης να υποδείξει και να δραστηριοποιήσει τους αρμόδιους για το περιβαλλοντικό έγκλημα, που λαμβάνει χώρα στη Σαντορίνη, ακόμη μεγαλύτερη δικαίωση, έπειτα και από την εν λόγω απόφαση του Αρείου Πάγου, θα αποτελέσει η ουσιαστική επέμβαση στο πεδίο, με τη λήψη πραγματικών και οριστικών μέτρων αποκατάστασης εκ μέρους της Πολιτείας, στα πλαίσια της αρχής ο «ρυπαίνων πληρώνει», αλλά και της «πρόληψης».
Ας περιμένουμε τις άμεσες εξελίξεις, ελπίζοντας!
