Ίλιγγο προκαλούν στην κυβέρνηση τα στοιχεία για το πρωτογενές έλλειμμα, το οποίο στο εννεάμηνο ξεπέρασε τα 7 δισ. ευρώ «καίγοντας» κάθε πρόβλεψη του προσχεδίου του προϋπολογισμού για το 2021.
Το δε δημοσιονομικό έλλειμμα κινήθηκε σε ακόμα πιο υψηλά επίπεδα και, παρά τις ενέσεις ρευστότητας από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (δαπάνες 6,4 δισ. ευρώ), έφτασε στα 11,2 δισ. ευρώ – αποτέλεσμα της διπλής πίεσης που δέχεται ο προϋπολογισμός από τις τρύπες στα έσοδα και την απότομη διόγκωση των κρατικών δαπανών κατά 5 δισ. ευρώ.
Τα στοιχεία της εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού για το εννεάμηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου δείχνουν υστέρηση στις εισπράξεις από φόρους, συνολικού ύψους 5,5 δισ. ευρώ, με όλες τις κατηγορίες εσόδων να βρίσκονται αισθητά κάτω από τον στόχο. Μάλιστα τον Σεπτέμβριο είχαμε αρνητικό ρεκόρ στις εισπράξεις, αφού σε καμία κύρια κατηγορία εσόδων δεν σημειώθηκε αύξηση, και από μόνο του αυτό είναι ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί στην αγορά.
Ειδικά στα έσοδα από τον φόρο εισοδήματος νοικοκυριών και επιχειρήσεων η υστέρηση τον Σεπτέμβριο ανήλθε στα 805 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 426 εκατ. ευρώ προέρχονται από τα φυσικά πρόσωπα και τα 376 εκατ. ευρώ από τις επιχειρήσεις.
Προκαταβολές
Στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους κάνουν λόγο για αναμενόμενη εξέλιξη λόγω της διεύρυνσης και μετάθεσης των δόσεων καταβολής καθώς και του «κουρέματος» της προκαταβολής φόρου.
Μάλιστα, σύμφωνα με το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2021, για τη συγκεκριμένη κατηγορία εσόδων έχει προεξοφληθεί για φέτος τρύπα 2,7 δισ. ευρώ.
Πρόβλημα όμως καταγράφεται και σε όλους τους υπόλοιπους φόρους, με τις απώλειες στα έσοδα από τον ΦΠΑ στο εννεάμηνο να φτάνουν τα 2,232 δισ. ευρώ και στους ειδικούς φόρους κατανάλωσης τα 549 εκατ. ευρώ.
Το στοίχημα για το οικονομικό επιτελείο είναι να κρατηθεί η τρύπα στα δημόσια ταμεία εντός των προβλέψεων του προσχεδίου του προϋπολογισμού του 2021 και να αποφευχθεί επί τα χείρω αναθεώρηση του τελικού δημοσιονομικού αποτελέσματος που θα επηρεάσει αυτόματα και τον στόχο για το επόμενο έτος.
Λόγω αυτού του κινδύνου το οικονομικό επιτελείο βρίσκεται με τα μάτια καρφωμένα στο μέτωπο των φορολογικών εισπράξεων, καθώς η ανταπόκριση των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων στο πεντάμηνο Οκτωβρίου-Φεβρουαρίου στην πληρωμή κυρίως του φόρου εισοδήματος και του ΕΝΦΙΑ θα κρίνει το μέγεθος της μαύρης τρύπας το 2020 και την έκταση της απόκλισης στο έλλειμμα του προϋπολογισμού.
Η αγωνία των επιτελών του υπουργείου Οικονομικών έγκειται στο γεγονός ότι δεν υπάρχουν σημάδια αποκλιμάκωσης των ζημιών στην οικονομία από την πανδημία, με το ενδεχόμενο εξάπλωσης των τοπικών lockdowns να παραμένει στο τραπέζι.
Εξάντληση
Η πίεση στα εισοδήματα και στον τζίρο στην αγορά γεννά φόβους για περαιτέρω εξάντληση της φοροδοτικής ικανότητας των πολιτών, πράγμα που σε συνδυασμό με το κλίμα αβεβαιότητας και ανασφάλειας για την επόμενη ημέρα δημιουργεί κινδύνους περιορισμού της κατανάλωσης και νέας γενιάς «κόκκινων» χρεών στο Δημόσιο.
