Του Νίκου Αντωνακάκη
η διεκδίκηση αποζημιώσεων δεν φέρνουν βροχή ..
Άβολες αλήθειες ..
Στους καιρούς που ζούμε, είμαστε όλοι, πολύ ή περισσότερο κοινωνοί του ίδιου προβλήματος. Της κλιματικής αλλαγής και των προβλημάτων που δημιουργεί.
Λύσεις ακούγονται πολλές. Ευχές ακόμη περισσότερες. Οι προθέσεις όλων είναι οι καλύτερες.
Η πραγματικότητα, όμως βρίσκεται πίσω από άβολες αλήθειες που πρέπει όλοι ν΄ αποδεχθούμε για να προχωρήσουμε μπροστά.
Αλήθεια Πρώτη :
Η κλιματική αλλαγή και οι επιπτώσεις της δεν είναι πλέον ένας μακρινός κίνδυνος. Είναι ένα απολύτως παρατηρήσιμο φαινόμενο στην καθημερινότητα όλων μας.
Η υπερθέρμανση του πλανήτη είναι ήδη εδώ.
Οι κλιματικές καταστροφές (weather related disasters) είναι επίσης παρούσες με συνεχώς αυξανόμενο κόστος σε ζωές και περιουσίες.
Η παρατεταμένη ανομβρία και η προκαλούμενη ξηρασία, ρημάζουν τις καλλιέργειες και την πρωτογενή παραγωγή μας.
Οδηγούμαστε σε συνθήκες ερημοποίησης της υπαίθρου με μελλοντικές μετακινήσεις πληθυσμών και εγκατάλειψη της περιφέρειας.
Αλήθεια Δεύτερη :
Τα μεγάλα φαραωνικά υδραυλικά έργα που σχεδιάζονται και βεβαίως είναι καλοδεχούμενα, έχουν μεσοπρόθεσμα, για να μην πούμε μακροπρόθεσμα αποτελέσματα.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η καλπάζουσα επιδείνωση των κλιματικών συνθηκών, δημιουργεί ανάγκη διαρκούς τροποποίησης του σχεδιασμού των υδραυλικών υποδομών και ανατροφοδότηση.
Τεράστια ποσά δεσμεύονται από τους κρατικούς προϋπολογισμούς, για έργα αμφίβολης λειτουργικής επάρκειας, σε χρονικό ορίζοντα 10ετίας.
Προκαλούνται συνεχώς καθυστερήσεις στην υλοποίηση και λειτουργία τους με επιπλέον διοικητικά και οικονομικά άχθη, που έρχονται να προστεθούν στην αβεβαιότητα του εφιαλτικού μέλλοντος.
Εξάλλου, τα φράγματα δεν φέρνουν βροχή…
Αλήθεια Τρίτη :
Οι αποζημιώσεις των πληγέντων παραγωγών (ελαιοκαλλιεργητών, αμπελουργών, μελισσοκόμων) τις οποίες η Κυβέρνηση έχει ήδη δεσμευτεί να ρυθμίσει σε αμέσως επόμενο Νομοσχέδιο του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, είναι φυσικά μία προσωρινή ανακούφιση για τους παραγωγούς μας, αλλά δεν είναι η λύση που περιμένουμε για το πρόβλημα.
Εξάλλου το λέει και η λέξη «από – ζημίωση». Δηλαδή η αποκατάσταση της ζημιάς.
Ο σκοπός όμως, είναι να μη μετράμε ζημιές, στο βαθμό τουλάχιστον που μπορούμε να τις προλάβουμε.
Κρείττον προλαμβάνειν του θεραπεύειν, όπως έλεγαν και οι σοφοί μας πρόγονοι.
Εξάλλου, ούτε οι αποζημιώσεις φέρνουν βροχή….
Η πραγματικότητα είναι, λοιπόν, αμείλικτη και απαιτεί άμεσες λύσεις.
Με αξιοποίηση της καινοτομίας και τεχνολογίας στην υπηρεσία των σύγχρονων αναγκών, για αυτό που διεθνώς καλείται reshaping climate.
Σε πολλές χώρες του κόσμου με αντίστοιχα προβλήματα λειψυδρίας (Αραβικά Εμιράτα, Κίνα, Χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης) χρησιμοποιούν τη μέθοδο σποράς νεφών για αύξηση βροχοπτώσεων.
Δεν πρόκειται, βεβαίως, για μαγικά φίλτρα ούτε για ματζούνια.
Η μέθοδος είναι απόλυτα επιστημονική και έχει ελεγχθεί πειραματικά, αλλά και στο πεδίο, πολλές δεκαετίες πριν.
Η σπορά νεφών περιλαμβάνει τη «διέγερση» των υφιστάμενων σύννεφων ώστε να βοηθήσουν στην παραγωγή περισσότερης βροχής.
Είναι μία τεχνική που βοηθάει περιοχές με έντονη ξηρασία να αντιμετωπίσουν την έλλειψη νερού.
Εδώ και δεκαετίες τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα δημιουργούν τεχνητές βροχές.
Με τη βοήθεια των μετεωρολογικών προβλέψεων, εντοπίζονται σύννεφα που πιθανώς μπορεί να προκαλέσουν βροχή και με μία τεχνική ψεκασμού παράγουν περισσότερη βροχή.
Τη μέθοδο αυτή εφαρμόζει και ο ΕΛΓΑ, στην Ελλάδα.
Μάλιστα υπήρχε ενεργή σύμβαση του ανωτέρω φορέα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, η οποία είχε χρονική διάρκεια από το 2020 μέχρι και το 2023, και αφορούσε στις περιοχές Κεντρικής Μακεδονίας και Θεσσαλίας.
Στο πλαίσιο αυτής της σύμβασης, προβλεπόταν η δυνατότητα του ΕΛΓΑ χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση να χρησιμοποιεί το μισθωμένο εξοπλισμό, τόσο στις συμβατικές περιοχές εφαρμογής, όσο και σε άλλες περιοχές της Χώρας, για την πραγματοποίηση πτήσεων, με σκοπό την αύξηση βροχής.
Επίσης η ίδια σύμβαση παρείχε στον ΕΛΓΑ το δικαίωμα προαίρεσης, να παρατείνει τη διάρκεια της σύμβασης για ένα επιπλέον έτος (2024). Η Κρήτη αποκλείστηκε από την προαίρεση για το χειμώνα του 2024, όταν τα εφιαλτικά σενάρια είχαν ήδη ξεδιπλωθεί.
Και το αποκορύφωμα:
Κατά το χειμώνα του 2024, όταν καταρτίζονταν τα τεύχη δημοπράτησης της επόμενης ανάλογης σύμβασης του ΕΛΓΑ για τα έτη 2025-2029, πάλι η Κρήτη δεν προβλέφθηκε στο συμβατικό αντικείμενο εφαρμογής της μεθόδου, παρόλο που άλλες περιοχές της Ανατολικής, Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας και Κεντρικής Ελλάδας προστέθηκαν.
Γεννιούνται πολλά ερωτήματα για τη διαχείριση της σύμβασης του ΕΛΓΑ.
Γιατί δεν ενεργοποιήθηκε ποτέ για την Κρήτη, μέσα σε ένα τόσο βεβαρυμμένο ιστορικό λειψυδρίας και ιδιαίτερα κατά το χειμώνα του 2024, όπου όλα τα δεδομένα οδηγούσαν με βεβαιότητα στην επερχόμενη κλιματική καταστροφή;
Σημειωτέον ότι, ειδικά για την περιοχή της Κρήτης ο επιστήμονας εγνωσμένου κύρους, καθηγητής Daniel Rosenfeld έχει εκπονήσει τη μελέτη εφαρμογής του προγράμματος αύξησης βροχοπτώσεων και η Περιφέρεια Κρήτης είχε δείξει ενδιαφέρον στην υλοποίησή της.
Γιατί δεν συμπεριελήφθη η Κρήτη στα τεύχη δημοπράτησης της νέας σύμβασης;
Γιατί να μην ενδιαφερθεί κανείς για την Κρήτη, τη στιγμή που η Πολιτεία έχει μεριμνήσει για άλλες περιοχές της Πατρίδας μας;
Τα ερωτήματα πολλά, αλλά τώρα δεν είναι η ώρα για απόδοση ευθυνών.
Είναι η ώρα για δράση.
Καθήκον όλων να διεκδικήσουμε το αυτονόητο.
Ενωμένοι, πολίτες και παραγωγοί της Κρήτης, εκπρόσωποι των Δήμων και της Περιφέρειας Κρήτης να απαιτήσουμε καινοτόμες λύσεις που για την υπόλοιπη Ελλάδα θεωρούνται δεδομένες.
Να ζητήσουμε τις άμεσες τεχνολογικές λύσεις που θα σώσουν τις ζωές και τις περιουσίες μας.
Τις λύσεις που μας αξίζουν.
Η ξηρασία δεν αντιμετωπίζεται με ευχές. Ούτε περιμένοντας τη βροχή. Λύνεται με εφαρμοσμένες διεθνώς τεχνολογικές λύσεις και αποφασιστικότητα.
Όπως με σθένος και αποφασιστικότητα αντιμετωπίζει ολόκληρη η διεθνής κοινότητα την κλιματική αλλαγή, με καινοτομίες αιχμής όπως, η εντατικοποίηση τεχνητής της φωτοσύνθεσης, η μετατροπή του διοξειδίου του άνθρακα σε πρώτη ύλη για παραγωγή καυσίμων ή και δομικών υλικών, η χρήση βιοκαυσίμων κ.α..
Λύσεις που για πολλούς ακούγονται επιστημονική φαντασία. Κι όμως είναι το αύριο του κόσμου μας.
Σε ένα κόσμο που η τεχνολογία δίνει τη σκυτάλη ολοένα και σε νέες υποσχόμενες καινοτόμες λύσεις, ποιος άραγε θα περίμενε να ξημερώσει ο ήλιος τη μέρα για να δει φως;;;