Η Ελλάδα είναι πλέον μία από τις χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά υποστήριξης εξτρεμιστικών ακροδεξιών στοιχείων. Η Χρυσή Αυγή με τα ποσοστά που συγκέντρωσε στις τελευταίες εκλογές είναι επισήμως η τρίτη «πολιτική» δύναμη στην χώρα.
Όταν 500.000 συμπολίτες σου ψηφίζουν ένα κόμμα -μια νεοναζιστική συμμορία επί της ουσίας- η οποία πρεσβεύει και προωθεί ανοιχτά το μίσος, την μισσαλοδοξία και την βία κατά οποιουδήποτε αντιλαμβάνεται διαφορετικό/η, άρα και μη αποδεκτό, από τον ίδιο, προβληματίζεσαι, φοβάσαι και μάλλον, αν έχεις κάποια στοιχειώδη ανθρωπιά, σκέφτεσαι τρόπους να αντιδράσεις σε κάτι που αναγνωρίζεις ξεκάθαρα ότι δεν θα έπρεπε να επιτρέπεται να συμβαίνει. Οι τρόποι αντίδρασης ίσως δεν είναι τόσο ξεκάθαροι, όταν σε ένα τέτοιο κόμμα δίνεται νομική υπόσταση.
Γι’ αυτό, είναι μια ανάσα καθαρού αέρα, όταν σε αυτό τον μπερδεμένο τόπο, βρίσκεται ένα χωριό το οποίο κόντρα στην υπόλοιπη Ελλάδα, άκρως συνειδητοποιημένο, οργανωμένο και με απόλυτη διαύγεια σε ό,τι αφορά το θέμα της Χρυσής Αυγής και τον φασισμό, τολμά και παίρνει θέση εναντίον τους.
Στα Ανώγεια παίρνουν ξεκάθαρη θέση ενάντια στο φαινόμενο της Χρυσής Αυγής και του φασισμού. Στα Ανώγεια λένε ξεκάθαρα ότι οι φασίστες δεν χωράνε.
Ο πρώην – πλέον- δήμαρχος του χωριού Σωκράτης Κεφαλογιάννης και ο πατέρας Ανδρέας, μου μίλησαν για τον φασισμό, τη Χρυσή Αυγή αλλά και για τους λόγους που, όπως μου είπε ο πατέρας Ανδρέας, «οφείλουμε να μη μένουμε με σταυρωμένα τα χέρια αλλά να αντιστεκόμαστε κάθε ώρα, κάθε μέρα, κάθε στιγμή». Έπειτα από την συνέντευξή μας, μετά από πολύ καιρό, ένοιωσα ένα ίχνος ελπίδας και τόλμησα να σκεφτώ ότι δεν έχουν όλα χαθεί και ότι κάπου κάποιοι με κάνουν να αισθάνομαι και πάλι περήφανη, που είμαι ελληνίδα. Η σημασία της θύμησης, της μνήμης είναι σήμερα πιο επιβεβλημένη από ποτέ. Τα Ανώγεια μας το διδάσκουν ξανά. Ας ελπίσουμε ότι και η υπόλοιπη Ελλάδα θα πάρει επιτέλους την απόφαση να ακολουθήσει το παράδειγμά τους.
VICE: Πόσα χρόνια είσαι δήμαρχος Σωκράτη;
Σωκράτης Κεφαλογιάννης: Είμαι από το 2006, αλλά στις φετινές εκλογές έχασα για μία ψήφο.
Μία ψήφος έκανε την διαφορά… ξέρεις ποιος είναι ο ψηφοφόρος που σου κόστισε την δημαρχία;
Ψάχνω να τον βρω. (γελάει) Οι άνθρωποι εδώ στο χωριό θεώρησαν ότι κάτι πρέπει να αλλάξει και έτσι και έγινε. Δημοκρατία έχουμε.
Μία ψήφος, «ορφανή», ήταν και εκείνη που έκανε ολόκληρη την Ελλάδα να σας συζητήσει. Μιλώ για την μοναδική ψήφο που έδωσε το χωριό σας στη Χρυσή Αυγή. Γιατί στα Ανώγεια πήρε μόνο μία ψήφο η Χρυσή Αυγή;
Αρχικά, να σου πω ότι δεν ήταν από το χωριό αυτός, ετεροδημότης ήταν που ψήφισε τη Χρυσή Αυγή.
Δηλαδή τον έχετε εντοπίσει, ξέρετε ποιος είναι;
Ξέρουμε ποιος είναι, το έκανε με εμφανές τρόπο. Δεν το έκρυψε.
Ακούγεται ότι είναι αστυνομικός.
Δεν μπορώ να σου πω αν είναι ή δεν είναι. Δεν ήμουν εκεί. Αλλά σημασία έχει ότι δεν Ανωγειανός.
Οι Ανωγειανοί, λοιπόν, δεν έδωσαν ούτε μία ψήφο στην Χρυσή Αυγή. Γιατί;
Οι Ανωγειανοί έχουμε ζήσει από πρώτο χέρι τον φασισμό. Περάσαμε τρία ολοκαυτώματα. Ο ναζισμός και ο φασισμός κατέστρεψαν ολοσχερώς το χωριό το 1944. Οι μανάδες, οι πατεράδες, οι παππούδες και οι γιαγιάδες, μας διηγούνταν ιστορίες για το ξεριζωμό όταν ήμασταν μικρά παιδιά. Με αυτές μεγαλώσαμε. Έτσι κρατούμε την μνήμη ζωντανή.
Θυμάσαι καμία να μου πεις;
Θυμάμαι, μικρό παιδί είμαι ακόμα. (γελάει) Και σήμερα λέγονται αυτές οι ιστορίες. Θα σου πω μέσες άκρες τι έγινε στο ολοκαύτωμα για να καταλάβεις τον λόγο που στα Ανώγεια δεν υπάρχει πιθανότητα -ούτε μία στο εκατομμύριο- να ευδοκιμήσουν οι φασίστες. Το ’44 ήρθαν οι Γερμανοί μαζέψανε όλα τα γυναικόπαιδα, τα βγάλανε από το χωριό και για 23 μέρες το λεηλατούσαν. Έκλεψαν πλούτο, έκαψαν τις εκκλησίες και τα σπίτια. Διέλυσαν οικογένειες. Το χωριό ισοπεδώθηκε. Καταλαβαίνεις ότι τα ναζιστικά ‘μορφώματα’ ξέρουμε πολύ καλά τι είναι και τον κίνδυνο που εγκυμονούν. Υπάρχουν ακόμα επιζώντες του ολοκαυτώματος που ζουν εδώ. Και σου λέω με τεράστια περηφάνια ότι στα Ανώγεια δεν υπάρχει γόνιμο έδαφος για να φυτρώσουν φασίστες.
Πώς ξεκίνησαν να ξαναχτίσουν το χωριό;
Σιγά, σιγά επέστρεψαν και με μοναδικό εφόδιο την αγάπη τους για τον τόπο ξανάχτισαν το βιος τους από την αρχή. Όμως, θα σου πω καλύτερα δυο μαντινάδες για να καταλάβεις τι εννοώ, η μία του Αριστείδη Χαιρέτη, που κάποιοι τον φωνάζουν τον μαντινολόγο του έρωτα και η άλλη του Γεώργιου Μπέκη.
«Την ιστορία του χωριού θα σου πω με λίγα λόγια, είκοσι τρεις φορές τα κάψανε μα πάλι είναι Ανώγεια».
«Τα Ανώγεια μας χτιστήκανε πάνω στα αποκαΐδια, σκιάς τρείς φορές, άλλες γενιές, μα τα θεμέλια ίδια».
Κατάλαβες;
Δύο χιλιάδες τετρακόσιοι κάτοικοι περίπου είμαστε, οπότε καταλαβαίνεις ότι είναι μικρό το χωριό μας. Είναι ένας ιδιαίτερος τόπος τα Ανώγεια. Η κοινωνία μας είναι ενωμένη και έχει μία και μοναδική και ξεκάθαρη άποψη ειδικά όσον αφορά στο θέμα του φασισμού και του ναζισμού. Οι Ανωγειανοί είμαστε περήφανοι για τα ιδανικά που παλεύουμε μέσα στους αιώνες.
Η Χρυσή Αυγή ή άλλες φασιστικές ομάδες έχουν παρουσία στην περιοχή;
Οι φασίστες δεν τολμάνε να ανέβουν στα Ανώγεια. Κανείς φασίστας ή ακροδεξιός δεν έχει πατήσει το πόδι του εδώ πέρα απ’ όσο ξέρω. Δεν σου λέω ότι είμαστε με το τουφέκι και τους περιμένουμε, αλλά ξέρουν ότι δεν τους παίρνει.
Κατάλαβα Σωκράτη. Γενικά πώς βλέπεις την άνοδο της Χρυσής Αυγής στην Ελλάδα; Σε φοβίζει;
Είναι καταστρεπτικό για την Ελλάδα που έχει δεινοπαθήσει από τους ναζιστές και τους φασίστες να τούς βγάζει τώρα τρίτο κόμμα. Δεν είναι καλό δείγμα για την κοινωνία μας. Το να αυτομαστιγώνεσαι με τον ναζισμό που καταστρέφει τα πάντα στο πέρασμά του σαν αντίδραση επειδή υποφέρεις, είναι λάθος λογική. Αυτοί που τώρα ψηφίζουν Χρυσή Αυγή δεν έχουν πια καμμία δικαιολογία. Ξέρουν ακριβώς τι ψηφίζουν. Με φοβίζει η άνοδος της Χρυσής Αυγής, προφανώς και με φοβίζει. Με φοβίζει που ξεχνάμε εύκολα.
Πόσο σημαντικό είναι να θυμάσαι το παρελθόν;
Είναι το Α και το Ω. Τα Ανώγεια δεν ξεχνούν. Θυμούνται και θα θυμούνται.
Ψάχνοντας να βρω τι είναι αυτό που κάνει τα Ανώγεια το προπύργιο του αντιφασισμού στην Ελλάδα, κατέληξα να μιλάω στο τηλέφωνο με τον πατέρα Ανδρέα, ένας από τους τρεις παπάδες του χωριού, ο οποίος μπορεί να καταχωρηθεί και ως ο πιο αντιμνημονιακός παπάς στην Ελλάδα.
VICE: Γεια σου πατέρα Ανδρέα, θα μου εξηγήσεις γιατί δεν έδωσαν ούτε μία ψήφο στην Χρυσή Αυγή οι Ανωγειανοί;
Πατέρας Ανδρέας: Έχουμε υποστεί τα πάνδεινα από τον φασισμό. Θα ήταν προσβολή για τον τόπο, για τους νεκρούς και για την δημοκρατία αν τους δίναμε έστω και μία ψήφο. Θα έχεις μάθει ότι αυτός που ψήφισε δεν ήταν Ανώγειανος. Εμείς μεγαλώσαμε με αυτά τα βιώματα και με αυτά τα ακούσματα, γι’ αυτό δεν μπορούμε να δεχτούμε το θέμα του φασισμού.
Υπάρχουν ακόμα επιζώντες από το ολοκαύτωμα στο χωριό;
Υπάρχουν, βέβαια υπάρχουν. Άνθρωποι που έζησαν και επέζησαν, που ξεριζώθηκαν από τον ίδιο τους τον τόπο και αναγκάστηκαν να γίνουν μετανάστες. Υπάρχουν ακόμα και χαλάσματα από το ολοκαύτωμα του ’44. Γι’ αυτό σου λέω ότι σε αυτό τον τόπο δεν νοείται να φυτρώνουν φασίστες.
Η Χρυσή Αυγή έχει κάποια παρουσία στην περιοχή;
Είμαι περήφανος που στα Ανώγεια η Χρυσή Αυγή δεν πέρασε, δεν περνάει κι ούτε πρόκειται να διανοηθεί να περάσει.
Σε φοβίζει η άνοδος του φασισμού στην Ελλάδα;
Φοβάμαι όταν βλέπω να βγαίνει 3ο κόμμα η Χρυσή Αυγή. Και περισσότερο θλίβομαι που σε μία χώρα με εκατομμύρια νεκρούς και δεκάδες ολοκαυτώματα, δίνουμε στην Χρυσή Αυγή τέτοια ποσοστά. Το πιο τραγικό είναι στην Γαλλία που με τόσους αγώνες που έχουν δώσει για την δημοκρατία, βγήκε πρώτο κόμμα η Λε Πεν. Πρέπει να βάλουν μυαλό όλοι οι κουμανταδόροι του Βερολίνου και των Βρυξελλών και οι δικοί μας κυβερνώντες, διότι με όλα τα μέτρα λιτότητας ανεβάζουν τον φασισμό. Εμείς οι υπόλοιποι οφείλουμε να μη μένουμε με σταυρωμένα τα χέρια αλλά να αντιστεκόμαστε κάθε ώρα, κάθε μέρα, κάθε στιγμή.
Θα σου πω μια μαντινάδα για το τέλος.
«Ο φασισμός δεν βρίνεται σε τούτονε τον τόπο, γιατί δεν τον ενδέχεται το αίμα των ανθρώπω».
vice.com