Τα ρωσικά αντιαεροπορικά αντιπυραυλικά συστήματα S-300έγιναν θρύλος από τη πρώτη στιγμή που έγινε γνωστή η απόφαση της Κύπρου να τα προμηθευτεί. Ο θρύλος ενισχύθηκε από την επεισοδιακή μεταφορά τους όχι στη Κύπρο αλλά στη Κρήτη. Και συνεχίστηκε από την πολύχρονη εγκατάλειψή τους εκεί.Συνήθως οι θρύλοι κρύβουν μεγάλες ποσότητες “παραμυθιού”.
Το άρθρο που ακολουθεί αποκαλύπτει πολλούς από τους μύθους των S-300.
Του Κων. Φράγκου*
Όταν κάποιος διατείνεται ότι
δεν είναι ζήτημα χρημάτων αλλά
θέμα αρχής, τότε είναι ζήτημα χρημάτων….
Αβραάμ Λίνκολν
τ. Πρόεδρος ΗΠΑ
Αυτές τις ημέρες δύο γεγονότα επαναφέρουν στην επικαιρότητα την ξεχασμένη υπόθεση του ρωσικού πυραυλικού συστήματος S – 300.
Το πρώτο, ο θάνατος του τ. Προέδρου της Κύπρου Γλαύκου Κληρίδη, του οποίου ιδέα ήταν η απόκτησή τους, για τις αμυντικές ανάγκες της Κυπριακής Δημοκρατίας, και ο δεύτερος ο προγραμματισμός βολής, της πρώτης, από το ΥΕΘΑ με πρωτοβουλία του Α/ΓΕΕΘΑ Στρατηγού Μ. Κωσταράκου.
Μικρή αναδρομή
Η πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού
Μπίσμαρκ
Ήταν λίγο μετά τις βουλευτικές εκλογές του 1993 στην Ελλάδα και τις, περίπου ταυτόχρονες, Προεδρικές στην Κύπρο. Στην Ελλάδα πλειοψήφησε το ΠΑΣΟΚ, Πρωθυπουργός ανέλαβε ο βαρέως ασθενής αείμνηστος Α. Παπανδρέου με Κυβερνήτη την κ. Δήμητρα Λιάνη – Παπανδρέου και στην Κύπρο Πρόεδρος εξελέγη ο Γλαύκος Κληρίδης, έξυπνος και ικανός πολιτικός.
Τα καθήκοντα ΥΕΘΑ ανετέθησαν στον κ. Μάκη Αρσένη. «Ο Αρσένης ανέλαβε το ΥΕΘΑ εντελώς μη αξιοκρατικώς και με πλήρη….μη επίγνωση του αντικειμένου» σάρκασε το θρυλικό ΠΟΝΤΙΚΙ (27-12-03) του Κώστα Παπαϊωάννου. Πριν ο κ. Υπουργός μάθει πόσα άρματα, πόσα μαχητικά, πόσες φρεγάτες και πόσους φαντάρους έχει η Χώρα και χωρίς να διαθέτει την παραμικρή ενημέρωση επί των Επιτελικών Σχεδίων και δογμάτων εξακόντισε «μετά ψαλτηρίου, σάλπιγγος και κιθάρας», το Ενιαίο Αμυντικό Δόγμα Ελλάδος – Κύπρου, (ΕΑΔΕΚ). Ο νεόκοπος Υπουργός δεν ρώτησε καν τη Στρατιωτική Ηγεσία αν η εκρηκτική ρητορική του περί το Δόγμα είχε κάποια επαφή με το εφικτό και πραγματοποιήσιμο (ίδετε «Καταγραφή μιας ανωμαλίας» 1994 – Βιβλίο του τότε Α/ΓΕΕΘΑ Στρατηγού κ. Σκαρβέλη). Γιατί προέβη ο Κεφαλήν πολιτικός και παρολίγον Πρωθυπουργός κ. Γ.Α. στην αφελή αυτή ενέργεια; Απλά για να εντυπωσιάσει και να κερδίσει μετοχές, αφού πόζαρε τότε ως δελφίνος στην διαδοχή Παπανδρέου.
Κλείνω το όλο θέμα που ταλαιπώρησε, κενό περιεχομένου, για αρκετά χρόνια τις Ε.Δ., με δύο δηλώσεις:
• Εδώ και μερικά χρόνια το ΕΑΔΕΚ έχει ξεθωριάσει. Υπήρξε ένα πυροτέχνημα. Ποτέ δεν είχε πρακτική εφαρμογή (Υπουργός Άμυνας Κύπρου Παπακώστας 30/09/2010).
• Το ΕΑΔΕΚ είναι μεγάλη αρλούμπα ή νούλα. (Ναύαρχος Αντ. Αντωνιάδης, Α/ΓΕΝ).
Παράθεσα τις παραπάνω πληροφορίες για να αντιληφθούμε το κλίμα στην Ελλάδα όταν ο νέος Πρόεδρος Κληρίδης υπέγραψε σύμβαση προμήθειας των πυραύλων για την Άμυνα της Νήσου στο πλαίσιο του ΕΑΔΕΚ, τύπου Αρσένη. Ο τελευταίος ενθουσιάστηκε γιατί η «δογματική» του αντίληψη ενισχύεται, οπότε ήταν βέβαιος ότι με την εγκατάσταση των S – 300 στην Κύπρο η Τουρκία θα άρχιζε να ….. τρέμει.*
Οι επαΐοντες και εκτιμώντες την κατάσταση ρεαλιστικά προβληματίσθηκαν. Διερωτήθηκαν: Πώς είναι δυνατόν ο, ομολογουμένως πανέξυπνος και σώφρων Κληρίδης να πείσθηκε ότι η απόφαση του μπορούσε να υλοποιηθεί;
Την συμφωνία Ρωσίας – Κύπρου για την προμήθεια του φοβερού και πανάκριβου όπλου πληροφορήθηκαν, πάραυτα, οι ΗΠΑ και η Τουρκία και εξέφρασαν την οργισμένη αντίθεσή τους. Η Τουρκία, διεμήνυσε ότι θα θεωρούσε την εγκατάστασή του ως casus belli. Αυτά δεν ελήφθηκαν υπόψιν;
Όπως έγινε, επίσης, γνωστό, ο Κληρίδης επεχείρησε να προβεί στην τολμηρή αυτή ενέργεια για να εκβιάσει ΗΠΑ – Τουρκία σε υποχώρηση σε κρίσιμα σημεία τα οποία θα οδηγήσουν σε επίλυση του Κυπριακού. Πίστεψε ότι θα μπορούσε να το επιτύχει. Μπλόφαρε, με άλλα λόγια.
Θα διερωτηθεί ίσως κανείς γιατί οι ΗΠΑ δεν τήρησαν σκληρή στάση απ’ αρχής ώστε να μην προχωρήσει η προμήθεια; Υπάρχουν αρκετές εξηγήσεις.
Η συνέχεια
Ας δούμε όμως τι γράφουν δύο αξιόπιστες πέννες για το θέμα:
− Ο πρέσβης ε.τ., Κύπρου, κ. Περικλής Νεάρχου σημειώνει σε άρθρο του στο ΠΑΡΟΝ (24-11-13): «Οι S – 300 είχαν παραγγελθεί με πλήρη γνώση της Ελλάδας (ε.ε. δηλ. του Αρσένη και του Σημίτη, αργότερα) στο πνεύμα των αναγκών του συμφωνημένου δόγματος ΕΑΔΕΚ με δεδομένη εγγενή δυσκολία στις καλύψεις της Κύπρου από την Ελληνική Π.Α.
Η Κυβέρνηση Σημίτη με αφετηρία την κρίση των Υμίων, προχώρησε σε ριζική ανατροπή της ακολουθημένης πολιτικής έναντι της Τουρκίας. Ευθυγραμμίστηκε πλήρως με την Αμερικάνικη πολιτική.
Στο θέμα αυτό αναθεωρήθηκε και εγκαταλείφτηκε η πολιτική του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου… (σ.σ. την ταπείνωση της Ελλάδας στα Ύμια ακολούθησε η κατάπτυστη συμφωνία Σημίτη – Πάγκαλου – Ντεμιρέλ της Μαδρίτης, υπό την εποπτεία της Υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ κυρίας Ολμπράϊτ περί της αναγνώρισης κυριαρχικών δικαιωμάτων της Τουρκίας στο Αιγαίο, άνευ ουδενός ανταλλάγματος).
Ο Γ.Κ. μίλησε με σκληρά λόγια στον Κώστα Σημίτη **, για την αντίθεσή του στην εγκατάσταση των πυραύλων στην Κύπρο, συνεχίζει ο πρέσβης, ο οποίος προσπαθούσε να δικαιολογηθεί με ευτελή επιχειρήματα….». Σημειώνω, για ν’ αποδίδω τα του Καίσαρος, ότι ο κ. Σημίτης δεν μπόρεσε να κάνει αλλιώς. Είχε ήδη δεθεί πισθάγγονα. Όπως και ο πληθωρικός σε λόγους τότε ΥΠ. ΕΞ. κ. Θ. Πάγκαλος. Ο κ. Πάνος Σπαγόπουλος, εξ άλλου, από τις στήλες της ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ (Δεκ. 13) γράφει: Ο Γλαύκος Κληρίδης παρότι διαβεβαίωνε τον Κυπριακό Λαό προεκλογικά το 1998 ότι οι πύραυλοι θα εγκατασταθούν στην Κύπρο υποχωρεί τελικά, και δέχεται οι πύραυλοι να εγκατασταθούν στην Κρήτη. Το Σεπτέμβριο 1998 οι κ. Πάγκαλος και ο αείμνηστος Γ. Κρανιδιώτης είχαν καλέσει τον Κύπριο ΥΠ. ΕΞ. Ι. Κασουλίδη για να του εξηγήσουν γιατί δεν μπόρεσαν να εγκατασταθούν οι πύραυλοι στην Κύπρο».
Και ένα παραμυθάκι
Μετά την οριστική απόφαση, πλέον, της μη εγκατάστασης των πυραύλων στην Κύπρο αλλά στην Κρήτη έγινε μια τυπική αλλαγή συμβολαίων ώστε ο τελικός αποδέκτης να είναι η Ελλάδα και όχι η Κύπρος (τους Ρώσους ενδιέφερε το χρήμα και όχι ο τελικός αποδέκτης). Στους Ρώσους δόθηκε η διαβεβαίωση ότι το σύστημα δεν θα δοθεί «προς έρευνα και διερεύνηση στους Αμερικανούς». Δεν γνωρίζω αν πείσθηκαν ότι αυτό δεν θα γίνει. Δεν ήταν δυνατόν η Ελληνική πλευρά να ανθίστατο σε απαίτηση των Αμερικανών να «ακτινογραφήσουν» το σύστημα.
Γεννήθηκε θέμα πλέον του τρόπου μεταφοράς των S – 300 από τη Ρωσία στην Κρήτη. Η οδός «της καμήλας» ήταν: γνωστό ρωσικό λιμάνι στη Μαύρη θάλασσα – Στενά – Αιγαίο – Κρήτη.
Την ευθύνη μεταφοράς ανέλαβε ο τότε Γ.Γ. Εξοπλισμών και κατάδικος σήμερα κ. Γιάννης Σμπώκος.
Φάνηκε ότι κάποιος είχε την έμπνευση να μην ακολουθηθεί αυτή η οδός αλλά τα όπλα να μεταφερθούν με πλοίο, από το Αρχαγγελέσκ για εξασφάλιση μυστικότητας! Ποια μυστικότητα; Από ποιους; Όλοι γνώριζαν την υπόθεση.
Το επιχείρημα ότι αν τα πλοία περνούσαν τα στενά υπήρχε περίπτωση να βληθούν από Τουρκικούς πυραύλους ήταν εντελώς αστείο. Θα τολμούσαν Τούρκοι να βυθίσουν ρωσικά πλοία; Ποτέ. Αφού γνώριζαν ήδη ότι είχαν κερδίσει το παιχνίδι και τα βλήματα θα μεταφέρονταν στην Κρήτη προς «ενταφιασμό». Υπήρχε συμφωνία Ελλάδας – ΗΠΑ – Τουρκίας.
Έρχονται σήμερα, λοιπόν, μερικά παπαγαλάκια να χειροκροτήσουν τον Σμπώκο για την «επινόησή» του να φέρει τα όπλα εδώ μέσω Βαλτικής – Ατλαντικού – Γιβραλτάρ.
Αφήστε που αυτό φόρτωσε το κόστος με ένα άλλο ογκώδες ποσό, χωρίς λόγο. Κάποιοι εφοπλιστές τα «οικονόμησαν». Προσθέτω και το απίστευτο ότι ο Σμπώκος, σύμφωνα με τους παραμυθάδες, σχεδίαζε παραπλανητικές φορτώσεις στη Μαύρη Θάλασσα ώστε να μην πάρει χαμπάρι η ΜΙΤ! Αφέλειες και γελοιότητες! Ο κ. Σπαγόπουλος σχολιάζει: «Επρόκειτο για μυστικοπάθεια ελληνικής έμπνευσης άνευ αντικειμένου και ουσίας… Η ηλίθια επιτηδευμένη μυστικοπάθεια κατάληξε σαν η Ελλάδα να παραδέχεται ότι έχει αλλά ντρέπεται να το ομολογήσει!».
Τον κυριότερο των γελοίων μύθων, όμως, σας τον κράτησα τελευταίο. Στο σενάριο Σμπώκου, προστέθηκε και η εξής σκηνή:
«Γράφτηκε (sic): Την ώρα που τα ρώσικα πλοία πλησίαζαν το λιμάνι του Ηρακλείου για εκφόρτωση αντιλήφθηκαν ότι εκεί ξεφόρτωνε πατάτες ένα Τούρκικο πλοίο! Πάλι ο δαιμόνιος Σμπώκος το απεμάκρυνε με «κόλπο!».
«Ο αθεόφοβος Σμπώκος, γράφει ο παραμυθάς σχολιαστής, περνά τους Ρώσους μέσα στο στόμα του Λύκου και έκαναν επιθεώρηση στο λιμάνι της αμερικάνικης βάσης της Σούδας»! Κοντολογίς, αυτοί οι ηλίθιοι αμερικανοί δεν πήραν χαμπάρι..! Τύφλα να χει ο Τζέϊμς Μποντ.
Και για να τελειώνω υπάρχει η εκδοχή, αρκετά πειστική, ότι ο Κληρίδης επέβαλε το μακρύ δρομολόγιο για να έχει χρόνο για μια τελική διαπραγμάτευση, την έσχατη στιγμή! Έλπιζε….
Το μετά;
Ωραία λοιπόν, θα δούμε, οποιαδήποτε, επιτυχή βολή. Μετά τι θα γίνει; Θα ενταχθούν πραγματικά και όχι θεωρητικά, οι πύραυλοι στην Ελληνική πυραυλική ομπρέλα ή θα επαναταφούν;
*Ο Κων. Φράγκος είναι Υπ/γος ε.α. Αναλυτής Αμυντ. Θεμάτων
Συγγραφέας – DEA Σορβόννης στα Αμυντικά
*Αν στη θέση του αιθεροβάμονα κ. Αρσένη βρισκόταν ένας άλλος Υπουργός με στοιχειώδη σωφροσύνη θα απέτρεπε τον Κληρίδη από την αγορά.
** Λέγεται ότι ο τότε Αρχηγός των Κυπριακών Ε.Δ. αείμνηστος, και ικανότατος, Στρατηγός Δήμου είχε στείλει μήνυμα στον κ. Σημίτη ότι αν οι πύραυλοι εγκαθίσταντο στην Κύπρο και η Τουρκία πραγματοποιούσε την απειλή της οι Κυπριακές Ε.Δ. θα ήταν ανεπαρκείς να την αντιμετωπίσουν.
Υ.Γ.
Η Ελλάδα έστειλε στην Κύπρο, προς παρηγοριά, μερικά ρωσικά αντιεροπορικά βραχείας βολής TOR – MI και μόνο. Αργότερα, «φέσωνε» η «Μητέρα Πατρίδα» την Κύπρο ακόμη με ένα τεράστιο ποσό από τα σουηδικά ραντάρ ARTHOUR που τα κράτησαν εδώ, πάλι οι Αμερικάνοι με δάκτυλο των Τούρκων. Απαγόρευσαν τότε την εγκατάστασή τους στην Κύπρο. Τα σύγχρονα αυτά ραντάρ «ετάφησαν» εδώ επί 2ετία, πριν δοθούν στις Ελληνικές Ε.Δ. γιατί έτσι επέβαλαν κυκλώματα που στήριζαν άλλο τύπο Αμερικάνικου ραντάρ, εντελώς αναξιόπιστου. Ακόμη ζητούν τα λεφτά τους οι Κύπριοι.