Η στάση της Αριστεράς απέναντι στη θρησκεία αποτελεί εδώ και δεκαετίες, αν όχι αιώνες, ένα ακανθώδες ζήτημα.
Για όσους υποστηρίζουν ότι κάθε επαναστατική ή έστω προοδευτική πολιτική πρέπει να έρχεται σε σύγκρουση με τη θρησκεία θα υπάρχει πάντα το έργο και ο λόγος του Άρη Βελουχιώτη ο οποίος σεβάστηκε τις θρησκευτικές αντιλήψεις της ελληνικής επαρχίας και κέρδισε μαχητές για τον αγώνα του.
Για όσους υποστηρίζουν ότι η θρησκεία είναι απλώς το όπιο του λαού θα υπάρχουν κάποιοι που θα μας θυμίζουν ότι στις αναλύσεις μας πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη μας ολόκληρη τη φράση του Μάρξ: «Η θρησκεία είναι ο ανασασμός της βασανισμένης ύπαρξης, η καρδιά ενός κόσμου χωρίς καρδιά, το πνεύμα μιας εποχής χωρίς πνεύμα. Είναι το όπιο του Λαού».
Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης βέβαια προχώρησε ένα βήμα περισσότερο λέγοντας ότι «Οι Αγιορείτες ενσαρκώνουν το σύνθημα των Ζαπατίστας – Όλα για όλους, τίποτε για μας»!
Έχουν υπάρξει πράγματι κληρικοί στην Ελληνική ιστορία, τους οποίους ο υποδιοικητής Μάρκος θα ήταν υπερήφανος να έχει ανάμεσα στους ένοπλους μαχητές του.
Αντιγράφουμε για το λόγο αυτό από τη σελίδα Κόκκινος Φάκελος, τα σύντομα βιογραφικά των σημαντικότερων κληρικών που πολέμησαν στο πλευρό του ΕΑΜ
O παπά-Ανυπόμονος: Ο ηγούμενος Γερμανός Δημάκης γεννήθηκε το 1912 στο Αγρίδυο Γορτυνίας. Η κατοχή τον βρίσκει ηγούμενο στην Γκιώνα όπου συναντά τον Άρη Βελουχιώτη να σχηματίζει τον ΕΛΑΣ. Σύντομα θα ενταχθεί και εκείνος στις γραμμές του και θα πάρει την θέση του στο επιτελείο του Άρη. Ο Βελουχιώτης τον ξεχωρίζει για την θέρμη του και την ορθή του κρίση και τον συμβουλέυεται συχνά. Από την σχέση τους αυτή ο Δημάκης θα μείνει γνωστός ως ο παπάς του Άρη. Με την συνθήκη της Βάρκιζας ο Δημάκης επιστρέφει στο εκκλησιαστικό του πόστο, όμως ο εμφύλιος θα τον συμπεριλάβει στην δίνη του. Η συμμορία του Βουρλάκη τον συλλαμβάνει με εντιλή του στρατού και τον βασανίζει μέχρι να αναθεματίσει τους κομμουνιστές της Φθιώτιδας. Τελικά και η δικτατορία θα τον περάσει μεταξύ σφύρας και άμωνος μέχρι το 1975 που τόσο η πολιτεία όσο και η εκκλησία θα αναγνωρίσουν την δράση του προς όφελος του ελληνικού λαού. Πέθανε το 2004
Ο μητροπολίτης Κοζάνης Ιωακείμ : Φλογερό στέλεχος του ΕΑΜ και γνήσιος αγωνιστής του ελληνικού λαού. Ο μητροπολίτης Ιωακείμ, εντάχθηκε στο ΕΑΜ μετά από παρότρυνση του παπά Ανυπόμονου. Υπερασπίστηκε τα δίκια του λαού όχι μόνο απέναντι στους Γερμανούς, αλλά και το 1946 αρνήθηκε να αναθεματίσει του κομμουνιστές και διώχθηκε από το σχήμα και την εκκλησία. Πέθανε πάμφτωχος μένοντας με συγγενείς του. Στην φωτογραφία εικονίζεται με την ΠΕΕΑ.
Ο μητροπολίτης Ηλείας 
Αντώνιος: Ένας πραγματικός “εργάτης” του λαού. Η δράση του ήταν πολύπλευρη και αξιόλογη. Εκτέινονταν από το φλογέρο εκ του άμβωνος κύρηγμα μέχρι την γεωργική δουλειά κοντά στους γεωργούς του ΕΑΜ. Ένας πραγματικός Παπαφλέσσας της κατοχής. Με τον εμφύλιο καταστάθηκε ιερόσυλος και αποσυνάγωγος και του αφαιρέθηκε η μητρόπολη. Ο ίδιος επέστρεψε με την οικογένειά του μέχρι το 2000 όπου και πεθανε. Στην φωτογραφία ο Αντώνιος (μέση) σε εργασίες της ΠΕΕΑ.
Ο παπά Στάθης Κτενάς: Υπήρξε καθοδηγητής του ΕΑΜ από την Λευκάδα. Η ιδιαίτερη πατρίδα του, το 1944, τον τιμά εκλέγοντάς τον εθνοσύμβουλο της ΠΕΕΑ, και εκείνος μεταβαίνει στην Γκιώνα όπου συμμετείχε στις εργασίες της μαζί με τους Μητροπολίτες Κοζάνης Ιωακείμ και Ηλείας Αντώνιο. Παράλληλα οργανώνεται στο ΚΚΕ. Το 1945 φυλακίζεται και επί 12 χρόνια σέρνεται από κάτεργο σε κάτεργο. Οι κακουχίες, οι στερήσεις και η ηλικία, υποσκάπτουν την υγεία του και αποφυλακίζεται λόγω ανηκέστου βλάβης. Δύο χρόνια πριν η Μητρόπολη της Λευκάδας είχε προχωρήσει στον αποσχηματισμό και την καθαίρεσή του. Λίγο μετά την απελευθέρωσή του ο παπά – Στάθης εντάσσεται στην ΕΔΑ επιχειρώντας να συνεχίσει τον αγώνα του. Το 1967 η αμερικανόφερτη Χούντα τον συλλαμβάνει και έτσι ξαναβρίσκεται στην εξορία της Γιούρας. Μετά από δύο χρόνια αφήνεται ελεύθερος και ξαναγυρίζει στο νησί του. Εκεί δεν χάνει χρόνο και συγκροτεί με δική του πρωτοβουλία και κίνδυνο ζωής, την πρώτη παράνομη οργάνωση του ΚΚΕ στη Λευκάδα. Χάνεται από την ζωή το 1980. (φωτογραφία και πηγή Λευκαδίτικα Νέα)
Ο παπά Χολέβας: Υπήρξε ένα απο τα πιό μαχητικά στελέχη του ΕΛΑΣ και σε αντίθεση με πολλούς ιερείς, συμμετείχε σε ένοπλο σώμα του ΕΛΑΣ με το ψευδώνυμο Παπαφλέσσας. Στο επάγγελμα ήταν φιλόλογος και διετέλεσε Γ.Γ. της Παγκληρικής Ένωσης Ελλάδας, στρατιωτικός ιερέας της 13ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ και εθνοσύμβουλος της ΠΕΕΑ. Πέθανε πλήρης ημερών το 2001.
Αυτά τα ηρωικά παραδείγματα, βέβαια, αποτελούν ελάχιστες εξαιρέσεις απέναντι στην ηγεσία αλλά και το βασικό σώμα της Ελληνικής εκκλησίας ή οποία στη συντριπτική της πλειονότητα συνεργαζόταν πάντα με τους εκάστοτε κατακτητές και δικτάτορες.
Όσο για το Άγιο Όρος υποπτευόμαστε ότι οι Ζαπατίστας θα είχαν ένα μικρό προβληματάκι να συνεργαστούν με ένα θρησκευτικό «κρατίδιο» το οποίο το 1941 είχε στείλει την παρακάτω επιστολή στον Χίτλερ:
“Εν Αγίω Όρει τη 13/26 Απριλίου 1941
Προς την Αυτού Εξοχότητα τον Αρχικαγκελλάριον του ενδόξου Γερμανικού Κράτους Κύριον Αδόλφον Χίτλερ εις Βερολίνον.
Εξοχότατε,
Οι βαθυσεβάστως υποσημειούμενοι Αντιπρόσωποι των Είκοσιν Ιερών Βασιλικών Πατριαρχικών και Σταυροπηγιακών Μονών του Αγίου Όρους Άθω, λαμβάνομεν την εξαιρετικήν τιμήν ν’ απευθυνθώμεν προς την Υμετέραν Εξοχότητα και παρακαλέσωμεν Αυτήν θερμώς, όπως, ευαρεστημένη, αναλάβη υπό την Υψηλήν προσωπικήν Αυτής προστασίαν και κηδεμονίαν τον Ιερόν τούτον Τόπον, του οποίου Ηγούμενοι και αντιπρόσωποι τυγχάνομεν, διαδεχομένη εν τούτω τους ιδρυτάς και Ευεργέτας του Ιερού τούτου Τόπου Βυζαντινούς Αυτοκράτορας και διαδόχους τούτων.
Το Άγιον Όρος, Εξοχώτατε, συνέστη εις Πανορθόδοξον μοναχικήν πολιτείαν, εις ήν ανέκαθεν διαβιούν εν αγαστή ομονοία μοναχοί ακωλύτως προσερχόμενοι από διάφορα ορθόδοξα Έθνη, κατά τον Θ΄ μ.Χ. αιώνα, πνευματικώς μεν εξαρτωμένων από του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, πολιτικώς δε αυτοδιοικούμενον υπό της Ιεράς Συνάξεως των Αντιπροσώπων των Είκοσιν Ιερών και Κυριάρχων Μονών και πολιτειακώς υπαγομένων υπό την προστασίαν και κηδεμονίαν των Βυζαντινών Αυτοκρατόρων και των διαδόχων Αυτών.
Το Αυτονομιακόν τούτο πολίτευμα περιεθριγκώθη δι’ αλλεπαλλήλων τυπικών και Χρυσοβούλων των ιδρυτών και ευεργετών των Ιερών μονών Βυζαντινών Αυτοκρατόρων Βασιλείου του Μακεδόνος (882), Ιωάννου Τσιμισκή (972), Κωνσταντίνου Μονομάχου (1046), Στεφάνου Δουσάν (1346) και άλλων Σλαύων, Ουγγροβλάχων Ηγεμόνων και των μετέπειτα Σουλτανικών Φιρμανίων τελευταίως δε υπό του Καταστατικού Χάρτου του 1926, ούτινος δύο αντίτυπα εσωκλείομεν.
Το ουτωσί καθιερωθέν προνομιακόν και αυτοδιοίκητον καθεστώς του Ιερού τούτου Τόπου, αποτελέσαν αντικείμενον συζητήσεων και επικυρώσεων διαφόρων διεθνών συνθηκών περιεθριγκώθη τέλος, διά του 62ου άρθρου της Βερολινείου συνθήκης του έτους 1878, έχοντος ούτω, οι μοναχοί του Όρους Άθω οθενδήποτε και αν κατάγωνται θα διατηρήσωσι τα κτήματα και τα πρότερα αυτών δικαιώματα και θ’ απολαύωσιν, άνευ ουδεμιάς εξαιρέσεως, πλήρους ισότητος δικαιωμάτων και προνομίων.
Των εν Αγίω Όρει ενασκουμένων Μοναχών, ανεξαρτήτως τόπου προελεύσεως και Εθνικότητος, σκοπός και αποστολή καθ’ όλον τον υπερχιλιετή βίον του Αγίου Όρους, υπήρξεν η διατήρησις, προαγωγή και εξασφάλισις των Ιερών αυτού σκηνωμάτων, η διά της ακαταπονήτου φιλεργίας των εν αυτώ ενασκουμένων μοναχών καλλιέργεια της τε εκκλησιαστικής και κλασσικής φιλολογίας και καλλιτεχνίας, ο ασκητικός βίος και η διηνεκής προσευχή υπέρ του σύμπαντος κόσμου.
Την διατήρησιν του καθεστώτος τούτου της αυτονόμου μοναχικής πολιτείας, ικανοποιούντος πλήρως άπαντας τους εν Αγίω Όρει ενασκουμένους ανεξαρτήτως εθνικότητος Ορθοδόξους μοναχούς και εναρμονιζόμενοι προς τον σκοπόν και την αποστολήν αυτών, παρακαλούμεν και ικετεύομεν θερμώς την Υμετέραν Εξοχότητα όπως αναλάβη υπό την υψηλήν προστασίαν και κηδεμονίαν Αυτής.
Τον Βασιλέα των Βασιλευόντων και Κύριον των Κυριευόντων εξ όλης ψυχής και καρδίας ικετεύοντες, όπως επιδαψιλεύση τη Υμετέρα Εξοχότητι υγείαν και μακροημέρευσιν επ’ αγαθώ του ενδόξου Γερμανικού Έθνους.
Υποσημειούμεθα βαθυσεβάστως”
