Τι σχέσεις μπορεί να έχει ο Βλαντιμίρ Πούτιν από την Μόσχα με τις ακροδεξιές δυνάμεις που πήραν κεφάλι και έδρες στις Βρυξέλλες; «Πατρικές»…
Αυστρία, Ουγγαρία, Ιταλία, Γαλλία αλλά και οι ευρωσκεπτικιστές της Βρετανίας επιβεβαίωσαν τους χειρότερους φόβους για την ακροδεξιά στροφή της Ευρώπης, πετυχαίνοντας νίκες που σε πολλές περιπτώσεις μπορούν να χαρακτηριστούν «θρίαμβοι». Ένας θρίαμβος ήταν αυτός του κόμματος Fidesz του Bίκτορ Όρμπαν που συγκέντρωσε το 52,3% της λαϊκής ετυμηγορίας στην Ουγγαρία, αλλά και του Ματέο Σαλβίνι με το 34, 3%. Μεγάλη νίκη και αυτή της Λεπέν που ξεπέρασε μεν οριακά το κόμμα του Μακρόν, αλλά αναδείχτηκε σε κάθε περίπτωση πρώτη δύναμη στη Γαλλία του Διαφωτισμού. Ο Φάρατζ στη Βρετανία εξαφάνισε από τον εκλογικό χάρτη τους συντηρητικούς Τόρις. Στη δε Αυστρία, ούτε το σκάνδαλο Ίμπιζα δεν κατάφερε να ανακόψει την πορεία του Κουρτς.
Όλες αυτές οι ακροδεξιές δυνάμεις, μοιράζονται κοινές απόψεις για την απειλή των εθνικών τους ταυτοτήτων και την επέλαση των μεταναστών, αλλά μοιράζουν και κοινές υποσχέσεις για την ανάκτηση της εθνικής κυριαρχίας απ’ τις Βρυξέλλες και το Βερολίνο. Το ακροδεξιό τους όραμα δεν είναι όμως το μόνο κοινό που έχουν. Ένας κοινός παρονομαστής φαίνεται να βρίσκεται πίσω από την άνοδο των ακραίων πολιτικών ρευμάτων και δεν είναι άλλος από… την Ρωσία.
Το βίντεο – ντοκουμέντο
H πρόσφατη κατάρρευση της κυβέρνησης συνασπισμού της Αυστρίας έριξε άπλετο φως στις σχέσεις μεταξύ των αναδυόμενων ακροδεξιών ευρωπαϊκών κομμάτων και του Κρεμλίνου.
Ο αντικαγκελάριος κι επικεφαλής του ακροδεξιού Κόμματος των Ελευθέρων (FPO), Χάιντς-Κρίστιαν Στράχε, ανατράπηκε όταν στο φως της δημοσιότητας ήρθε ένα βίντεο στο οποίο φαίνεται να υπόσχεται κρατικές συμβάσεις στην ανιψιά ενός Ρώσου ολιγάρχη με αντάλλαγμα την πολιτική του στήριξη. Πιο συγκεκριμένα, στο επίμαχο βίντεο, ο Στράχε εμφανίζεται να συζητάει με μια ξανθιά γυναίκα, την Αλιόνα Μακάροβα, η οποία παρουσιάζεται ως η πλούσια ανιψιά του Ρώσου ολιγάρχη, Ίγκορ Μακάροφ. Όπως έγραψαν τα αυστριακά ΜΜΕ, η ίδια έχει ισχυρές διασυνδέσεις με το Κρεμλίνο καθώς ο θείος της έχει επαφές με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, κάτι το οποίο, έσπευσε να διαψεύσει το Κρεμλίνο, ενώ και ο Ρώσος δισεκατομμυριούχος δήλωσε ότι δεν έχει καμία συγγενική σχέση μαζί της κι ότι θα κινήσει γη και ουρανό για να βρει ποια είναι η μυστηριώδης γυναίκα.
Η συνάντηση έγινε στην Ίμπιζα, δύο εβδομάδες πριν από τις γενικές εκλογές του 2017 που έφεραν το κόμμα του Στράχε στην κυβέρνηση, ως εταίρο του καγκελάριου Σεμπάστιαν Κουρτς. Και αυτή δεν ήταν η πρώτη επαφή με τη Ρωσία που έκανε το Κόμμα των Ελευθέρων. Το κόμμα είχε υπογράψει 10ετή συμφωνία συνεργασίας με το Κόμμα της Ενωμένης Ρωσίας του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν στα τέλη του 2016, πριν από τις εκλογές του 2017.
Ο αντιπρόεδρος και προστατευόμενος του Στράχε, Γιόχανες Γκουντένους, που εμφανίζεται επίσης στο βίντεο να μεταφράζει σε άπταιστα ρωσικά, πήγε στην Κριμαία ως «παρατηρητής» του δημοψηφίσματος που υποστηρίχθηκε από τη Ρωσία το 2014 και σφράγισε την προσάρτηση της περιοχής από την Ουκρανία στη Μόσχα. Επιπλέον, οι υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι του κόμματος έχουν επανειλημμένα ζητήσει να τερματιστούν οι κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας. Το 2008, το κόμμα υποστήριξε τη στρατιωτική εκστρατεία της Μόσχας στη Γεωργία. Ενδεικτικό των δεσμών με το Κρεμλίνο είναι άλλωστε και το γεγονός ότι ο ίδιος ο Πούτιν ήταν καλεσμένος στον γάμο της υπουργού Εξωτερικών της Αυστρίας, της προερχόμενης από το Κόμμα των Ελευθέρων, Κάριν Κνάισλ.
Το Κόμμα των Ελευθέρων δεν είναι όμως το μόνο. Πολλά από τα δεξιόστροφα κόμματα, που είναι έτοιμα να παραλάβουν ένα πρωτοφανές μερίδιο των εδρών στο Ευρωκοινοβούλιο, αναζητούν να βρουν έναν πρόθυμο εταίρο στη Μόσχα… ή τον έχουν βρει ήδη.
Οι διαταγές του Κρεμλίνου και ο Όρμπαν
Οι επικριτές του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ ‘Ορμπαν και του κόμματος του Fidesz τον κατηγορούν ότι εκτελεί διαταγές του Κρεμλίνου, ακόμη και ως αρχηγός κράτους μέλους του ΝΑΤΟ και της ΕΕ.
Πώς να μην το κάνουν άλλωστε, όταν κάλεσε τη Διεθνή Τράπεζα Επενδύσεων με έδρα τη Μόσχα να μεταφερθεί στη Βουδαπέστη το Μάιο, με πλήρη διπλωματικά προνόμια και ασυλία για τους υπαλλήλους και τους φιλοξενούμενους της. Επίσης, σύναψε σύμβαση για πυρηνικό έργο PAKS II ύψους 12,5 δισ. ευρώ στο Rosatom της Ρωσίας. Το έργο θα χρηματοδοτηθεί με ρωσικό δάνειο ύψους 10 δισ. ευρώ και θα χορηγηθεί χωρίς διαγωνισμό. Παράλληλα, η Βουδαπέστη μπλόκαρε ένα νομοσχέδιο για το γλωσσικό ζήτημα των ουγγρικών μειονοτήτων που ζουν στην Ουκρανία.
Και φυσικά ο Όρμπαν είναι από τους πλέον θερμούς υποστηρικτές της άρσης των ευρωπαϊκών κυρώσεων κατά της Ρωσίας, προχωρώντας μάλιστα ένα βήμα παραπέρα καθώς ήδη από το 2014 η Ουγγαρία ανέστειλε τις ροές φυσικού αερίου στην Ουκρανία «επ ‘αόριστον».
Στενές σχέσεις με τη Ρωσία είχε όμως και το νεοναζιστικό Jobbik, σχέσεις που ωστόσο έχουν διαταραχθεί, καθώς οι σχέσεις μεταξύ Fidesz και Κρεμλίνου έχουν βελτιωθεί. Το 2014, ο ευρωβουλευτής Bela Kovacs του Jobbik, όμως κατηγορήθηκε για κατασκοπεία στα όργανα της ΕΕ για λογαριασμό της Ρωσίας. Οι εισαγγελείς ισχυρίζονται ότι είχε «συνεχείς επαφές» με Ρώσους πράκτορες ξεκινώντας από το 2010. Η δίκη του συνεχίζεται.
Ο θαυμασμός του Σαλβίνι για τον Πούτιν
Ο Ματέο Σαλβίνι της ακροδεξιάς Λέγκας του Βορρά στην Ιταλία, έχει πολλάκις εκφράσει τον θαυμασμό του για τον Βλαντιμίρ Πούτιν.
Όπως σημειώνουνοι Financial Times, έκανε μάλιστα αρκετά ταξίδια στη Ρωσία για να συναντήσει αξιωματούχους του Ρώσου προέδρου και τον Μάρτιο 2017 υπέγραψε και συμφωνία συνεργασίας με το κόμμα του Πούτιν.
Ο ηγέτης της Λέγκας, ο οποίος είναι αναπληρωτής πρωθυπουργός και υπουργός Εσωτερικών της Ιταλίας, έχει επίσης επανειλημμένα καλέσει την ΕΕ να άρει κυρώσεις κατά της Ρωσίας, υποστηρίζοντας ότι έβλαψαν τους Ιταλούς εξαγωγείς. Ωστόσο, ο Σαλβίνι αρνήθηκε να λάβει χρηματοδότηση από ρωσικές πηγές ή το κόμμα του Πούτιν. «Η Λέγκα δεν έχει λάβει τίποτα. Δεν υπάρχουν βαρέλια πετρελαίου στο σπίτι μου, δεν υπάρχουν ρούβλια, δολάρια ή γιεν, δεν υπάρχει τίποτα», δήλωσε μάλιστα μετά από σχετικό δημοσίευμα. Τουλάχιστον έτσι υποστηρίζει…
Η εναλλακτική της ακροδεξιάς Γερμανίας
Στενοί φαίνονται να είναι όμως οι δεσμοί της Μόσχας και με την ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD). Τον περασμένο Απρίλιο το BBC αποκάλυψε ένα διαβαθμισμένο έγγραφο του Κρεμλίνου στο οποίο αναφερόταν ότι ο ακροδεξιός βουλευτής της Εναλλακτικής για τη Γερμανία, Μάρκους Φρόνμαϊερ θα μπορούσε να γίνει «απολύτως ελεγχόμενος» από τη Ρωσία. Το έγγραφο περιγράφει επίσης λεπτομερώς τις προσπάθειες επηρεασμού της κοινής γνώμης και των υπευθύνων λήψης αποφάσεων σε ολόκληρη την ΕΕ.
Ο Φρόνμαϊερ αρνήθηκε φυσικά ότι ήταν σε γνώση το επίμαχο έγγραφο και δήλωσε ότι ουδέποτε υπήρξε υπό τον έλεγχό κάποιου, αλλά η αλήθεια είναι ότι και αυτός έχει επανειλημμένα μιλήσει εναντίον των κυρώσεων της ΕΕ κατά της Ρωσίας και πραγματοποίησε μάλιστα και πολλά ταξίδια στην Κριμαία και στα τμήματα της ανατολικής Ουκρανίας που ελέγχουν αυτονομιστές. Ωστόσο, δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι το Κρεμλίνο παρείχε οποιαδήποτε ουσιαστική υποστήριξη στην εκστρατεία του.
Ο αρχηγός του AfD από την άλλη, Αλεξάντερ Γκάουλαντ, συναντήθηκε με τον Ρώσο αντιδυτικό ιδεολόγο Αλεξάντερ Ντούτζιν. Στο μεταξύ άλλα στελέχη του AfD έχουν δώσει συχνά το παρών στο Διεθνές Οικονομικό Φόρουμ της Γιάλτας, ένα οικονομικό συνέδριο που πραγματοποιείται στην Κριμαία από το 2015, ένα χρόνο μετά την προσάρτηση της χερσονήσου στη Ρωσία. Χαρακτηριστικό είναι ότι τον Φεβρουάριο του 2017, η τότε αρχηγός του AfD, Φράουκε Πέτρι, πραγματοποίησε συνομιλίες στη Μόσχα με τον Βιατσεσλάβ Βολοντίν, πρόεδρο της Ρωσικής Δούμας και έναν από τους ισχυρότερους άνδρες στο κυβερνών κόμμα της Ενωμένης Ρωσίας.
Η Λεπέν και τα δάνεια
Στενές είναι και οι σχέσεις της Μαρίν Λεπέν με τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Η ηγέτιδα της γαλλικής ακροδεξιάς είχε φροντίσει ήδη από το 2017 που έδινε την εκλογική μάχη με τον Μακρόν για την προεδρία, να διαβεβαιώσει τον Πούτιν ότι αν εκλεγόταν, θα υποστήριζε με πάθος την άρση των ευρωπαϊκών κυρώσεων κατά της Ρωσίας, ενώ υποστήριξε έμπρακτα και τις ρωσικές αξιώσεις στην Κριμαία.
Δεν ήταν τυχαίο. Το 2014, ο Εθνικός Συναγερμός της Λεπέν πήρε δάνεια ύψους 11 εκατ. ευρώ από την Ρωσία. Τη στιγμή που οι γαλλικές τράπεζες αρνούνταν να δανείσουν το ρατσιστικό και αντισημιτικό μόρφωμα, όλως τυχαίως βρέθηκε η First Czech Russian Bank (FCRB) να του χορηγήσει ζεστό χρήμα. Ο άνθρωπος που μπήκε μπροστά ώστε να εξασφαλίσει ο Εθνικός Συναγερμός, ήταν ο ευρωβουλευτής του κόμματος, Jean-Luc Schaffhauser, που διατηρεί μακροχρόνιες σχέσεις με τη Ρωσία. Ο ταμίας του κόμματος, Wallerand de Saint Just, ταξίδεψε στη Μόσχα το Σεπτέμβριο του 2014 για να κλείσει τη συμφωνία.
Η FCRB έκλεισε το 2014. Καθώς το κόμμα προετοιμαζόταν για την προεκλογική εκστρατεία του 2017, ο Saint Just δήλωσε: «Η απώλεια της FCRB ήταν ένα σκληρό πλήγμα για εμάς. Το δάνειο της Ρωσίας ήταν ένας σταθερός πόρος. Τώρα ψάχνουμε για χρηματοδότηση».
Παρεμβάσεις και στο Brexit
Οι ισχυρισμοί ότι η Ρωσία είχε βάλει το χεράκι της στην καμπάνια υπέρ του Brexit είχαν δει το φως της δημοσιότητας ήδη πριν γίνει το δημοψήφισμα. Ένα όνομα εμφανίζεται επανειλημμένα στην ιστορία αυτή: ο Άαρον Μπάνκς, ο μεγαλύτερος χορηγός της εκστρατείας Leave και στενός συνεργάτης του αρχηγού του Κόμματος του Brexit, Νάιτζελ Φάρατζ.
Ο Μπανκς πραγματοποίησε συνολικά τρεις συναντήσεις με τον Ρώσο πρεσβευτή στο Λονδίνο, Αλεξάντερ Γιακοβένκο, πριν και μετά το δημοψήφισμα της ΕΕ τον Ιούνιο του 2016. Η καμπάνια για το «διαζύγιο» με την ΕΕ είχε επίσης επαφή με επιφανείς Ρώσους κατά τη διάρκεια της εκστρατείας. Ο Φάρατζ αρνήθηκε κάθε παράβαση ή επιρροή. Ωστόσο, το Ευρωκοινοβούλιο πρόκειται να ερευνήσει τον Φάρατζ για ενδεχόμενες παραβιάσεις στη χρηματοδότηση της εκστρατείας του για τα κεφάλαια που έλαβε από τον Μπανκς.