Την ώρα που στη Βουλή ψήφιζαν με “175” ΝΑΙ υπέρ της Ελληνοαμερικανικής Συμφωνίας για τις Βάσεις, στα Χανιά αλλά και σε δεκάδες άλλες πόλεις σε όλη τη χώρα πολίτες βγήκαν στους δρόμους για να εκφράσουν την ξεκάθαρη εναντίωσή τους.
Στα Χανιά η συμμετοχή των πολιτών ήταν ικανοποιητική με την πορεία να ξεκινά κατά τις 8 η ώρα το βράδυ και να διασχίζει όλους τους κεντρικούς δρόμους.
Όπως φαίνεται και στις φωτογραφίες του Νίκου Ζωγραφάκη, υπήρχε παλμός και αρκετή συμμετοχή.
Διοργανωτής της κινητοποίησης ήταν η Επιτροπή Αγώνα Ενάντια στην Ελληνοαμερικανική Συμφωνία για τις Στρατιωτικές Βάσεις ενώ καλέσματα συμμετοχής απηύθυναν εργατικά σωματεία αγροτών και εργατών, φοιτητικές ενώσεις, η Επιτροπή Ειρήνης Χανίων και ο Σύλλογος Γυναικών Χανίων. Την κινητοποίηση στήριξαν και το ΝΑΡ-νκα αλλά και η Πρωτοβουλία Αντίστασης.
Να υπενθυμίσουμε ότι πέραν της διαδήλωσης, στα Χανιά μετά από πρωτοβουλία της δημοτικής παράταξης της Λαϊκής Συσπείρωσης ο Δήμος Χανίων εξέδωσε ψήφισμα ενάντια στη Συμφωνία.
Στο κείμενο του ψηφίσματος γίνεται αναφορά στις ενέργειες των κυβερνήσεων που βάζουν στο στόχαστρο άμεσης επέμβασης της περιοχής μας δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην ισχυρή πιθανότητα που υπάρχει πλέον εγκατάστασης πυρηνικών όπλων στη Βάση της Σούδας αλλά και τις απειλές της Τεχεράνης για επίθεση σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις των ΗΠΑ και στην Ελλάδα.
Όπως σημειώνεται:
“Υπάρχει συσσωρευμένη τραγική πείρα από τους σχεδιασμούς για τον έλεγχο των πλουτοπαραγωγικών πηγών (φυσικό αέριο, πετρέλαιο) και των δρόμων μεταφοράς τους και τα παιγνίδια σε βάρος των λαών, όπως έδειξαν τα τελευταία χρόνια οι πόλεμοί στη Συρία, στη Λιβύη, ο διαμελισμός της Ουκρανίας”.
Επιστροφή στη δεκαετία του ’50…
Σχετικά με τη Συμφωνία που ψηφίσθηκε ο Δημήτρης Καλτσώνης, αναπληρωτής καθηγητής Θεωρίας κράτους και δικαίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, εξήγησε στο Sputnik τα μελανα σημεία που εντοπίζονται.
«Το πρώτο που πρέπει να επισημανθεί είναι ότι ο τίτλος της Συμφωνίας ήταν (ήδη από την εκδοχή του ν. 1893/1990) και παραμένει ψευδεπίγραφος αφού αναφέρεται σε «αμοιβαία αμυντική συνεργασία».
Στην πραγματικότητα, πρόκειται για μονομερείς διευκολύνσεις που παρέχονται στις ΗΠΑ, καθότι η Ελλάδα δεν παίρνει τίποτα σε αντάλλαγμα.
Η σημερινή τροποποίηση της Συμφωνίας διαθέτει νέα στοιχεία σε σύγκριση με τη μέχρι τώρα συμφωνία. Από τη μια πλευρά βλέπουμε τον εμπλουτισμό του καταλόγου των βάσεων και των ευκολιών που παρέχει η χώρα μας στις ΗΠΑ, ενώ από την άλλη παρέχει ευκολίες ακόμη και εντός εγκαταστάσεων των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων καθώς ακόμη και εντός πολιτικών εγκαταστάσεων», αναφέρει ο Δ. Καλτσώνης.
Όπως αναφέρει, από τη δεύτερη παράγραφο του πρώτο άρθρου, προκύπτει η αντισυνταγματικότητα του νόμου.
«Στο άρθρο 1 παρ. 2 παρέχονται μη συνορεύουσες ευκολίες στις βάσεις στη Σούδα “όπως καθορίζονται σε υφιστάμενες ή μελλοντικές συμφωνίες και διευθετήσεις”. Η λέξη “μελλοντικές” σημαίνει ότι παρέχονται με συνεννόηση των μερών, χωρίς νόμο ψηφισμένο από τη Βουλή με πλειοψηφία, τουλάχιστον 151 βουλευτών, όπως απαιτεί το άρθρο 27 παρ.2 του Συντάγματος».
Λίγο πιο κάτω στο άρθρο 1 παρ. 3 αναφέρονται αόριστα “άλλες εγκαταστάσεις”, (πλην των ρητά αναφερόμενων βάσεων της Λάρισας και του Στεφανοβίκειου) των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων, όπως κάθε φορά συμφωνούνται από τα μέρη, και στις οποίες παρέχονται ευκολίες στις ΗΠΑ. Πρόκειται, και εδώ, για μια αντισυνταγματική δυνατότητα που παρέχεται στις ΗΠΑ. Η παροχή τέτοιων δυνατοτήτων, ακόμη και σε ένοπλες δυνάμεις που κάποιος τις θεωρεί σύμμαχες, είναι έξω από κάθε έννοια εθνικής κυριαρχίας και εγκυμονεί μεγάλους κινδύνους.
Ακόμη μεγαλύτερη εντύπωση προκαλεί το γεγονός, ότι στην παρ. 9 του ίδιου άρθρου ορίζεται ότι η διοίκηση και ο έλεγχος, τα ζητήματα ασφάλειας των εγκαταστάσεων των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων μπορεί να παραχωρηθούν στις ΗΠΑ, μέσω μιας αόριστης αναφοράς περί “μελλοντικών διευθετήσεων” των ζητημάτων αυτών.»
Αξίζει να σημειωθεί, ότι στο Πρωτόκολλο, οι δραστηριότητες των δυνάμεων των ΗΠΑ δεν αναφέρονται συγκεκριμένα, αλλά αόριστα: «σκήσεις», «κινήσεις», «διέλευση». Αυτό, εκτός από τα ζητήματα αντισυνταγματικότητας, έρχεται σε αντίθεση ακόμη και με την Συμφωνία του 1990. Στην τελευταία, προφανώς λόγω της πίεσης που ασκούσε η ελληνική κοινή γνώμη και το κίνημα ενάντια στις βάσεις, γινόταν κάπως προσπάθεια να οριστούν συγκεκριμένα όλα αυτά, ακόμη και η πτητική δραστηριότητα.
Στο άρθρο 1 παρ. 8 παρέχονται ευκολίες στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης. Το Πρωτόκολλο δεν περιορίζεται ούτε σε αυτό. Αλλά στην παρ. 8. 2 γενικεύεται, χωρίς συγκεκριμένο προσδιορισμό, η παροχή ευκολιών σε πολιτικές εγκαταστάσεις αόριστα, οπουδήποτε («άλλες τοποθεσίες»).
Ο Δημήτρης Καλτσώνης επισημαίνει ότι η απαλλαγή από τους φόρους για τους Αμερικανούς, είναι τουλάχιστον προκλητική.
«Εξακολουθούν να ισχύουν οι φοροαπαλλαγές που προέβλεπε η Συμφωνία του 1990 για το προσωπικό των βάσεων, τους εργολάβους τους, κλπ. Άλλες χώρες ζητούν την καταβολή ενοικίου για τις βάσεις που παρέχουν. Η Ελλάδα αντίθετα, παρέχει φοροαπαλλαγές στις ΗΠΑ.
Το Πρωτόκολλο επαναφέρει λογικές του 1950.
Το άρθρο 1 της Συμφωνίας του 1953 έδινε κι αυτό διευκολύνσεις εν λευκώ: “Η ελληνική κυβέρνηση εξουσιοδοτεί την κυβέρνηση των ΗΠΑ να χρησιμοποιεί οδούς, σιδηροδρομικές γραμμές και χώρους, να κατασκευάζει, αναπτύσσει, χρησιμοποιεί και θέτει σε λειτουργία στρατιωτικά και βοηθητικά έργα εν Ελλάδι… Οι Ένοπλες Δυνάμεις των ΗΠΑ και τα υπό τον έλεγχό τους υλικά δύνανται να εισέρχονται, εξέρχονται, κυκλοφορούν, υπερίπτανται ελευθέρως εν Ελλάδι και στα χωρικά της ύδατα, υπό την επιφύλαξη οποιασδήποτε τεχνικής συνεννοήσεως’».