Επιχείρηση Βιάννος: Οι στόχοι της ημέρας δεν εκπληρώθηκαν. Μέχρι στιγμής, 280 Ελληνες οι οποίοι προσπάθησαν να διαφύγουν κατά τους πυροβολισμούς σκοτώθηκαν. Τα χωριά Κάτω Σύμη και Πεύκος κάηκαν. Ο ανδρικός πληθυσμός της Ανω Βιάννου συνελήφθη. Τώρα, συνολικά έχουν συλληφθεί 310 άνδρες…
Πρόκειται για ένα απόσπασμα από το σπάνιο έγγραφο-ντοκουμέντο που φέρνει σήμερα στο φως το «Εθνος της Κυριακής». Στο τηλεγράφημα που αποστέλλεται στα κεντρικά των ναζί στη Γερμανία στις 9 μ.μ. της 14ης Σεπτεμβρίου 1943, μετά το τέλος της πρώτης μέρας του Ολοκαυτώματος στη Βιάννο, περιγράφεται ότι οι δυνάμεις κατοχής στην Κρήτη… αναγκάστηκαν να δολοφονήσουν 280 Ελληνες, οι οποίοι επιχείρησαν να δραπετεύσουν. Τις επόμενες μέρες, ακόμη 121 άνδρες θα έβρισκαν φρικτό θάνατο από τις σφαίρες των κατακτητών…
Το έγγραφο, που συνεχίζει περιγράφοντας αντίστοιχα «στιγμιότυπα» από την Ιεράπετρα, όπου «δύο πολίτες πυροβολήθηκαν όταν προσπάθησαν να διαφύγουν αφού είχαν συλληφθεί», επιβεβαιώνει την πρακτική των Γερμανών να κατασκευάζουν χαλκευμένες αναφορές για τα αποτρόπαια εγκλήματά τους. Με την αναφορά τους αυτή, οι κατακτητές προσπαθούσαν να δημιουργήσουν τα επιχειρήματα που θα λειτουργούσαν ως άλλοθι των δολοφονιών τους εν όψει των δικαστηρίων ή της Ιστορίας.
Σε συνδυασμό με άλλες αντίστοιχες εκθέσεις-μαϊμού των ναζί, το συγκεκριμένο τηλεγράφημα εντάσσεται πλέον ως ισχυρό όπλο στη φαρέτρα της Ελλάδας για τη διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών, θέμα που έχει «ανάψει» τον τελευταίο καιρό, όχι μόνο στη χώρα μας και τη Γερμανία αλλά και μέσω δημοσιευμάτων σε παγκόσμιο επίπεδο.
Ντοκουμέντο ξεσκεπάζει τα ψέματα των ναζί
Το τηλεγράφημα εντόπισε ο καθηγητής Μάρτιν Ζέκεντορφ στα γερμανικά αρχεία και το εμπιστεύτηκε στον Αριστομένη Συγγελάκη, μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Γερμανικών Οφειλών.
«Οπως έχει τεκμηριώσει ο ηρωικός επιζήσας και μαχητικός διεκδικητής των γερμανικών αποζημιώσεων Αργύρης Σφουντούρης για το Δίστομο, καθώς και ο καθηγητής Κριστόφ Σμινκ-Γκουστάβους για τους Λυγκιάδες, στις χαλκευμένες αναφορές των Γερμανών ναζί, τα ολοκαυτώματα χαρακτηρίζονταν ως ”αναπότρεπτες απώλειες στο πλαίσιο πολεμικών επιχειρήσεων”, ενώ επρόκειτο απλώς για μαζικές εκτελέσεις και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας», δηλώνει στο «Εθνος της Κυριακής» ο Αρ. Συγγελάκης.
«Το ίδιο ακριβώς ισχύει και για το Κομμένο της Αρτας, όπου τα χαράματα της 16ης Αυγούστου 1943 εκτελέστηκαν 317 αθώοι πολίτες, ανάμεσά τους ο γαμπρός, η νύφη, οι συγγενείς τους και οι καλεσμένοι τους. Κι όμως, το αποτρόπαιο αυτό έγκλημα δικαιολογήθηκε στις αναφορές της Βέρμαχτ ως εξολόθρευση των ανταρτών, ενώ ούτε ένας εξ αυτών δεν ήταν στο χωριό!».
Προσχεδιασμένο έγκλημα
Εκτός από τις προκατασκευασμένες εκθέσεις των Γερμανών που η μία μετά την άλλη εντοπίζονται στα γερμανικά αρχεία, φωτογραφίες που ανίχνευσε ο καθηγητής Κριστόφ Σμινκ-Γκουστάβους στο στρατιωτικό αρχείο της Βέρμαχτ πιθανώς συμπληρώνουν το σκηνικό του προσχεδιασμένου εγκλήματος στη Βιάννο.
Παρόλο που οι φωτογραφίες δεν βρέθηκαν με επεξηγηματικές λεζάντες, πιθανότατα η επίσκεψη που καταγράφουν σχετίζεται με το ολοκαύτωμα που θα ακολουθούσε.
Στις εικόνες, που έμειναν στο σκοτάδι περισσότερα από 60 χρόνια, καταγράφεται ένας Γερμανός αξιωματικός να πραγματοποιεί επίσκεψη στα χωριά της Βιάννου έξι εβδομάδες πριν από το ολοκαύτωμα. Ο ένοπλος ναζί έφτασε με μια μοτοσικλέτα και μαζί του είχε έναν στρατιώτη που εκτελούσε χρέη φωτογράφου.Στα ντοκουμέντα καταγράφεται η «αυτοψία» που έκανε ο κατακτητής προκειμένου να διαπιστώσει αν στο χωριό κρύβονταν μέλη της Αντίστασης.
Από το υλικό φαίνεται ότι συνάντησε συμπαθητικές γριούλες, παιδιά και κατοίκους που του προσέφεραν την κρητική φιλοξενία. Ενάμιση μήνα μετά, η διαταγή του Γερμανού διοικητή του Ηρακλείου, στρατηγού Μίλερ, ήταν: «Καταστρέψατε την επαρχία Βιάννου. Εκτελέσατε πάραυτα, χωρίς διαδικασία, τους άρρενες που είναι πάνω από 16 ετών καθώς και όλους όσοι συλλαμβάνονται στην ύπαιθρο, ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας».
«Μόνο από τον Αμιρά, το χωριό μου, δολοφόνησαν 114 συγχωριανούς μας. Ανάμεσά τους και ο παππούς μου Αριστομένης, οι τρεις αδελφοί του, Παύλος, Ιωάννης και Ματθαίος, και ο πατέρας τους Νικόλαος. Συνολικά πέντε άτομα από το ίδιο σπίτι!
Δύο ακόμα αδέλφια του παππού μου στήθηκαν στο εκτελεστικό απόσπασμα αλλά επέζησαν. Από την ευρύτερη οικογένεια μετράμε πολύ περισσότερους νεκρούς», διηγείται ο Αριστομένης Συγγελάκης.
Ο απολογισμός της βαρβαρότητας των ναζί σε όλη την Ελλάδα είναι φρικιαστικός: Συνολικά σημειώθηκαν 90 ολοκαυτώματα πόλεων και χωριών σε όλη την Ελλάδα. Περισσότεροι από 56.000 αθώοι πολίτες εκτελέστηκαν, 105.000 κατέληξαν όμηροι στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και καταναγκαστικής εργασίας και ελάχιστοι εξ αυτών επέζησαν. Επίσης, 1.770 χωριά καταστράφηκαν, 400.000 σπίτια πυρπολήθηκαν.
Οι συνολικές απώλειες, λόγω των εκτελέσεων, της πείνας, των ασθενειών και της υπογεννητικότητας κατά τη διάρκεια της Κατοχής, ανήλθαν σε 1 εκατ. ανθρώπους ή στο 13,5% του ελληνικού πληθυσμού, δηλαδή το υψηλότερο ποσοστό σε ολόκληρη την Ευρώπη. Μια αληθινή γενοκτονία ήταν το τίμημα που πλήρωσε η Ελλάδα επειδή δεν υποτάχθηκε στις απάνθρωπες ορδές του φασισμού.
«68 χρόνια μετά το τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου και 23 χρόνια μετά την επανένωση της Γερμανίας, τα θύματα της ναζιστικής θηριωδίας στην Ελλάδα δεν έχουν ακόμα δικαιωθεί. Μία από τις πιο μαύρες σελίδες της σύγχρονης ιστορίας παραμένει ανοιχτή και ρίχνει βαριά τη σκιά της απαιτώντας ηθική δικαίωση και ειλικρινή μεταμέλεια του γερμανικού κράτους για όλα όσα το Γ’ Ράιχ προξένησε στον λαό μας», τονίζει ο Αριστομένης Συγγελάκης.
Οπως περιγράφει, στο Εθνικό Συμβούλιο, βασικό ρόλο διαδραματίζει ο Μανώλης Γλέζος, πρόεδρός του και σύμβολο της Εθνικής Αντίστασης, ο οποίος -μαζί με τους προέδρους των αντιστασιακών οργανώσεων Στ. Ζαμάνο, Β. Μπρακατσούλα και Χρ. Τζιντζιλώνη- πρωταγωνίστησε στις εργασίες του συνεδρίου στη Βιάννο.
«Αυτά τα ντοκουμέντα που έρχονται σήμερα στο φως στηρίζουν τον δίκαιο του αγώνα μας. Ηδη το θέμα έχει αναζωπυρωθεί και γίνονται πολλές εκδηλώσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Στο Εθνικό Συμβούλιο υπάρχει κλίμα ενότητας και συμμετοχή όλων. Ξέρουμε ότι χρειάζεται η συμβολή όλων μας για να δικαιωθεί ο αγώνας μας. Υστερα από δεκαετίες αδιαλλαξίας και περιφρόνησης, στη Γερμανία φαίνεται να ωριμάζει η ιδέα της καταβολής των οφειλών ή έστω του συμψηφισμού τους», καταλήγει ο Αρ. Συγγελάκης.
ΜΑΡΙΑΣ ΨΑΡΑ
mapsara@pegasus