Ο “Καύκος” είναι ένα από τα πιο ξεχωριστά ριζίτικα και η Ρεθυμνιώτισσα τραγουδίστρα Ρένα Ρασούλη, γνωστή και ως Venus Volcanism, μας δίνει μία πολύ ιδιαίτερη εκδοχή του.
Στην ερμηνεία της η Venus Volcanism αποτυπώνει τη μελωδία με ένα ηλεκτρονικό ambient ήχο ο οποίος ντύνεται από την όλο εκφραστικότητα φωνή της που δίνει έμφαση στην τραγικότητα του στίχου.
Να σημειώσουμε ότι η μουσικός έχει παρουσιάσει και άλλα ριζίτικα σε νέες ηλεκτρονικές μορφές στα πλαίσια της πτυχιακής της εργασίας ”μουσική παραστατική τέχνη δημοτικού ιδιώματος βασισμένη στις θεραπευτικές ιδιότητες του ήχου”.
Καύκος είναι ο εραστής,ο αγαπητικός. Σύμφωνα με μία εκδοχή προέρχεται από το καύχος, κομπασμός, εκ του καυχώμαι. Σύμφωνα με μία άλλη εκδοχή πρόκειται για λέξη μεσαιωνική για την ετυμολογία της οποίας πολλά έχουν γραφτεί χωρίς οριστική απάντηση. Φαίνεται όμως να συνδέεται με τον κανκο = ποτήρι, που ως λέξη εμφανίζεται στην επωδό «πάλιν τον καύκον έπιας, πάλιν τον νουν απώλεσας», με την οποία ο λαός της Κωνσταντινούπολης κοροΐδευε τον μέθυσο αυτοκράτορα Φωκά.
Οι στίχοι του ριζίτικου, σκοτεινοι και με συμβολισμούς, έχουν ως εξής:
Θέ μου και να ξεδίλιενε
τ’όνειρο που δ’απόψε
το καύκο μου δα κυνηγό
τον άντρα μου δ’αγρίμι.
Χριστέ και να το σκότωνε
ο κυνηγός τ’αγρίμι
να το φέρνε στο σπίτι μας
στο στύλο να το κρέμα.
Ν’ανοίξω το στηθούρι του
να βγάλω την καρδιά του
και με το αίμα της καρδίας
να βάψω τα μαλλιά μου.
Ακούστε το:
https://soundcloud.com/venusvolcanism/venus-volcanism-o-the-dream
Σύμφωνα με το keritisriver.blogspot, τα «ριζίτικα» έχουν καταγραφεί προ πολλού, έχουν κατασταλάξει, και έχουν «κλειδώσει» σαν μουσικοποιητικό δημιούργημα συγκεκριμένου τόπου και χρόνου, και εκφράζουν συναισθήματα και γεγονότα κάτω από ειδικές ιστορικοκοινωνικές συνθήκες.
Γεννήθηκαν στα χωριά της ρίζας, δηλαδή στις υπώρειες των Λευκών Ορέων του Ν. Χανίων και όχι στον κάμπο ή στα αστικά κέντρα και καλύπτουν χρονικά την περίοδο μέχρι τη Γερμανική κατοχή.
Από εκεί διαδόθηκαν και σε όλα τα γύρω χωριά των άλλων επαρχιών του Νομού Χανίων σε περιοχές δηλαδή που ζούσαν ως επί το πλείστον αγροτοποιμενικά και κάτω από τις ίδιες ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες και είχαν τα ίδια ήθη και έθιμα, τα ίδια αισθήματα ζούσαν με τα ίδια παθήματα από τους κατά καιρούς κατακτητές, άρα είχαν κοινή μοίρα και ως μέσον διάδοσης και διάσωσης υπήρξαν οι κοινωνικές επαφές που υπήρχαν μεταξύ των επαρχιών του Ν. Χανίων (γάμοι – βαπτίσεις- πανηγύρια και κάθε είδους χαροκόπια).
«Τα ριζίτικα τραγούδια αποτελούν ίσως μοναδικό φαινόμενο αυτοσυντήρησης, αντοχής και αντιστάσεως ενάντια στη φθορά και το ξεθώριασμα που επιφέρει ο χρόνος … Μέσα στο απρόσιτο κάστρο των Λευκών Ορών, στις «ρίζες» εκεί που κρατήθηκαν αναλλοίωτες και ζωντανές όλες οι καταβολές της φυλής, το τραγούδι αυτό αιωνία, εκφράζει την ψυχική επαφή των ανθρώπων με τους προγόνους, το περιβάλλον και την ιστορία. Για το λόγο αυτό τα «ριζίτικα» δεν είναι τραγούδια του καιρού μας με σύγχρονα ποιητικά και μουσικά μετρά…» αναφέρει σχετικά και ο λογοτέχνης και συγγραφέας Νίκος Καβρουλάκης στο βιβλίο του «ΟΙ ΡΙΖΕΣ ΤΩΝ ΡΙΖΙΤΙΚΩΝ ΤΡΑΓΟΥΔΙΩΝ»
Διαβάστε επίσης:
“Για ειδές περβόλι όμορφο”: H μοντέρνα εκτέλεση του κλασσικού ριζίτικου που μαγεύει | Ηχητικό
“Σε ψηλό βουνό”: Η ξεχωριστή ερμηνεία ενός επαναστατικού ριζίτικου από τη Ρενα Ρασούλη | Ηχητικό