Του Καθηγητή Τζέφρευ Λέβετ *
Έφυγε ο Μίμης! Έφυγε λίγο πριν συμπληρώσει τα 100 του χρόνια. Ο δρόμος του προς την Ίθακη, πλούσιος, μακρύς και ολοκληρωμένος και γεμάτος μελωδία. Το ήθος και το καλοσύνη του φαινότανε φως φανάρι, πάντοτε τυλιγμένα σε υπέροχες μελωδίες που για μένα ξεκίνησε με “the story of Tina” (Τα πράσινα μάτια). Το 2016, ο Μίμης παρουσίαζε ένα τελευταίο έργο του, τον Διάφανο Σταυρό, με αφορμή τα 50 χρόνια του Ραντεβού στον αέρα, δηλαδή το πρώτο του ηχογραφημένο έργο.
Κάπου υπάρχει, όχι μόνο η αγάπη μου, αλλά μια ηχογραφημένη καταγραφή του Mimi, που υποστηρίζει τη δημόσια υγεία. Ήταν το έτος 1992. Η ηχογράφηση έγινε από τον γιο του, Αντώνη Πλέσσα. Ο Μίμης παρουσίασε μια νοσταλγική διάλεξη-ρεσιτάλ, την οποία εισηγήθηκαν ο γράφων και ο Δημήτρης Χορν. Αφηγήθηκε μια εμπνευσμένη ιστορία της ελληνικής μουσικής, ενώ το διακεκριμένο ακροατήριο κορυφαίων ειδικών της δημόσιας υγείας από την Ελλάδα, την Τουρκία και από όλο τον κόσμο, απολάμβαναν τις λέξεις και τη μουσική. Η συναυλία ακούστηκε και στον Πύργο των Ανέμων. Η συμμετοχή του Μίμη, στο Ίδρυμα Γουλανδρή-Χορν, στη Πλάκα, ξεκίνησε στην Μονεμβασιά, καθώς έδινε ρεσιτάλ υπό το φως του φεγγαριού. Μπορώ ακόμα να δω τη γυναίκα μου, Τίνα, να τον πλησιάζει και να ψιθυρίζει κάτι στο αυτί του. Με εξέπληξε, όταν μας είπε ότι ήθελε πάντοτε να μιλήσει σε ένα ακροατήριο στο χώρο της υγείας. Το υπόλοιπο είναι ιστορία, μολονότι έχω χάσει την κασέτα της προαναφερθείσας ηχογράφησης, που διανεμήθηκε παντού. Πρόσφατα ένας φίλος, από την Ισπανία, που ήταν παρών στην Αθήνα, το 1992, μου μίλησε για το υπέροχο εκείνο βράδυ του ρεσιτάλ στην Πλάκα, ένα ρεσιτάλ για το οποίο, ο τότε Υπουργός Υγείας Γεώργιος Σούρλας μας είχε δώσει πλήρως την υποστήριξή του.
Το σπάνιο ταλέντο του Μίμη παρουσιάστηκε στο πλαίσιο της 14ης Γενικής Συνέλευσης της Ένωσης Σχολών Δημόσιας Υγείας (ASPHER), στην Ευρωπαϊκή Περιφέρεια. Η Συνέλευση κοσμήθηκε με την παρουσία των Μαριέττα Γιαννάκου, Άννα Ψαρούδα Μπενάκη και τους Ακαδημαϊκούς Γεώργιο Μερίκα και Κωνσταντίνο Δημόπουλο. Θυμάμαι την αίσθησή μου, όπως και εκείνη του Μίμη, του τέλειου τόνου του πιάνου, καθώς κουρδιζόταν. Κατά τη διάρκεια του προγράμματος, πραγματοποιήθηκε μια διασκεδαστική συζήτηση σχετικά με το ποιος έβαλε πρώτος τη φέτα στην ελληνική σαλάτα, καθώς και μια επίσκεψη στο Μουσείο της Φυσικής Ιστορίας, όπου οι γαρίδες, στο πλούσιο γεύμα, ήταν γιγαντιαίες. Είμασταν καλεσμένοι από την κυρία Νίκη Γουλανδρή, με κεφαλαίο Κ, σφοδρή υποστηρίκτρια της δημόσιας υγείας και της Υγειονομικής Σχολής Αθηνών. Ακόμα μπορώ να δω την Επιμελήτρια, Ελισάβετ Πετσετάκη, μαζί με τον σύζυγό της, να στέκονται χαριτωμένα, χαιρετώντας τους επισκέπτες στην είσοδο του μουσείου, με τις χυμώδεις γαρίδες να περιμένουν μέσα, εξαιτίας της καθυστέρησης από μια ενδιαφέρουσα, αλλά μακροσκελή ομιλία ενός Ακαδημαϊκού.
Τα αποτελέσματα που προέκυψαν από τη διαδικασία της Γενικής Συνέλευσης είναι η ενίσχυση της Υγειονομικής Σχολής Αθηνών σε περίοδο κρίσης, η εκπόνηση ενός ιδιαίτερα ανεπτυγμένου οδικού χάρτη για τις δραστηριότητες της δημόσιας υγείας στην Ελλάδα και νέες ιδέες για την καλύτερη προετοιμασία του κράτους, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις στην υγεία, πιθανών μελλοντικών κρίσεων, όπως η σημερινή. Το 1992, εγκαινιάστηκε το διάσημο μετάλλιο Andrija Stampar, που σήμερα είναι το πιο σπουδάιο βραβείο για τη Δημόσια Υγεία και διεθνώς. Στο μετάλλιο είναι χαραγμένα λόγια του Stampar, δηλαδή, η επιγραφή Η επένδυση στη δημόσια υγεία φέρνει πλούσιες συγκομιδές και ανταμοιβές.
Επιπροσθέτως, το 1992, η Μελίνα Μερκούρη είχε συγχαρεί την Υγειονομική Σχολή Αθηνών και τη συμβολή της στη δημόσια υγεία και τον πολιτισμό, ενώ στην έκθεση των λεγόμενων «σοφών» του 1994, είχε καταγραφεί ότι η μεταπτυχιακή εκπαίδευση στη δημόσια υγεία, αξιοποιήθηκε ικανοποιητικά μεν, αλλά ανεπαρκώς για την Ελλάδα.
Η ελάχιστα γνωστή, ωστόσο, εκπληκτική υποστήριξη της δημόσιας υγείας από τον Μίμη Πλέσσα, ήταν ανεκτίμητη.
Καλό του ταξίδι!
* Ο Jeffrey Levett (Τζέφρευ Λέβετ) είναι Ομότιμος Καθηγητής Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, Αθήνα και Καθηγητής Ευρωπαϊκού Κέντρου Ειρήνης και Ανάπτυξης, Πανεπιστήμιο της Ειρήνης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, ΟΗΕ, Βελιγράδι. Το 2019 έλαβε το Διεθνές Βραβείο Ειρήνης Gusi (Gusi Peace Prize International), ένα από τα επιφανέστερα βραβεία στην Ασία. Θεωρείται το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης της Ανατολής και με αυτό έλαβε το κλειδί της πόλεως της Μανίλα (πρωτεύουσας των Φιλιππίνων). Το βραβείο δεν είναι χρηματικό και δίδεται με την προσδοκία και ευχή ο αποδέκτης να συνεχίσει τον αγώνα για την ειρήνη. Το βραβείο δόθηκε για τις υπηρεσίες του για την Παγκόσμια Δημόσια Υγεία, τη διάδοση της ελληνικής σκέψης και των αρχών της κλασσικής φιλοσοφίας.(Βλέπε Δημόσια Υγεία 1900-2018 : ο ραγισμένος καθρέφτης της παραμελημένης Κοινωνίας με κάλεσμα Θειϊκή παρέμβαση – Ξύπνα Θεά Υγεία για να μας δείξεις τη σωστή πορεία της πατρίδας).