«Δεύτερη ευκαιρία» στις παρανομίες στις παραλίες δίνει η κυβέρνηση, την ώρα που οι πολίτες περίμεναν ότι με την πολυδιαφημισμένη εφαρμογή MyCoast θα μπορούσαν να ελέγχουν αν στις παραλίες, στις οποίες βρίσκονται, τηρείται η νομιμότητα των όρων παραχώρησης και θα μπορούσαν να υποβάλλουν σχετική καταγγελία σε περιπτώσεις υπέρβασης των παραχωρήσεων ή αυθαίρετης κατάληψης.
Ειδικότερα, με τροπολογία σε σχέδιο νόμου του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών δίνεται εκ νέου η δυνατότητα σε δήμους να νομιμοποιήσουν παράνομες κατασκευές (λ.χ. προβλήτες, μπαζώματα), προκειμένου αυτά να μισθώνονται σε καφετέριες και ταβέρνες δίπλα στο κύμα.
Η τροπολογία περιλαμβάνει και αναστολή όλων των κυρώσεων, όπως επιβολή σφράγισης και πρόστιμα, «φωτογραφίζοντας» -σύμφωνα με το δημοσίευμα- τις περιοχές της Μαγνησίας όπου πρόσφατα έγιναν έλεγχοι από τις κτηματικές υπηρεσίες.
Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση στην τροπολογία, η πολιτεία αντιλαμβάνεται τις παράνομες κατασκευές των δήμων στους αιγιαλούς ως παράγοντα που «επιβαρύνει την οικονομική δραστηριότητα σε πολλές περιοχές της χώρας».
Προκειμένου να «αποκατασταθεί» η κατάσταση, δίνεται εκ νέου στους δήμους η δυνατότητα να νομιμοποιήσουν τις παράνομες κατασκευές στον αιγιαλό (οι οποίες κατασκευάστηκαν πριν από το 2011) μέσω της υποβολής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων ή μιας υπεύθυνης δήλωσης (ονομάζεται πρότυπες περιβαλλοντικές δεσμεύσεις), διαδικασία που βέβαια δεν εξετάζει επί της ουσίας τη ζημιά που προκαλείται στον παράκτιο χώρο από τις παράνομες κατασκευές.
Η σχετική δυνατότητα είχε δοθεί συλλήβδην στους δήμους και στον ΕΟΤ το 2019 (ν. 4607), με αρχική προθεσμία δύο ετών. Μέσα από τρεις διαδοχικές παρατάσεις, η προθεσμία για τους δήμους έφτασε τον Απρίλιο του 2024.
Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με πηγές του υπ. Οικονομικών που επικαλείται η εφημερίδα «Καθημερινή», πολλοί δήμοι εξακολουθούσαν να μην έχουν ασχοληθεί με τη διαδικασία, βασιζόμενοι στην απουσία ελέγχων από την πολιτεία. Να σημειωθεί ότι οι παράνομες κατασκευές μπορεί να έχουν γίνει και από ιδιώτες (λ.χ. η κατασκευή μέσω «μπαζώματος» μιας προβλήτας για τραπεζοκαθίσματα μπροστά από ταβέρνες), ωστόσο η διαδικασία δίνει το δικαίωμα στους δήμους να παρέμβουν και να τις νομιμοποιήσουν σαν να ήταν δικές τους.
Με τη νέα ρύθμιση, λοιπόν, η δυνατότητα αυτή επαναφέρεται μέχρι τον Ιανουάριο του 2025 ως «τελευταία ευκαιρία». Οι παράνομες κατασκευές μπορούν μετά την αδειοδότησή τους να μισθωθούν «για απλή χρήση», δηλαδή για ομπρελοκαθίσματα, τραπεζοκαθίσματα κ.λπ.
Η τροπολογία δείχνει να «φωτογραφίζει» τη Μαγνησία, σύμφωνα με την Καθημερινή, για δύο λόγους:
Πρώτον, στην περιοχή πρόσφατα σφραγίστηκαν μετά από ελέγχους ψαροταβέρνα που βρίσκεται σε ένα τέτοιο «μπάζωμα» της ακτής και κάποια άλλα καταστήματα και επιβλήθηκαν πρόστιμα – η τροπολογία έρχεται να αναστείλει κάθε κύρωση μετά την έναρξη της διαδικασίας νομιμοποίησης.
Δεύτερον, το Επιμελητήριο Μαγνησίας εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία η εν λόγω τροπολογία «δίνει τέλος στην αγωνία εκατοντάδων επαγγελματιών και εργαζομένων του νομού Μαγνησίας», ενώ η αναστολή των προστίμων δίνει ανάσα «σε επιχειρήσεις της Ν. Αγχιάλου, των Αλυκών Βόλου, του Καντήραγα, του Αλμυρού και της Ζαγοράς». Επιχαίρει, δε, εκτιμώντας ότι η τροπολογία ήταν αποτέλεσμα της παρέμβασης του Επιμελητηρίου προς την κυβέρνηση.
Την οργή τους για την πραγματοποίηση ελέγχων και την επιβολή κυρώσεων είχαν εκφράσει και ο δήμαρχος Βόλου Αχιλλέας Μπέος, καθώς και τοπικοί βουλευτές όλων των παρατάξεων.
Αναλυτικά η τροπολογία
Άρθρο 4
Παραχώρηση απλής χρήσης σε όμορη επιχείρηση αιγιαλού και παραλίας υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 14α του ν. 2971/2001
1] Επιτρέπεται έως την 31η Δεκεμβρίου 2025 η σύναψη σύμβασης παραχώρησης του άρθρου 11 του ν. 5092/2024 (Α’ 33), περί διαδικασίας παραχώρησης απλής χρήσης σε όμορη επιχείρηση ή σωματείο, σε τμήματα αιγιαλού και παραλίας της παρ. Ι του άρθρου 14α του ν. 2971/2001 (Α’ 285) υπό τους παρακάτω όρους και προϋποθέσεις που πρέπει να συντρέχουν σωρευτικώς:
α) Η σύμβαση παραχώρησης έχει διάρκεια ένα (1) ή δύο (2) έτη σύμφωνα με την υπό στοιχεία 57878 ΕΞ 2024/22.4.2024 κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Β’ 2419), β) πριν από την κατάρτιση της σύμβασης, ο οικείος Δήμος ή ο δημόσιος φορέας που κατασκεύασε ή συντηρείται έργα της περ. α)της παρ. Ι του άρθρου Ι4ατου ν. 2971/2001: βα) έχει εκκινήσει τη διαδικασία για την αδειοδότηση κατασκευών που έχουν ανεγερθεί μέχρι την 28η Ιουλίου 2011 με αίτηση προς την οικεία Κτηματική Υπηρεσία, η οποία υποβάλλεται κατόπιν απόφασης του δημοτικού συμβουλίου, με την οποία επίσης αποφασίζεται η διεξαγωγή μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων ή η υποβολή αίτησης υπαγωγής σε Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις, και ββ) έχει εκδώσει πράξη – βεβαίωση από την οποία προκύπτει ότι οι κατασκευές είναι ασφαλείς ως προς τη χρήση τους από τους λουόμενους και το κοινό, γ) ο Δήμος υποβάλλει πριν από την Ιη Ιανουαρίου 2025 τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων ή την αίτηση υπαγωγής σε Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις που απαιτείται για τη διαδικασία του άρθρου 14α του ν. 2971/2001. Αν η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων ή η αίτηση υπαγωγής σε Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις δεν υποβληθεί εμπροθέσμως, οποιαδήποτε σύμβαση παραχώρησης λύεται αυτοδικαίως.
2] Το αντάλλαγμα χρήσης για τις παραχωρήσεις της παρ. Ι ανέρχεται στο διπλάσιο αυτού που υπολογίζεται σύμφωνα με την παρ. ότου άρθρου 11 του ν. 5092/2024.
11
3] Κατά τη διάρκεια της σύμβασης παραχώρησης της παρ. 1: α) δεν επιτρέπεται η εκτέλεση νέων έργων ή η διενέργεια κατασκευών άνευ αδείας, β) αναστέλλεται η έκδοση νέων πρωτοκόλλων καθορισμού αποζημίωσης αυθαίρετης χρήσης για υφιστάμενα έργα.
4] Οι διοικητικές κυρώσεις της περ. β) της παρ. Ι του άρθρου 19 του ν. 5092/2024, Περί διοικητικών κυρώσεων, πλην του προστίμου, αναστέλλονται για παραβάσεις εντός εκτάσεων της παρ. 1, που έχουν διαπιστωθεί έως την έναρξη ισχύος του παρόντος, εφόσον ο οικείος δήμος έχει εκκινήσει τη διαδικασία για την αδειοδότησή τους και έχει εκδώσει την πράξη —βεβαίωση, από την οποία προκύπτει ότι οι κατασκευές είναι ασφαλείς ως προς τη χρήση τους για τους λουόμενους και το κοινό. Η αναστολή διακόπτεται αν η σύμβαση παραχώρησης λυθεί αυτοδικαίως σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο της περ. γ) της παρ. Ι ή αν το αίτημα για αδειοδότηση απορριφθεί.