Το επίκεντρο της σημερινής πολιτικής αντιπαράθεσης μεταξύ Ν.Δ. και ΣΥ.ΡΙΖ.Α. έγκειται στον πυρήνα των πολιτικών επιλογών του μνημονίου. Η Ν.Δ. συμφωνεί με τις μνημονιακές πολιτικές, τη μείωση, δηλαδή, του εργασιακού κόστους, την ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων, την ιδιωτικοποίηση των ελάχιστων βασικών υποδομών που παραμένουν υπό δημόσιο έλεγχο, όπως το νερό, η ενέργεια, τα περιφερειακά αεροδρόμια και η δημόσια γη, καθώς και με την ιδέα ότι η ανάπτυξη θα έλθει μέσα από τεράστια επενδυτικά εγχειρήματα. Επιπλέον, η Ν.Δ. συμφωνεί και υλοποιεί τις λεγόμενες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, που αποσκοπούν στην πλήρη απελευθέρωση αγορών πέρα ακόμα και από την συνηθισμένη πρακτική στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, όπως π.χ. με την αγορά του βιβλίου ή του γάλακτος. Για τον ΣΥ.ΡΙΖ.Α., αντίθετα, η προστασία βασικών κλάδων της οικονομίας από τον ανταγωνισμό, όπως, για παράδειγμα, της αγοράς γάλακτος ή του ελαιόλαδου, δεν αποτελεί ταμπού.
Στο επίκεντρο της στρατηγικής του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. για την παραγωγική ανασυγκρότηση βρίσκεται η μεταστροφή της ελληνικής οικονομίας προς παραγωγικούς τομείς, όπως η γεωργία, η μεταποίηση, η ενέργεια, οι υποδομές, η ανακύκλωση και οι τεχνολογίες αιχμής. Η μεταστροφή όμως αυτή, πρέπει να συντελεστεί με όρους συμβατούς με τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής οικονομίας, με τα χαρακτηριστικά του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας και με τα περιβαλλοντικά της δεδομένα.
Η Ελλάδα σήμερα διαθέτει ανθρώπινο δυναμικό υψηλής ειδίκευσης, καθώς ένας στους δυο νέους είναι πτυχιούχος Α.Ε.Ι. ή Τ.Ε.Ι. Πάνω σε αυτό το δεδομένο πρέπει να δομηθεί η νέα επιχειρηματικότητα που έχει ανάγκη η χώρα και όχι μέσα από την επέκταση του μοντέλου του φτηνού εργατικού δυναμικού των 480 ευρώ, το οποίο ήταν στόχος του μνημονίου και στηρίζει σήμερα η Ν.Δ.
Το καθολικό σημερινό αίτημα για ανάπτυξη συμβατή με το περιβάλλον δεν περνάει μόνο από τη μετάβαση σε τεχνολογίες φιλικές με το περιβάλλον, καθώς έτσι κι αλλιώς, η μεταστροφή της οικονομίας προς «πράσινα» ενεργειακά και παραγωγικά μοντέλα είναι σε ένα βαθμό δεδομένη. Αυτό που διαφοροποιεί την πρόταση του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. είναι, μεταξύ άλλων, η κλίμακα αυτής της αλλαγής και η έμφαση σε μικρά και αποκεντρωμένα εγχειρήματα. Η βασική αυτή αντίθεση ανάμεσα στα σχέδια της Ν.Δ. από τη μία και στο πρόγραμμα του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. από την άλλη, εμφανίζεται σε διάφορους τομείς. Σε αυτόν της ενέργειας για παράδειγμα, μέσα από τα σχέδια της κυβέρνησης για τη δημιουργία 10 έως 12 μεγάλων ενεργειακών μονάδων σε όλη την επικράτεια, έναντι του μοντέλου που προτείνει ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. με περιφερειακή αποκέντρωση της παραγωγής σε μικρή και μεσαία κλίμακα. Ομοίως, στον κλάδο των απορριμμάτων η αντίθεση εκφράζεται μέσα από τα πλάνα της Ν.Δ. για την κατασκευή επτά μεγάλων εργοστασίων καύσης σε όλη την Ελλάδα, έναντι της πρότασης του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. για μικρές τοπικές μονάδες πλήρους ανακύκλωσης σε επίπεδο νομών ή δήμων. Αντίστοιχα, στον τομέα της τουριστικής κατοικίας η αντίθεση ανάμεσα στα προγράμματα της Ν.Δ. και του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. αποτυπώνεται στην προώθηση από την κυβέρνηση της ανέγερσης νέων αυτόνομων οικισμών από μεγάλους κατασκευαστικούς ομίλους, έναντι ενός συστήματος ένταξης της τουριστικής κατοικίας στους υφιστάμενους οικισμούς της χώρας, συμβατού με την ελληνική μορφολογία και αρχιτεκτονική.
Η ελληνική οικονομία διαθέτει σήμερα τεράστιες αναξιοποίητες δυνατότητες στη γεωργία, στη μεταποίηση, στις νέες μορφές τουρισμού, στις νέες τεχνολογίες, στην εξοικονόμηση ενέργειας και αλλού, χρησιμοποιώντας νέα σχήματα χρηματοδότησης, όπως οι συνεταιριστικές και οι τοπικές τράπεζες και μέσα από την ανάπτυξη νέων παραγωγικών υποκειμένων, όπως οι κοινωνικοί συνεταιρισμοί, οι δικτυώσεις -τα clusters δηλαδή- υφιστάμενων επιχειρήσεων και οι διεθνώς αναδυόμενες μορφές τους νεοφυούς επιχειρηματικότητας με εξαγωγικό προσανατολισμό.
Για να συμβούν, όμως, όλα αυτά πρέπει να πραγματοποιηθούν οι απαραίτητες τομές στη δομή του κράτους. Πρέπει, δηλαδή, να απλοποιηθεί και να αποσαφηνιστεί το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των επιχειρήσεων, χωρίς εκπτώσεις σε εργασιακά και περιβαλλοντικά ζητήματα. Να διαμορφώσουμε ένα νέο αναπτυξιακό νόμο με κλαδική και χωρική εστίαση, που θα περιλαμβάνει σαφείς εργασιακές και οικολογικές δεσμεύσεις και θα εμπλέκει τα νέα παραγωγικά υποκείμενα. Πρέπει να δημιουργηθούν οι υποδομές στήριξης και στροφής των μικρομεσαίων επιχειρήσεων προς την εξωστρέφεια, μέσα από τη δημιουργία νέων αναπτυξιακών θεσμών, στο κενό που έχουν αφήσει οι νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις. Πρέπει επειγόντως να επιλυθούν τα χρονίζοντα και ώριμα πλέον προβλήματα που σχετίζονται με τη χωροταξία και την πολεοδομία στη χώρα μας. Τέλος, πρέπει να προωθήσουμε τη σε βάθος μηχανοργάνωση του δημοσίου και την κάθετη δικτύωσή του με τρόπο τέτοιο ώστε να τονώσουμε τις τοπικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις τεχνολογίας αιχμής και να επιλύσουμε τα προβλήματα γραφειοκρατίας ή υπηρεσιακής παράλυσης, όπου αυτά παρουσιάζονται.
Σε αυτό το νέο πλαίσιο ο αναβαθμισμένος, πλέον, ρόλος του κράτους θα είναι η στήριξη των υποδομών, της τεχνολογίας και της εξωστρέφειας, η αναζήτηση συνεργειών μεταξύ των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και η επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό και στη δημιουργικότητα των νέων ανθρώπων της χώρας.
