Επιμέλεια – Κείμενα: Στρατής Παπαμανουσάκης
ΣΑΑΝΤΙ – MOCHAROFODIN SAADI
(Σιράζ περ. 1213-1292)
Μεγάλος Πέρσης ποιητής και φιλόσοφος, σουφιστής, μυστικιστής, γνώστης της λατινικής και των Ανατολικών γλωσσών, μελετητής του Σενέκα, φιλόθρησκος και πολέμιος των Ινδών βραχμάνων και των χριστιανών σταυροφόρων, ταξίδεψε σε Συρία, Τουρκεστάν, Αραβία, Μικρά Ασία, Αίγυπτο, Αβυσσινία, Ινδοστάν, αιχμαλωτίστηκε, παντρεύτηκε και πέρασε μεγάλες περιπέτειες. Το έργο του, αποτελούμενο από συλλογές λυρικής και διδακτικής ποίησης, άσκησε σημαντική επιρροή στην πατρίδα του και διαδόθηκε στη Δύση, όπου βρήκε μεγάλη απήχηση. Συνδυάζοντας ποιητική δύναμη και κοινωνικό προβληματισμό, ερευνά το βάθος της ανθρώπινης ύπαρξης, περιγράφει τις περιπέτειες της ζωής, ανεβαίνει από την πρακτική φύση στο πνευματικό επίπεδο και μας δίδει μια απαράμιλλη εικόνα του ιρανικού, μεσαιωνικού πολιτισμού, που μολονότι είναι τόσο διαφορετικός από τον δυτικό, ανάγεται όπως και αυτός στην ίδια ανθρώπινη ουσία.
Έργα: Μπουστάν (Περιβόλι) (1257), Γκιουλιστάν (Τριανταφυλλόκηπος) (1258), Ντιβάν, Παντ-Ναμέχ (Εγχώρια σοφία), Νασιχάτ ελ Μουλούκ (Συμβουλές προς βασιλείς), Χαζαλιγιάτ (Λυρικά), Κβασαΐντ (Ωδές).
Βιβλιογραφία: Jan Rypka, Ιστορία και λογοτεχνία του Ιράν, 1968, G.M. Wikens, The bustan of Sheikh Moslehedin Saadi shirarri, 1985, E.G. Browne, Literary history of Persia, 1998, Homa Katouzian, Sa’di, The poet of life, love and compassion, 2006, W.M. Thackston, The Gulistan of Sa’di, 2008, Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου (άρθρ. Κ.Α. Μιχαηλίδη).
Εικονογραφία: Μνημείο Σααντί, Πλατεία Γκιουλιστάν, Σιράζ.
