Επιμέλεια – Κείμενα: Στρατής Παπαμανουσάκης
ΧΕΡΜΠΕΡΤ ΤΟΥ ΤΣΕΡΜΠΑΡ – EDWARD HERBERT DE CHERBURY
(Έϋτον ον Σέβερν, Σροφσάιρ 1583 – Λονδίνο 1648)
Εκλεκτός άγγλος φιλόσοφος, συγγραφέας, ποιητής, στρατιωτικός, αξιωματούχος και διπλωμάτης, ταξίδεψε στη Γαλλία, Κάτω Χώρες, Ισπανία και Ιταλία και διετέλεσε πρεσβευτής στο Παρίσι, υπηρέτησε δε υπό τον πρίγκιπα της Οράγγης και το δούκα της Σαβοΐας. Στη δίνη του αγγλικού εμφυλίου πολέμου, μέλος του κοινοβουλίου, βρέθηκε διχασμένος μεταξύ της φυσικής, αριστοκρατικής του θέσης και των πολιτικών του ιδεών. Επονομαζόμενος πατέρας του αγγλικού θεΐσμού, πέραν του χριστιανισμού, συμπυκνώνει τις αρχές του στην ύπαρξη του Θεού, στη λατρεία, την αρετή, ευσέβεια και μεταμέλεια και την μεταθάνατο ανταπόδοση, ασκώντας αξιόλογη επίδραση στην εποχή του.
Έργα: Περί αληθείας (1624), Βίος Ερρίκου Η’ (1639), De religione gentilium (1645), Διάλογος διδασκάλου και μαθητή (1768), Αυτοβιογραφία (1886), Ποιήματα (1923).
Βιβλιογραφία: Baron Charles de Remusat, Lord Herbert de Cherbury, Sa vie et ses oeuvres, 1874, C. Guttler, Eduard, Lord Herbert von Cherbury, 1897, R.D. Bedford, The Defence of truth, Herbert of Cherbury and the seventeenth century, 1979, Eugene D. Hill, Lord Hebert of Cherbury, 1987, Βικιπαίδεια.
Εικονογραφία: Εντ. Χέρμπερτ, Βαρώνος του Χέρμπουρυ, πίνακας Ισαάκ Όλιβερ, 1610-1614.
ΚΕΙΜΕΝΑ: ΤΖΟΝΑΘΑΝ ΣΟΥΙΦΤ, ΤΑ ΤΑΞΙΔΙΑ ΤΟΥ ΓΚΙΟΥΛΙΒΕΡ (ΜΕΡ. Α’)
* * *
Τα προβλήματα της γενικής φιλοσοφίας ανάγονται κυρίως στη φύση του όντος, στον δυισμό και στον ενισμό. Ο δυισμός αποδέχεται δυο ουσίες διαφορετικές, ύλη και πνεύμα, νου και νόηση, φύση και Θεό. Η ψυχολατρεία (ανιμισμός), η προγονολατρεία (μανισμός), η δαιμονολατρεία (τοτεμισμός) είναι οι πρώτες μορφές του δυισμού. Η μετεμψύχωση αποτελεί αρχαιότατη πίστη του ανθρώπου.
Ο Αναξαγόρας δημιουργεί το πρώτο δυιστικό δόγμα και ο Πλάτων ακολουθεί με το δικό του φιλοσοφικό σύστημα. Πατέρες της Εκκλησίας, σχολαστικοί, αλλά και ο Καρτέσιος και ο Χέρμπερτ ακολουθούν δυιστικές απόψεις.
Στον ενισμό ανήκουν οι φιλοσοφικές θεωρίες του υλισμού, του ιδεαλισμού και της ταυτότητας.