Ερώτηση και αίτηση κατάθεσης εγγράφων κατέθεσαν προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων 5 βουλευτές Κρήτης αναφορικά με τις επιπτώσεις της νέας ΚΑΠ στην ελαιοκαλλιέργεια της Κρήτης. Στην ερώτησή τους σημειώνουν τον μεγάλο προβληματισμό που υπάρχει στους ελαιοπαραγωγούς από την απώλεια περίπου 70% από τις ενισχύσεις για την ελαιοκαλλιέργεια και τις επιπτώσεις που θα έχει στην αγροτική οικονομία της Κρήτης.
Ολόκληρη η ερώτηση έχει ως εξής:
Η καλλιέργεια της ελιάς και το ελαιόλαδο, εκτός από βασικό διατροφικό αγαθό για τον πληθυσμό της χώρας (καθώς αποτελεί τη βάση της μεσογειακής-κρητικής διατροφής) και πηγή εισοδήματος για τους έλληνες αγρότες (η παραγωγή ελαιολάδου ανέρχεται σε 100.000 τόνους περίπου ετησίως κατά μέσο όρο μόνο στην Κρήτη), είναι διαχρονικά δεμένη με την ιστορία, τον πολιτισμό και την οικονομία του νησιού από τα Μινωικά χρόνια μέχρι σήμερα. Παράλληλα η ελαιοκαλλιέργεια συνεισφέρει σημαντικά στο εισόδημα του μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού και μαζί με την κτηνοτροφία και τον τουρισμό αποτελούν σήμερα τους βασικότερους οικονομικούς πόρους του νησιού.
Επομένως είναι φανερό ότι Το Εθνικό Σχέδιο για τη νέα ΚΑΠ θα πρέπει να αποσκοπεί στην αναβάθμιση του ρόλου της ελαιοκαλλιέργειας και όχι στην υποβάθμιση και εγκατάλειψη της όπως διαφαίνεται με τις αποφάσεις που έχουν ληφθεί, γεγονός που θα έχει τεράστιες αρνητικές επιπτώσεις όχι μόνο στις τοπικές κοινωνίες των ελαιοπαραγωγικών περιοχών αλλά και στην εθνική οικονομία.
Στους ελαιοπαραγωγούς υπάρχει μεγάλος προβληματισμός σχετικά με το περιεχόμενο της Εθνικής Πρότασης για την ελαιοκαλλιέργεια στις συνθήκες της νέας ΚΑΠ, όπως έχει εκφραστεί και με υπομνήματα του Συνδέσμου Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης (ΣΕΔΗΚ) προς το ΥΑΑΤ, τα οποία δυστυχώς παραμένουν αναπάντητα από το Υπουργείο. Στις επίσημες ανακοινώσεις του ΥΑΑΤ, διαπιστώνεται ότι ενώ γίνονται συνεχώς αναφορές και ρυθμίσεις για άλλες καλλιέργειες (π.χ. βαμβάκι, συνδεδεμένες, κτηνοτροφία κ.α.) αποφεύγονται παντελώς αναφορές για την ελαιοκαλλιέργεια.
Από τα γενικά στοιχεία που ανακοινώθηκαν από τον κ. Υπουργό ΑΑΤ κ. Καρασμάνη στην Βουλή στις 25/7/2014 για την περιφέρεια «Δενδρώδεις», προβλέπονται έκταση 9,7 εκ. στρ. και 470 εκ. € ενισχύσεις. Επομένως η μέση ανά στρέμμα ενίσχυση για όλες τις «Δενδρώδεις» και άρα και για τις ελιές θα καταλήξει το 2019 στα 48,45 € ανά στρέμμα αντί 152,9 € ανά στρέμμα που ήταν μέχρι σήμερα, σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία του ΥΑΑΤ.
Εάν όλα αυτά είναι ακριβή, είναι φανερό ότι οι ενισχύσεις για την ελαιοκαλλιέργεια θα υποστούν μια μείωση της τάξεως του 68,3%, η οποία προστιθέμενη στις απώλειες από τις ζημιές που προκάλεσε η ακαρπία του 2013, σε συνδυασμό και με τις χαμηλές τιμές του ελαιολάδου των προηγούμενων ετών, θα προκαλέσει δραματικές επιπτώσεις στο εισόδημα των ελαιοπαραγωγών και στην αγροτική οικονομία της Κρήτης γενικότερα.
Οι προβλεπόμενες από τη νέα ΚΑΠ ενισχύσεις στην ελαιοκαλλιέργεια μπορεί να φαίνονται υψηλότερες ανά στρέμμα, όμως είναι πολύ χαμηλότερες ανά δικαιούχο από ότι σε άλλες καλλιέργειες, αφού για παράδειγμα με βάση τα στοιχεία του Ελαιοκομικού Μητρώου η μέση έκταση ανά ελαιοπαραγωγό στην Κρήτη είναι μόλις 10 στρέμματα έναντι πολλαπλάσιας (5-8 φορές) έκτασης των παραγωγών που ασχολούνται με άλλες καλλιέργειες.
Οι ελαιώνες αποτελούν μια εδαφική έκταση η οποία απαίτησε δεκαετίες και μόχθο γενεών για να υπάρξει, ενώ συνιστούν κρίσιμο παράγοντα των οικοσυστημάτων στις περιοχές που εκτείνονται. Η δραστική περικοπή των ενισχύσεων των ελαιοκαλλιεργητών είναι σίγουρο ότι θα προκαλέσει την οικονομική αδυναμία ανταπόκρισης τους στο αυξημένο κόστους παραγωγής και μοιραία θα οδηγήσει στην εγκατάλειψη της καλλιέργειας. Επί πλέον είναι αναμφισβήτητο ότι οι ελαιώνες δεν αποτελούν μια συνήθη εδαφική έκταση αλλά μια επένδυση η οποία απαίτησε δεκαετίες και μόχθο γενεών για να υπάρξει.
Εύλογο είναι, επομένως, το αίτημα των ελαιοπαραγωγών και των φορέων της Κρήτης να ενημερωθούν πλήρως για το πώς σχεδιάστηκε η νέα ΚΑΠ, τι ακριβώς προβλέπει για την ελαιοκαλλιέργεια, ποιες είναι οι επιπτώσεις της στην ενιαία ενίσχυση και ποιοι λόγοι επέβαλαν τις αλλαγές που έχουν συντελεστεί.
Ερωτάται λοιπόν ο κ. Υπουργός:
1. Ποια είναι η Εθνική Πρόταση του ΥΑΑΤ για την ελαιοκαλλιέργεια στη νέα ΚΑΠ;
2. Ποια είναι η πρόθεση του Υπουργείου και από πού προτίθεται να αντλήσει τα απαραίτητα κονδύλια, ώστε να διασφαλιστεί η σύσταση του Κανονισμού 1307/2013 της Ε.Ε. για μείωση των ενισχύσεων των ελαιοκαλλιεργητών στο 30% της αρχικής αξίας των δικαιωμάτων τους;
3. Ποιο είναι το σχέδιο του Υπουργείου για τη στήριξη της ελαιοκαλλιέργειας στη χώρα και ειδικότερα στην Κρήτη;
Παρακαλούμε επίσης για την κατάθεση των παρακάτω εγγράφων-στοιχείων με βάση τα οποία έγινε ο σχεδιασμός της Εθνικής Πρότασης για την ελαιοκαλλιέργεια:
Α. Τα ποσά ενισχύσεων, έκτασης ελαιοτεμαχίων και αριθμού δικαιούχων ελαιοπαραγωγών κατά μέσο όρο την «ιστορική» τριετία 1999-2002, όταν διαμορφώθηκαν τα ποσά της ενιαίας ενίσχυσης ανά παραγωγό στην ΚΑΠ 2007-2013.
Β. Το ποσό μέσης ενιαίας ενίσχυσης ανά στρέμμα για την ελαιοκαλλιέργεια και τη χρονική κλιμάκωση της εφαρμογής του, σύμφωνα με την Εθνική Πρόταση και τις εφαρμοστικές ρυθμίσεις της νέας ΚΑΠ.
Οι ερωτώντες βουλευτές
Ανδρέας Ξανθός
Κωνσταντίνος Δερμιτζάκης
Μαρία Διακάκη
Μιχάλης Κριτσωτάκης
Γιάννης Μιχελογιαννάκης
Γιώργος Σταθάκης