Στη συνέντευξη Τύπου που έδωσε πριν μερικές μέρες η Πρωτοβουλία Πολιτών – Πρώτα ο Άνθρωπος περιέγραψε συνθέηκες εργασιακού μεσαίωνα που βιώνουν οι εργαζόμενοι μέσω εργολαβίας στην καθαριότητα του Δήμου Χανίων. Αυτά επιβεβαιώθηκαν, σύμφωνα με τα στοιχεία που δόθηκαν από την Επιθεώρηση Εργασίας και τις τηλεφωνικές καταγγελίες, που έχουν επισήμως καταθέσει στην αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου Εργασίας ορισμένοι εργαζόμενοι, οι οποίοι βρήκαν το θάρρος να ξεπεράσουν το κλίμα τρομοκρατίας και απειλών για απόλυση, που πλανάται καθημερινά πάνω από τα κεφάλια τους.
Με σημερινό δελτίο τύπου η δημοτική παράταξη αναφέρεται στη μη αντίδραση της δημοτικής αρχής.
Αναφέρει σχετικά για τη στάση του δήμου Χανίων:
Σαν να μην επρόκειτο για επίσημα στοιχεία και καταγγελίες εργαζομένων, των οποίων την ευθύνη έχει και ο Δήμος ως συντάξας και εξίσου συμβαλλόμενος στη σύμβαση που συνάπτει, στο τελευταίο Δημοτικό Συμβούλιο η δημοτική αρχή έφερε προς συζήτηση την «Έγκριση μελέτης για την υπηρεσία καθαριότητας κοινόχρηστων χώρων και δημοτικών υπηρεσιών του Δήμου Χανίων για ένα έτος», στην οποία περιλαμβάνονται και οι όροι με βάση τους οποίους μια επιχείρηση μπορεί να συμμετέχει στο μειοδοτικό διαγωνισμό, ο οποίος για το μέρος που αφορά τον καθαρισμό των κοινόχρηστων χώρων του Δήμου προϋπολογίζεται σε 1.538.700 ευρώ με ΦΠΑ.
Ζημιά για τους δημότες
Οι μειοδοτικοί διαγωνισμοί για την ανάθεση υπηρεσιών σε εργολάβο έχουν σκοπό να μειώσουν το κόστος για το Δήμο ως προς τη συγκεκριμένη υπηρεσία.
Είναι γνωστό, όμως, ότι εδώ και αρκετά χρόνια ο ανάδοχος που προκύπτει από τους διαγωνισμούς για την εργολαβία σάρωσης του Δήμου Χανίων παραμένει ο ίδιος. Επειδή ακριβώς δεν έχουμε αρνητική προδιάθεση με κανέναν επιχειρηματία, αναρωτηθήκαμε αν αυτή η σύμπτωση αποτελεί τυχαίο γεγονός. Διαβάζοντας, λοιπόν, τους όρους της σύμβασης διαπιστώσαμε την ύπαρξη όρου που προδιαγράφει το αποτέλεσμα του διαγωνισμού υπέρ ενός επιχειρηματία, την ύπαρξη δηλαδή «φωτογραφικού όρου».
Συγκεκριμένα, στη σύμβαση περιέχεται ως όρος ότι ο υποψήφιος ανάδοχος υποχρεούται με ποινή αποκλεισμού να διαθέτει τα παρακάτω ιδιόκτητα μέσα, που απαιτούνται για τη σωστή εκτέλεση της υπηρεσίας: 5 τουλάχιστον φορτηγά, 3 μηχανικά σάρωθρα, 45 τουλάχιστον χειραμαξίδια, 1 μικρό φορτωτή, 1 εκσκαφέα φορτωτή, 1 καδοπλυντήριο, 1 μηχανοκίνητο όχημα με υδραυλικό χορτοκοπτικό βραχίονα, 1 αυτοκινούμενο ανυψωτικό καλαθοφόρο όχημα κ.λπ.
Δηλαδή, αποτελεί όρο για να συμμετέχει κάποιος στο διαγωνισμό, και όχι προϋπόθεση για να αναλάβει την εργολαβία αφού επιλεγεί, η κατοχή -ούτε καν η ενοικίαση- μέσων που κοστίζουν δεκάδες χιλιάδες ευρώ, όπως π.χ. το καδοπλυντήριο που κοστίζει 30.000 ευρώ. Αν δηλαδή ένας επιχειρηματίας που έχει πιστοποιημένη επιχείρηση καθαρισμού τα αγοράσει ώστε να μπορέσει να συμμετέχει στο διαγωνισμό και δεν επιλεγεί, τι θα τα κάνει;
Επιπλέον, για τα δεδομένα του νομού Χανίων, η ύπαρξη αυτού του, κατά τα άλλα άχρηστου, όρου αποκλείει αυτόματα επιχειρήσεις από συμμετοχή στο διαγωνισμό και επιτρέπει μόνον σε έναν επιχειρηματία την υποβολή πρότασης.
Συνεπώς ο όρος αυτός αναιρεί τις έννοιες και του διαγωνισμού και της μειοδοσίας, αφού ο ανταγωνισμός στις προτάσεις που μπορούν να κατατεθούν ουσιαστικά μηδενίζεται και συνεπώς δεν τίθεται θέμα μειοδοσίας. Με αποτέλεσμα η όλη διαδικασία να είναι εις βάρος των πόρων του Δήμου, δηλαδή των δημοτών που πληρώνουν για την καθαριότητα, αφού ο εργολάβος δεν υποχρεούται να προσφέρει αξιόλογη έκπτωση προκειμένου να αναλάβει το έργο.
Τι γίνεται σε άλλους Δήμους;
Υπάρχουν αρκετοί Δήμοι ανά την Ελλάδα που στις αντίστοιχες προκηρύξεις δεν έχουν αυτό τον όρο, αλλά απαιτούν υπεύθυνη δήλωση πως αν κάποια από τα απαιτούμενα μέσα δεν είναι ιδιόκτητα, μπορούν να ενοικιασθούν και απλά να προσκομισθούν τα πιστοποιητικά ενοικίασης λίγες ημέρες πριν την υπογραφή της σύμβασης, με τη διασφάλιση σε περίπτωση αθέτησης να γίνεται κατακράτηση του ποσού της εγγυητικής επιστολής (πάνω από 30.000 ευρώ) που έχει κατατεθεί από κάθε συμμετέχοντα στο διαγωνισμό.
Διότι τελικά, δεν έχει σημασία αν τα μέσα που χρησιμοποιούνται είναι ιδιόκτητα ή νοικιασμένα, εφόσον συνοδεύονται από όλα τα νομιμοποιητικά έγγραφα, αλλά έχει ύψιστη σημασία να διασφαλίζονται οι πόροι που πληρώνουν οι δημότες και που διαθέτει ο Δήμος, καθώς και να διασφαλίζεται η καθαρότητα της πόλης εξίσου με την καθαρότητα του ίδιου του Δήμου απέναντι σε επιχειρηματίες και εργαζόμενους, είτε αυτοί απασχολούνται άμεσα από το Δήμο ειτε έμμεσα μέσω εργολαβίας που ο Δήμος συντάσσει και συνάπτει.
Παρέμβαση της Πρωτοβουλίας Πολιτών
Στην τελευταία συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου, ως Πρωτοβουλία Πολιτών δηλώσαμε απερίφραστα ότι ο παραπάνω όρος είναι ακραία μεροληπτικός και φωτογραφικός. Προτείναμε, λοιπόν, να αλλάξει ο επίμαχος όρος και στη θέση του να ορίζεται αυτό που αρκετοί δήμοι εφαρμόζουν, δηλαδή τα απαιτούμενα μέσα να είναι είτε ιδιόκτητα είτε νοικιασμένα. Ωστόσο, τόσο ο αρμόδιος αντιδήμαρχος όσο και ο Δήμαρχος δεν το δέχτηκαν -εκτός από λίγους δημοτικούς συμβούλους της πλειοψηφίας αλλά και έναν της μειοψηφίας.
Προκαλεί αλγεινή εντύπωση και ερωτηματικά η επιμονή του αρμόδιου αντιδημάρχου και του δημάρχου, οι οποίοι χωρίς να υποχρεώνονται ούτε από το νόμο ούτε από το δίκιο επιβάλλουν έναν όρο στη σύμβαση ο οποίος νομοτελειακά λειτουργεί εις βάρος της συμμετοχής μειοδοτών, δηλαδή εις βάρος των πόρων του Δήμου. Μάλιστα, η αλγεινή εντύπωση και τα ερωτηματικά εντείνονται από το γεγονός ότι, αντίθετα με την παραπάνω επιμονή, ο αρμόδιος αντιδήμαρχος δεν θεωρεί ότι χρειάζεται να επιμείνει στην τήρηση των άρθρων 5 και 9 της σύμβασης, που ορίζουν ρητά ότι ο ανάδοχος εργολάβος είναι υποχρεωμένος να εφαρμόζει την εργατική και ασφαλιστική νομοθεσία, ζητήματα που με επίσημα στοιχεία αναδείξαμε ότι θίγονται κατά την προ ημερών συνέντευξη Τύπου που παραχωρήσαμε.
***
Τα ζητήματα που προκύπτουν είναι πολλά και σημαντικά και η ευθύνη της δημοτικής αρχής είναι καίρια. Καταρχήν, έρχεται ξανά και επιτακτικά στο προσκήνιο η ανάγκη αλλαγής του μνημονιακού Καλλικράτη, ώστε επιτέλους οι Δήμοι να δύνανται να προσλαμβάνουν μόνιμο προσωπικό για την κάλυψη όλων των αναγκών τους και ιδιαίτερα των υπηρεσιών ανταποδοτικού χαρακτήρα, όπως η καθαριότητα. Η παρέμβαση της δημοτικής αρχής προς αυτήν την κατεύθυνση σε περιφερειακό και κεντρικό επίπεδο χρειάζεται να είναι συνεχής και έντονη.
Μέχρι την κατάργηση του Καλλικράτη και για όσο η προσφυγή σε ιδιώτη για υπηρεσίες του Δήμου κρίνεται απαραίτητη, εξίσου απαραίτητη είναι η καθαρή πόλη, οι καθαρές συμβάσεις και οι καθαρές εργασιακές σχέσεις.
Αποτελεί πολιτική ευθύνη του Δημάρχου και σύσσωμης της δημοτικής αρχής η απαρέγκλιτη τήρηση της νομοθεσίας και η διασφάλιση στοιχειωδών δικαιωμάτων, που με τη σειρά τους διασφαλίζουν τα χρήματα που διαθέτουν οι δημότες.
Ο καιρός να πατάξουμε τις πελατειακές σχέσεις στο επίπεδο της τοπικής αυτοδιοίκησης και να διασφαλίσουμε την εργασία και το μισθό των εργαζόμενων στο Δήμο σε όλα τα επίπεδα είναι τώρα. Η δημοτική αρχή δεν δικαιούται να κάνει ότι δεν βλέπει και να παραπέμπει τέτοια ζητήματα σε άλλες αρχές και οι δημότες δικαιούνται να γνωρίζουν.