Δήλωση – «βόμβα» πέταξε ο Στίαν Γένσε, στενός συνεργάτης του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, για την ένταξη της Ουκρανίας στο Βορειοατλαντικό Σύμφωνο. Όσα είπε, κάνουν τις τελευταίες ώρες τον γύρο του Διαδικτύου, ενώ ήδη έχουν απαντήσει το «δεξί χέρι» του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, Μιχάιλο Ποντόλιακ, αλλά και ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ.
Πιο αναλυτικά, ο Μιχάιλο Ποντόλιακ είπε πως πρόκειται για «γελοία πρόταση και σκόπιμη επιλογή ήττας της δημοκρατίας».
«Ανταλλαγή εδαφών με την ομπρέλα του ΝΑΤΟ; Είναι γελοίο. Αυτό σημαίνει σκόπιμη επιλογή της ήττας της δημοκρατίας, ενθάρρυνση ενός παγκόσμιου εγκληματία, διατήρηση του ρωσικού καθεστώτος, καταστροφή του διεθνούς δικαίου και μεταβίβαση του πολέμου σε άλλες γενιές. Εξάλλου, γιατί η Ρωσία να εγκαταλείψει οικειοθελώς τις προκλήσεις, τα υβρίδια και την παραδοσιακή συμπεριφορά χωρίς να χάσει;» έγραψε ο Ποντόλιακ και συνέχισε:
«Προφανώς, αν ο Πούτιν δεν υποστεί μια συντριπτική ήττα, το πολιτικό καθεστώς στη Ρωσία δεν αλλάξει και οι εγκληματίες πολέμου δεν τιμωρηθούν, ο πόλεμος θα επιστρέψει σίγουρα με την όρεξη της Ρωσίας για περισσότερα. Οι προσπάθειες διατήρησης της παγκόσμιας τάξης και η εγκαθίδρυση μιας ‘κακής ειρήνης’ μέσω, ας είμαστε ειλικρινείς, του θριάμβου του Πούτιν δεν θα φέρουν ειρήνη στον κόσμο, αλλά θα φέρουν και ατίμωση και πόλεμο. Αυτό ισχύει για κάθε μορφή μιας νέας ‘διαίρεσης της Ευρώπης’: συμπεριλαμβανομένης και της ομπρέλας του ΝΑΤΟ. Τότε γιατί προτείνεται το σενάριο του παγώματος, που τόσο επιθυμεί η Ρωσία, αντί της επιτάχυνσης της προμήθειας όπλων; Οι δολοφόνοι δεν πρέπει να ενθαρρύνονται με τρομακτικές επιείκεια…».
Αντίστοιχα, το υπουργείο Εξωτερικών της Ουκρανίας έκανε λόγο για «απολύτως απαράδεκτη διαμόρφωση του αφηγήματος» της παραχώρησης εδαφών στη Ρωσία με αντάλλαγμα την είσοδο στο ΝΑΤΟ. Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Υπουργείου Εξωτερικών της Ουκρανίας, Όλεγκ Νικολένκο:
«Οι συζητήσεις για την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ με αντάλλαγμα την παραχώρηση μέρους των ουκρανικών εδαφών είναι απολύτως απαράδεκτες. Πάντα θεωρούμε ως δεδομένο ότι η Συμμαχία, όπως και η Ουκρανία, δεν ανταλλάσσουν εδάφη».
Ο Τιμολένκο προειδοποίησε, ακόμα, ότι «η συνειδητή ή ασυνείδητη συμμετοχή αξιωματούχων του ΝΑΤΟ στη διαμόρφωση του αφηγήματος σχετικά με το ενδεχόμενο η Ουκρανία να παραχωρήσει μέρος των εδαφών της» γίνεται παιχνίδι στα χέρια της Ρωσίας. Αντίθετα, σύμφωνα με τον Νικολένκο, είναι προς το συμφέρον της ευρωατλαντικής ασφάλειας να συζητηθούν τρόποι για την επιτάχυνση της νίκης της Ουκρανίας και της απόκτησης της πλήρους ένταξής της στο ΝΑΤΟ.
Τέλος, ο διπλωμάτης σημείωσε ότι το Υπουργείο Εξωτερικών της Ουκρανίας είναι αποφασισμένο να συνεχίσει τη γόνιμη συνεργασία με τη Γραμματεία του ΝΑΤΟ για την επίτευξη αυτών των στόχων.
Από την πλευρά του, ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ, σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο TASS, ανέφερε στο κανάλι του στο Telegram, ότι αν η Ουκρανία συμφωνήσει να εγκαταλείψει εδάφη για να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, τότε θα πρέπει να εγκαταλείψει ακόμη και το Κίεβο.
«Γιατί; Η ιδέα είναι περίεργη. Το μόνο ερώτημα είναι ότι όλα τα υποτιθέμενα “δικά τους” εδάφη είναι εξαιρετικά αμφισβητήσιμα. Για να εισέλθουν στο ΝΑΤΟ, οι αρχές του Κιέβου θα πρέπει να εγκαταλείψουν ακόμη και το ίδιο το Κίεβο, την πρωτεύουσα της Αρχαίας Ρωσίας».
«Λοιπόν, τότε θα έπρεπε να μεταφέρουν την πρωτεύουσα στη Λβιβ. Εάν, φυσικά, οι Πολωνοί συμφωνήσουν», συμπλήρωσε.
Υπενθυμίζεται ότι η Λβιβ είναι η μεγαλύτερη πόλη της δυτικής Ουκρανίας και απέχει λίγα χιλιόμετρα από τη γειτονική Πολωνία.
«Προειδοποητικές βολές» από το Βίλνιους
Η χθεσινή πρόταση του στενού συνεργάτη του Στίαν Γένσεν δεν πρέπει όμως να θεωρηθεί ως κεραυνός εν αιθρία.
Προσωπικά, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι είχε λάβει «προειδοποιητικές βολές» στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, στο Βίλνιους της Λιθουανίας.
Η «μοναξιά» του Ουκρανού προέδρου είχε αποτυπωθεί και σε μία συμβολική φωτογραφία όπου ο Ζελένσκι στεκόταν μόνος, ψάχνοντας αμήχανα πού πρέπει να σταθεί πριν την «οικογενειακή φωτογραφία», ενώ γύρω του οι Ευρωπαίοι ηγέτες συνομιλούσαν περιχαρείς σε πηγαδάκια.
Εκεί είχε αποτυπωθεί ξεκάθαρα η αλλαγή ρότας από ΝΑΤΟ και ΕΕ, οι οποίες πλέον επιθυμούν να βρεθεί μία λύση στο πόλεμο της Ουκρανίας και δεν σκοπεύουν να στηρίζουν στρατιωτικά το Κίεβο για πάντα.
Γι’ αυτό άλλωστε, οι ηγέτες των κρατών μελών συμφώνησαν μεν στη Σύνοδο Κορυφής στο Βίλνιους ότι το μέλλον της Ουκρανίας βρίσκεται εντός της Συμμαχίας, ωστόσο δεν δόθηκε στο Κίεβο πρόσκληση ή χρονοδιάγραμμα για ένταξη στο ΝΑΤΟ, κάτι που η Ουκρανία επιδίωκε πάση θυσία.
Το ΝΑΤΟ «θα είναι σε θέση να απευθύνει πρόσκληση για ένταξη στη Συμμαχία όταν οι Σύμμαχοι συμφωνήσουν και πληρούνται οι προϋποθέσεις», ανέφερε η τελική διατύπωση της δήλωσης των ηγετών της Συμμαχίας, χωρίς ωστόσο οι ηγέτες να διευκρινίζουν τους όρους που πρέπει να εκπληρώσει η Ουκρανία, σημειώνοντας παράλληλα ότι η Συμμαχία θα βοηθήσει το Κίεβο να σημειώσει πρόοδο στη στρατιωτική διαλειτουργικότητα .
Δυσκολίες και στο μέτωπο για το Κίεβο
Σε πολύ δύσκολη θέση, πέρα από το διπλωματικό επίπεδο, φαίνεται ότι βρίσκεται το Κίεβο και στο μέτωπο.
Χαρακτηριστική είναι η χθεσινή (16/8) δήλωση του Ρώσου υπουργού Άμυνας Σεργκέι Σοϊγκού ότι οι πόροι του ουκρανικού στρατού έχουν «σχεδόν εξαντληθεί», καθώς το Κίεβο διεξάγει μια επίπονη αντεπίθεση για να ανακαταλάβει ουκρανικά εδάφη που κατέχουν ρωσικές δυνάμεις.
«Οι στρατιωτικοί πόροι της Ουκρανίας έχουν σχεδόν εξαντληθεί», τόνισε ο Σεργκέι Σοϊγκού σε διάσκεψη ασφαλείας στη Μόσχα, αναφέροντας ότι το Κίεβο δεν κατάφερε να «πετύχει αποτέλεσμα» παρά την «πλήρη στήριξη» της Δύσης.
Συμπλήρωσε ότι τα δυτικά όπλα που παραδόθηκαν στο Κίεβο δεν έχουν «κάτι μοναδικό» και ότι αυτά δεν είναι άτρωτα απέναντι στα ρωσικά όπλα στο πεδίο της μάχης.
«Είμαστε έτοιμοι να μοιραστούμε τις εκτιμήσεις μας για τα αδύναμα σημεία του δυτικού εξοπλισμού», δήλωσε ο Ρώσος υπουργός ενώπιον διεθνών στρατιωτικών αξιωματούχων, που παρευρέθηκαν στη διάσκεψη.
Ήρθε η ώρα των συμβιβασμών για τον Ζελένσκι;
Πλέον όλο και περισσότεροι είναι οι αναλυτές που κάνουν λόγο για αλλαγή στάσης του ΝΑΤΟ απέναντι στη Ουκρανία.
Κληθείς από την εφημερίδα Verdens Gang να σχολιάσει τις δηλώσεις του Γένσεν, ο αναλυτής Γιάκουμπ Μ. Γκοτζιμίρσκι του Νορβηγικού Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων (NUPI) επισημαίνει ότι αυτή η τοποθέτηση μπορεί να είναι ένα σημάδι «μεταστροφής σκέψης» των αξιωματούχων σχετικά με το ζήτημα του πολέμου στην Ουκρανία.
Σύμφωνα με τον Γκοτζιμίρσκι, η «ιδέα» που ανέφερε στη συζήτηση ο αξιωματούχος προκάλεσε αίσθηση γιατί επρόκειτο για δημόσια τοποθέτηση, η οποία μπορεί να ερμηνευτεί από κάποιους ως αλλαγή στον τρόπο σκέψης της Συμμαχίας.
«Είναι προφανές ότι τέτοιες συζητήσεις μπορεί να γίνονται παρασκηνιακά, αλλά όταν ένας υψηλόβαθμος αξιωματούχος του ΝΑΤΟ τοποθετείται έτσι δημόσια, ίσως είναι ένα νέο σημάδι ότι πρέπει να αλλάξει ο τρόπος σκέψης που υπήρχε μέχρι τώρα», σχολίασε.
«Έχω μιλήσει αρκετά με τον Γένσεν, τόσο σε δημόσιες όσο και σε ιδιωτικές συναντήσεις. Είναι ένας άνδρας που ζυγίζει τα λόγια του. Είναι προφανές ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι κάνουν αυτού του είδους τις σκέψεις, επειδή προσπαθούν να βρουν τρόπους να τελειώσει ο πόλεμος: Είναι καν εφικτό να πετύχει η Ουκρανία τους στόχους της και ποιο θα είναι το τίμημα για τη χώρα και τη Δύση;», προσθέτει ο Γκοτζιμίρσκι.
Παράλληλα, ο αναλυτής επισημαίνει ότι η δήλωση του Γένσεν δεν είχε αντίκτυπο μόνο στην Ουκρανία, αλλά και στη Ρωσία. «Στη Μόσχα, αυτή η δήλωση τους χαροποίησε λιγάκι. Επειδή αυτός που την έκανε δεν ήταν ένα τυχαίο πρόσωπο», σχολίασε.
«Ίσως προέκυψε φυσικά πάνω στη συζήτηση, δεν ξέρω ακριβώς σε τι πλαίσιο έγινε. Μπορεί να ήταν σχεδιασμένο ή απλώς να χαλάρωσε την άμυνά του, ξέροντας ότι ήταν απλώς ένα event που διοργάνωνε η Νορβηγία», πρόσθεσε.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία, ενάμιση χρόνο μετά την εισβολή των Ρωσικών στρατιωτικών δυνάμεων στις 24 Φεβρουαρίου 2022, όλα δείχνουν ότι μπαίνει σε πολύ κρίσιμη φάση.
Ενδεχομένως να έχει έρθει και η ώρα των «επώδυνων συμβιβασμών» για το Κίεβο και τον Ζελένσκι, αφού πρώτα «χωνέψουν» για τα καλά τον πραγματικό του ρόλο…