Γράφει ο Ειρηναίος Μαράκης
Πρώτες, και αναγκαστικά πρόχειρες, εκτιμήσεις του εκλογικού αποτελέσματος που διαμορφώθηκε το βράδυ της 20ης Σεπτέμβρη. Ξεκινάμε με την αποχή, που έφτασε σε ποσοστό 44,1% (συμμετοχή των εγγεγραμμένων κατά 55,9%), ενώ το 2,45% όσων ψήφισαν έριξαν στην κάλπη άκυρο ή λευκό ψηφοδέλτιο. Αναλογικά, σχεδόν ένας στους δύο από τους εγγεγραμμένους δεν προσήλθε στις κάλπες. Συγκεκριμένα, η αποχή διευρύνθηκε κατά 7,5% σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές, τον Ιανουάριο του 2015, δηλαδή περίπου 650.000 ψηφοφόροι λιγότεροι.
Η αποχή προέρχεται κυρίως από τον αριστερό κόσμο –τον πυρήνα του ΟΧΙ στο δημοψήφισμα του Ιούνη. Οι ευθύνες για την αποχή βαρύνουν ξεκάθαρα τον ΣΥΡΙΖΑ που καλλιέργησε την αποχή μέσω της αντίστροφης πολιτικής που εφάρμοσε σε σχέση με όσα ευαγγελίζονταν πριν τον Γενάρη του 2015 σε συνάρτηση ακόμα και με αυτό το ελλιπέστατο πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης, οδηγώντας την χώρα σε νέα μνημόνια. Ασφαλώς, στο ποσοστό της αποχής είναι απαραίτητο να εκτιμήσουμε τους ετεροδημότες που για τρίτη φορά μέσα στο 2015 δεν άντεξαν ηθικά και οικονομικά να μεταβούν στον τόπο όπου ψηφίζουν, τους Έλληνες του εξωτερικού αλλά και τους… αποθανόντες οι οποίοι δεν έχουν εξαιρεθεί από τους εκλογικούς καταλόγους. Χαρακτηριστική είναι η πτώση της συμμετοχής στα Δωδεκάνησα, όπως και σε άλλους νησιωτικούς νομούς, λόγω προφανώς της οικονομικής δυσκολίας ταξιδιού. Αλλά οι απογοητευμένοι ψηφοφόροι όπως σημειώσαμε έχουν τον πρώτο λόγο στην αποχή και φυσικά, δεν είναι καθόλου μα καθόλου αδιάφοροι και επιπόλαιοι όπως λένε διάφορες φωνές από την αναρχία μέχρι την αριστερά και ακόμα και τη Χρυσή Αυγή…
Σύμφωνα με ρεπορτάζ της Καθημερινής, η συμμετοχή στις εκλογές χθες (χωρίς την ενσωμάτωση όλων των εκλογικών τμημάτων) σημείωσε μεγάλη πτώση, με ενιαία τάση μείωσης κατά 10% σε μεγάλα αστικά κέντρα! Συγκεκριμένα: στην εκλογική περιφέρεια της Β΄ Αθήνας η συμμετοχή κυμάνθηκε στο 62,7% από 72,8% τον Ιανουάριο του 2015. Στην Α΄ Πειραιά ένας στους δύο εγγεγραμμένους ψηφοφόρους δεν προσήλθε, καθώς η συμμετοχή έφτασε μόλις στο 50%, έναντι 60,5% τον Ιανουάριο. Στη Β΄ Πειραιά η συμμετοχή διαμορφώθηκε στο 56,5% έναντι 67,2%, ενώ στην Α΄ Θεσσαλονίκης στο 59,5% έναντι 69,2%. Με την ίδια τάση, στον Δήμο Πατρέων η συμμετοχή έπεσε στο 62% από 72% τον Ιανουάριο, στον Δήμο Ηρακλείου Κρήτης στο 64% από 74% και στον Δήμο Λαρισαίων στο 61% από 71,7%. Στην Α΄ εκλογική περιφέρεια της Αθήνας, που συμπίπτει με τον Δήμο Αθηναίων, η τάση συμμετοχής ήταν στο 52,6% από 59,7% τον Ιανουάριο του 2015. Κι αυτά σε παραδοσιακά κάστρα της Αριστεράς αλλά και σε νέα… φρούρια. Ιστορικά, το 44,1% της αποχής που καταγράφηκε στις χθεσινές κάλπες αποτελεί ρεκόρ σε βουλευτικές εκλογές. Τον Ιανουάριο του 2015 είχε φτάσει στο 36,4%, έναντι 37,5% τον Ιούνιο του 2012, όπου οι εκλογές είχαν λάβει χαρακτήρα «επαναληπτικών» αμέσως μετά τις κάλπες του Μαΐου (όπου είχε φτάσει το 34,9%). Πριν από τα «μνημονιακά» χρόνια η αποχή ήταν κάτω του 30%, παλιότερα δεν ξεπερνούσε το 25%. Σε αυτό το σημείο φαίνεται πολύ καθαρά η απαξίωση τους αστικού πολιτικού συστήματος και η αδυναμία να πείσουν τα κυβερνητικά κόμματα τους εργαζόμενους για κάποια ωφέλιμη, για τον τόπο, κυβερνητική αλλαγή. Με λίγα λόγια, οι κοινοβουλευτικές αυταπάτες, έστω και αργά, καταρρέουν.
Βέβαια, έχουμε πρωτιά του ΣΥΡΙΖΑ αλλά με μειωμένα ποσοστά: στις Εθνικές Εκλογές Ιανουάριος 2015 είχε ποσοστό 36,34% με 149 βουλευτές ενώ τώρα κατέληξε, με το 100% της ενσωμάτωσης, να έχει ποσοστό 35,46% με 145 βουλευτές. Οι Ανεξάρτητοι Έλληνες μπορεί από τη Δευτέρα να συγκυβερνούν ξανά με τον ΣΥΡΙΖΑ αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πατάνε σταθερά στα πόδια τους. Από τέταρτο κόμμα στις αρχές της χρονιάς (6,05% με 17 βουλευτές έπεσαν στην έκτη θέση με 4,09% και 11 βουλευτές), ουσιαστικά ο Τσίπρας τους έδωσε το φιλί της ζωής – αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η νέα κυβέρνηση θα αντέξει στις επερχόμενες πιέσεις τόσο από την πλευρά των δανειστών, όσο και από την πλευρά του εργατικού κινήματος. Κι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι πρώτο κόμμα, όχι γιατί η εργατική τάξη της χώρας μας επιβραβεύει τα μνημόνια -το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος υπενθυμίζει την πραγματική βούληση του λαού, αλλά γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ, εκβιάζοντας τον κόσμο της εργασίας, έπαιξε το χαρτί του να μη βγει η Δεξιά… με την οποία συγκυβερνά ήδη από την προηγούμενη Βουλή. Το ενδιαφέρον είναι ότι η αριστερή στροφή της κοινωνίας ενισχύεται παρόλη την ηχηρή παρουσία της αποχής. Εκλογικά, άρα και πολιτικά η ΛΑΕ απέτυχε και, δυστυχώς, δεν μπαίνει στη Βουλή. Στην πραγματικότητα πληρώνει ότι βγήκε στον κόσμο με το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ από το 2012 και σε κάποιες περιπτώσεις με το πρόγραμμα των αρχών του 2015. Η φιλοδοξία να παρουσιαστεί η ΛΑΕ ως ο μοναδικός εκφραστής του ΟΧΙ δεν επηρέασε τους προοδευτικούς και δημοκράτες ψηφοφόρους… Πληρώνει ακόμα την προηγούμενη υποστήριξη της ως Αριστερή Πλατφόρμα στην κυβέρνηση Τσίπρα, την προβληματική στάση του Λαφαζάνη στο ζήτημα των Σκουριών αλλά και την αποδοχή των Πράξεων Νομοθετικού Περιεχομένου. Συνέπεια αυτών, γκρίνια μέσα στη ΛΑΕ και η αρχή(;) μιας κρίσης… Κι όμως για ένα τμήμα της ΛΑΕ ευθύνεται για το εκλογικό ποσοστό η δήθεν άρνηση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ για εκλογική και πολιτική συνεργασία. Αξίζει εδώ να υπενθυμίσουμε, ξεφεύγοντας λίγο από τον σκοπό του σημειώματος, ότι η ΑΝΤΑΡΣΥΑ είχε προτείνει στην ΛΑΕ πολιτική κι εκλογική συνεργασία. Όχι το αντίθετο. Ο Λαφαζάνης κι η ομάδα του απαξίωσαν με την σειρά τους την πρόταση. Αντίθετα, ήθελαν να απορροφήσει την ΑΝΤΑΡΣΥΑ στο μέτωπο τους. Αλλά συνεργασία που στερεί από τον αγωνιζόμενο λαό εκείνα τα εργαλεία της αντικαπιταλιστικής ρήξης με το Ευρώ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, μόνο και μόνο για να διαχειριστεί από “προοδευτικότερη” θέση το χρέος, προτείνοντας τη μερική διαγραφή του, δεν μπορούσε να γίνει. Όσο αφορά την ΑΝΤΑΡΣΥΑ, το μέτωπο της αντικαπιταλιστικής Αριστερά κατάφερε να αντέξει μέσα στις πιέσεις και να ανεβάσει παράλληλα ποσοστό και ψήφους – τον Σεπτέμβρη έφτασε σε 46.090 ψήφους με ποσοστό 0,85% ενώ τον Γενάρη του ίδιου έτους ήταν με 39.497 ψήφους και ποσοστό 0,64%. Από την πλευρά της, η αντικαπιταλιστική αριστερά έκανε κριτική στο μνημόνιο -αντιμνημόνιο με βάση ότι στην Ε.Ε μόνο μνημόνιο υπάρχει και τίποτα άλλο. Και καταλήξαμε η ΑΝΤΑΡΣΥΑ να έχει πλήρως επιβεβαιωθεί, ξεκαθαρίζοντας ότι το ζήτημα είναι Ε.Ε-αντι Ε.Ε. κι ότι το αντιμνημονιακό μέτωπο απέτυχε…
Το ΚΚΕ φαίνεται παραμένει σταθερό, με μικρή μείωση σε όσους το ψήφισαν – πληρώνοντας κι αυτό την αρνητική στάση του στη διαδικασία του δημοψηφίσματος αλλά και την αριστερή αποχή, παραμένοντας η μόνη αντιπολιτευτική φωνή μέσα στη Βουλή… Η Ένωση Κεντρώων στηρίχθηκε από έναν απολίτικο, κυρίως δεξιό κόσμο
σημάδι ότι αυτό το τμήμα δεν βλέπει μια υπαρκτή πολιτική διέξοδο, απαξιώνοντας συνολικά το αστικό, κοινοβουλευτικό σύστημα.
Η Χρυσή Αυγή προβληματίζει αλλά παρόλαυτα δεν έχουμε φασιστικοποίηση της κοινωνίας -αυτό θα είχε εκφραστεί στους δρόμους αν ίσχυε. Είναι χρήσιμο να θυμόμαστε πως η Χρυσή Αυγή δεν είναι ένα παραδοσιακό ακροδεξιό κόμμα αλλά μια στρατιωτικοποιημένη ομάδα που έχει ως σκοπό την οικοδόμηση ενός αντιδραστικού μετώπου μαχαιροβγαλτών στους δρόμους και στα εργοστάσια. Εκεί μετράει η δύναμη της και εκεί, αυτή ακριβώς τη στιγμή, είναι όπου δεν έχει καμία παρουσία. Πρόσφατα, μόλις μια εβδομάδα πριν, όταν επιχείρησαν να εμφανιστούν στις γειτονιές του Πειραιά ήταν η δράση του κόσμου των συνοικιών, η Αριστερά και το αντιφασιστικό κίνημα που τους εμπόδισε να παρελάσουν. Αυτά δεν μπορούμε να τα ξεχνάμε στην πολιτική μας ανάλυση, ούτε να μηδενίζουμε την πραγματικότητα σχετικά με την όποια επιρροή τους… Επίσης, αν και αυξάνει το ποσοστό της, δεν αυξάνει τους ψηφοφόρους της κι αυτό είναι πολύ θετικό. Ας δούμε τι μας έδειξαν οι προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις σχετικά με την παρουσία της συμμορίας: Ιούνιος 2012: 426.025 ψήφοι και 6,92%, Γενάρης 2015: 388.387 και 6,28%, Σεπτέμβρης 2015: 379.577 και 6,99%. Με λίγα λόγια, η συμμορία μένει σταθερή στο ποσοστό της και έχει, αργή αλλά πολύ σταθερή και ελπιδοφόρα μείωση σε όσους την ψηφίζουν. Αλλά ακόμα κι εδώ έχει ευθύνη ο ΣΥΡΙΖΑ που αδιαφόρησε τελείως για την εξέλιξη της δίκης της συμμορίας… Ένα αποφασιστικό χτύπημα στη συμμορία και μια σωστή καταδίκη-δικαίωση για τα θύματα των νεοναζί θα τους οδηγούσε ακόμα πιο κάτω. Αυτός είναι ένας αγώνας που έχουμε να δώσουμε από σήμερα κιόλας…
Με λίγα λόγια, τα ποσοστά, για όλα τα κόμματα και για όλους τους συνδυασμούς, δεν αποδεικνύουν και ιδιαίτερα πράγματα εάν δεν δούμε συγκεντρωτικά την συσπείρωση των κομμάτων, τις μετακινήσεις των ψηφοφόρων, τον απόλυτο αριθμό ψήφων κι άλλες λεπτομέρειες. Αυτά είναι το άλας της γης, όχι τα ποσοστά. Μην ξεχνάμε ότι η αποχή ενισχύει ποσοτικά το πρώτο κόμμα αλλά και τα μικρότερα, σε μικρότερο βαθμό βέβαια. Αλλά συμβαίνει. Για να μην πούμε για τις εγγενείς αδικίες του εκλογικού νόμου (μπόνους 50 εδρών, απουσία απλής αναλογικής και άλλα).
Υπάρχουν πάντως συμπεράσματα από αυτή την εκλογική αναμέτρηση, θα ρωτήσει ο καλοπροαίρετος αναγνώστης. Ασφαλώς και υπάρχουν, είναι η απάντηση μας – ήδη παρουσιάσαμε μερικά. Ένα από τα βασικότερα είναι ότι ο ανένταχτος πυρήνας του ΟΧΙ προφανώς είναι ζωντανός και επέλεξε την αποχή. Είναι ένα κομμάτι του κόσμου δηλαδή, χωρίς οργάνωση και ανεξέλεγκτο στις αντιδράσεις του. Η Αριστερά χωρίς δογματισμούς πρέπει να κερδίσει οριστικά αυτό τον κόσμο αλλά και άλλους που παραμένουν δέσμιοι αυταπατών περί δεύτερης ευκαιρίας στον ΣΥΡΙΖΑ, η δυναμική της εξέργεσης παραμένει μέσα στο σύνολο της κοινωνίας αλλά χρειάζεται να αξιοποιηθεί κατάλληλα. Να πούμε όχι στους εκβιασμούς του ΣΥΡΙΖΑ και να οργανώσουμε την αντικαπιταλιστική προοπτική. Ας είμαστε αισιόδοξοι. Να βλέπουμε πίσω από τις ψεύτικες εικόνες των τηλεοράσεων. Κι αν κάτι μας έμαθε αυτή η εκλογική αναμέτρηση είναι ότι τίποτα δεν πρέπει να έχουμε δεδομένο.