Του Χρίστου Καλουντζόγλου
Ο Βαλέρι Γκεργίεφ είναι ένας διάσημος Ρώσος μαέστρος. Όταν ο Βλαντίμιρ Πούτιν πάτησε το κουμπί για να ξεκινήσει η εισβολή της στρατιωτικής μηχανής του στην Ουκρανία, η Φιλαρμονική του Μονάχου αποφάσισε την απόλυση του μαέστρου «λόγω των δεσμών του» με τον Πούτιν.
Το Διεθνές Φεστιβάλ του Εδιμβούργου, όπου ήταν επίτιμος πρόεδρος, ζήτησε την παραίτησή του (επειδή το Εδιμβούργο είναι αδελφοποιημένο με το Κίεβο) και η Σκάλα του Μιλάνου τού ζήτησε να καταδικάσει τον Πούτιν (κάτι που ακούγεται ως υπογραφή δήλωσης μετανοίας) για να μην ακυρώσει τις προγραμματισμένες συναυλίες του. Τον Βαλέρι Γκεργίεφ αποκήρυξε ακόμα και ο ατζέντης του!
Στην Αθήνα η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη ζήτησε «να ανασταλεί οποιαδήποτε υλοποίηση, συνεργασία, προγραμματισμός ή συζήτηση εκδηλώσεων με ρωσικούς πολιτιστικούς οργανισμούς».
Πρώτο «θύμα» ήταν η «Λίμνη των Κύκνων» του Τσαϊκόφσκι. Είτε επειδή οι κύκνοι ήταν κομμουνιστές είτε διότι ο Τσαϊκόφσκι ήταν πράκτορας του Πούτιν… Κι επειδή η μετάδοση του γκαλά της όπερας των Μπολσόι θα γινόταν στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, εικάζουμε ότι το εν λόγω μέγαρο έχει μετατραπεί σε κέντρο της ρωσικής προπαγάνδας…
Ούτε στον Ψυχρό Πόλεμο
«Ακόμα και στην κορύφωση του Ψυχρού Πολέμου, οι πολιτιστικές ανταλλαγές ανάμεσα σε Ρώσους, Αμερικανούς και Ευρωπαίους καλλιτέχνες συνεχίστηκαν» σχολιάζει ο Πίτερ Γκελμπ, διευθυντής της Μητροπολιτικής Όπερας της Νέας Υόρκης (Met) με αφορμή την υστερία που επικρατεί στη Δύση, όπου ζητούνται «δηλώσεις μετανοίας» από καλλιτέχνες για να αποποιηθούν τον σατανά Πούτιν.
Ο Γκελμπ βρισκόταν στη Μόσχα για να συζητήσει συμπαραγωγές με τα Μπολσόι λίγες μέρες πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. «Αυτό που συμβαίνει σήμερα είναι διαφορετικό, ξεπερνά τον Ψυχρό Πόλεμο, είναι ένας πραγματικός πόλεμος» δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Τα λόγια του Γκελμπ έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα διότι, ως ατζέντης νέων ταλέντων, είχε οργανώσει την επιστροφή του θρυλικού Ρωσοαμερικανού πιανίστα Βλαντίμιρ Χόροβιτς στη Σοβιετική Ρωσία όταν έγιναν τα ανοίγματα στη δεκαετία του 1980 και κινηματογράφησε το κοντσέρτο του Ρώσου τσελίστα Μίστισλαβ Ροστροπόβιτς, κατά την επιστροφή του, την ίδια περίοδο.
Το μπαλέτο ήταν μια «επίδειξη (καλλιτεχνικής) ισχύος» για τους Σοβιετικούς στον Ψυχρό Πόλεμο και έκαναν το καλύτερο δυνατόν στις περιοδείες που γίνονταν στη Δύση ήδη από τη δεκαετία του 1950. Ακόμα κι αν οι χορευτές έκαναν τη δουλειά τους κάτω από τα άγρυπνα βλέμματα πρακτόρων της CIA και της KGB.
Έχουν μείνει στην ιστορία τα ταξίδια των μπαλέτων Μπολσόι στο Λονδίνο το 1956 και των μπαλέτων Κίροφ στο Παρίσι, το 1961, όταν αυτομόλησε ο Ρούντολφ Νουρέγιεφ.
Η Δύση έστειλε τους δικούς της «ιεραπόστολους», με τους χορευτές του American Ballet Theater, που εμφανίστηκαν στη Μόσχα το 1960 και ύστερα από δύο χρόνια με τους χορευτές του New York City Ballet, που χόρεψαν εν μέσω της κουβανικής κρίσης των πυραύλων.
Για να φτάσουμε στο 2011, όταν έγινε το αδιανόητο: ένας Αμερικανός, ο Ντέιβιντ Χάλμπεργκ, έγινε κορυφαίος χορευτής των μπαλέτων Μπολσόι..
Το αδιανόητο ως λογικό
Και τώρα! Το αδιανόητο επιστρέφει ως απολύτως λογικό…
● Η Met σταματάει τη συνεργασία με τα Μπολσόι και μποϊκοτάρει όλους τους καλλιτέχνες που χαρακτηρίζονται «φιλορώσοι». Ανάλογη απόφαση παίρνει η Όπερα του Παρισιού – το προγραμματισμένο ταξίδι των Μπολσόι στο Λονδίνο, το καλοκαίρι, ακυρώνεται.
● Ο Ρώσος χορογράφος Αλεξέι Ρατμάνσκι, πρώην επικεφαλής των Μπολσόι, ο οποίος έχει μεγαλώσει στο Κίεβο, σταμάτησε την παραγωγή ενός νέου μπαλέτου που δούλευε στη Μόσχα και γύρισε στο σπίτι του στη Νέα Υόρκη.
● Η σοπράνο Άννα Νετρέμπκο, σταρ της διεθνούς όπερας, ακυρώνει τις εμφανίσεις της στη Met.
● Στην Πολωνία η κρατική όπερα έκοψε την παραγωγή του έργου «Μπόρις Γκοντούνοφ» του Ρώσου συνθέτη Μοντέστ Μουσόργκσκ και στην Κροατία η Φιλαρμονική του Ζάγκρεμπ έκοψε δύο συνθέσεις του Τσαϊκόφκσι από το ρεπερτόριο των εμφανίσεών της.
● Ακόμα κι αν τελείωνε σήμερα ο πόλεμος, τα μπαλέτα Μπολσόι και Μαριίσνκι δεν επρόκειτο να πάρουν διαβατήριο για τη Δύση.