Όψιμη αφύπνιση της ιταλικής κεντροαριστεράς ή, απλώς, αναδιάταξη των πολιτικών συσχετισμών στην Ευρώπη: Σε κάθε περίπτωση, ο Ματέο Ρέντσι παίρνει το όπλο του και πυροβολεί πλέον όχι μόνον κατά Μέρκελ αλλά και κατά Ραχόι.
Μία ημέρα μετά τις εκλογές στην Ισπανία, ο Ιταλός πρωθυπουργός ανέβασε ακόμη περισσότερο τους τόνους κατά της δογματικής λιτότητας και, με συνέντευξή του στους Financial Times, διαμήνυσε πως η καθίζηση του Λαϊκού Κόμματος του Μαριάνο Ραχόι εμπεριέχει ένα καθαρό δίδαγμα.
«Δεν γνωρίζω τι θα συμβεί στον φίλο μου τον Μαριάνο», δήλωσε, «γνωρίζω όμως ότι όλοι όσοι βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή των πιστών συμμάχων στις πολιτικές της αυστηρότητας χωρίς ανάπτυξη έχασαν τις δουλειές τους… Αυτό συνέβη στην Πολωνία, παρ’ ότι εκεί είχαμε πολύ ιδιαίτερες συνθήκες, αυτό συνέβη και στην Αθήνα, και στη Λισαβόνα Θα δούμε τι θα συμβεί και στη Μαδρίτη».
Η νέα προειδοποίηση έρχεται εν μέσω της σταθερής κλιμάκωσης της ρητορικής του Ρέντσι κατά των επιλογών της Ευρρωπαϊκής Ενωσης και της Γερμανίας της Μέρκελ – ταυτόχρονα, όμως, έρχεται και στη σκιά των δημοσκοπήσεων που δείχνουν πτώση στα ποσοστά δημοφιλίας του Ιταλού πρωθυπουργού και ενίσχυση του κλίματος δυσαρέσκειας στη χώρα του.
Μόλις την περασμένη εβδομάδα, ο Ματέο Ρέντσι επιτέθηκε ευθέως στην Ανγκελα Μέρκελ στη σύνοδο κορυφής των Βρυξελλών για μια σειρά από θέματα – από το προσφυγικό και την πανευρωπαϊκή έως την κατασκευή του αγωγού Nord Stream.
«Τρέφω εκτίμηση προς την Άνγκελα και έχουμε μια εξαιρετική προσωπική σχέση», είπε στους Financial Times ο Ρέντσι για να προσθέσει: «Αλλά πρέπει να είμαστε ειλικρινείς… η Ευρώπη πρέπει να εξυπηρετεί και τις 28 χώρες και όχι μόνο μία».
Ο Ιταλός πρωθυπουργός πιστεύει ότι διαθέτει περισσότερη αξιοπιστία από τους προκατόχους του και δικαιούται να ασκεί κριτική στην Γερμανία και την Ε.Ε. διότι, όπως λέει, η κυβέρνησή του επέδειξε και την ισχυρότερη βούληση να σεβαστεί τους ευρωπαϊκούς κανόνες.
«Κάποτε ο κόσμος έκανε γκριμάτσες όταν μιλούσε η Ιταλία αλλά αυτή η εποχή πέρασε. Είναι διαφορετική η Ιταλία τώρα, και είναι σε θέση να λέει αυτά που σκέφτεται για την Ευρώπη», λέει φωτογραφίζοντας εμμέσως πλην σαφώς την εποχή Μπερλουσκόνι.
Σε ό,τι αφορά, δε, την ουσία αυτής της κριτικής, έχει ως αιχμή τα «δύο μέτρα και δύο σταθμά» που εφαρμόζονται σε πολλά θέματα σε βάρος της Ιταλίας, όπως υποστηρίζει, και υπέρ της Γερμανίας.
Η κατασκευή του αγωγού Nord Stream που θα συνδέει απευθείας την Ρωσία με την Γερμανία είναι ένα από αυτά τα θέματα, διότι η Ε.Ε. εμφανίστηκε κατηγορηματικά αντίθετη στην κατασκευή ενός άλλου αγωγού από την Ρωσία, του South Stream, που θα ωφελούσε πολύ πιο άμεσα την Ιταλία.
«Λέμε λοιπόν όχι στον South Stream και μετά, ξαφνικά, διακριτικά, ανακαλύπτουμε ότι υπάρχει ο Nord Stream», είπε ο Ρέντσι στους Financial Times ρωτώντας: «Ποιός το αποφάσισε; Είναι αυτή μια απόφαση ενεργειακής πολιτικής της Ευρώπης; Οταν έθεσα το θέμα μόνο η Γερμανία και η Ολλανδία υπερασπίστηκαν την απόφαση. Καταλαβαίνω ότι είναι σημαντική δουλειά… πολύ ωραία, δεν με σοκάρει – αλλά θέλω να πω ότι ή θα ισχύουν οι κανόνες για όλους ή για κανέναν».
Ανάλογη οργή προκάλεσαν στην Ιταλία και οι προειδοποιήσεις της ΕΕ προς τη Ρώμη για πλημμελείς διαδικασίες καταγραφής των προσφύγων.
«Τώρα παίρνουμε δακτυλικά αποτυπώματα, παίρνουμε φωτογραφίες… Δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε παραπάνω», είπε στους FT. «Αλλά έχει σταλεί αυτό το γράμμα (με τις παρατηρήσεις) σε άλλους; Μεταξύ του Ιουλίου και του Αυγούστου η Γερμανία δέχθηκε μετανάστες χωρίς να τους παίρνει δακτυλικά αποτυπώματα, διότι η Μέρκελ είπε “πρώτα η αλληλεγγύη και μετά η γραφειοκρατία”. Αυτό που ισχύει για την Ιταλία θα πρέπει να ισχύει και για την Γερμανία».
Οι Financial Times κλείνουν τη συνέντευξη επισημαίνοντας πως εάν το αίτημα Ρέντσι για μια νέα οικονομική πολιτική – και για ένα τέλος στη γερμανική ηγεμονία – θα εισακουστεί μένει να αποδειχθεί. Ο ίδιος ο Ματέο Ρέντσι, ωστόσο, πιστεύει ότι δεν υπάρχει άλλη επιλογή:
«Μπορούμε», λέει, «να νικήσουμε αυτή την δημαγωγία, την απάθεια και τον λαϊκισμό ποντάοντας στην ανάπτυξη και την απασχόληση, σε μια νέα Ευρώπη με περισσότερες αξίες, περισσότερο πολιτισμό, περισσότερα ιδανικά και περισσότερη ομορφιά. Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί με τα οικονομικά μας, αλλά δεν μπορεί να μας απασχολούν μόνο τα κόμματα και τα δεκαδικά».