Του Χρηστου Κιτσοπουλου
Δικηγορου, Καθηγητη Δικαιου
Πλουσιοι και νοικοκυροι
δε ζουν στον ψηλορειτη
οι κουζουλοι την καμασι
αθανατη τη Κρητη
Κρητικη μαντιναδα
Χρειαζεται ,αρετη και τολμη η ελευθερια, πραγματι, και αυτές δεν ελειψαν ποτε από τους Κρητικους στις ανα τους αιωνες επαναστασεις κατά των Βενετων ,των Τουρκων ,των Γερμανων….. 
Γραφτηκαν και λεχθηκαν πολλα για την παληκαρια και την ιερη κουζουλαδα τον Κρητων Ανδρων επαναστατων και αντιστασιακων ,ιστορικα κειμενα σε βιβλια,αρθρα σε εφημερηδες και περιοδικα ,ριζιτικα τραγουδια και μαντιναδες .Λιγα όμως ερχονται στην αθιβολη για τον ηρωισμο της γυναικας της Κρητης ,μανας συζυγου,κορης,πιστου συντροφου του αντρα αγωνιστη στην Αντισταση, στη μαχη στη θυσια….
Πεδιο λαμπρων αγωνον για την Κρητικοπουλα απετελεσε η επικη μαχη της Κρητης ,οπου αγωνιστικε κατά του εισβολεως οχι μονο στα μετοπισθεν, σε βοηθητικες εργασιες , ως νοσηλευτρια ,κουβαλητης πολεμοφοδιων,οδηγος και τροφοδοτης Ελληνων και συμαχων στρατιωτον αλλα και στην πρωτη γραμμη,στη γραμμη του πυρος , όταν επεφταν τα γερμανοικα αλεξυπτοτα ,πολεμωπντας και εξοντωνοντας τον εχθρο με μαχαιρες ,με σκαλιδες ,με δρεπανια, και με οσα οπλα και σφαιρες ητο δυνατον να βρεθουν και δεν ητο δυνατον ,γιατι ησαν καλα κρυμμενα ….
Μ,αντρεια και τολμη, λοιπον ,πολεμησε η Κρητηκοπουλα κατά της δεκα(10) ηρωικες μερες, τελος Μα’ι΄ου 1940,απεναντη στο σιδεροφρακτο και καλα οπλισμενο από αερα εισβολεα .Η μαχη της κρητης τελειοσε ,αλλα η αντισταση στην κρητικη γη μολις αρχιζε .Στις πολεις και στα χωρια,στον καμπο και στης μαδαρες, στους δρομους και στα χαρακια ,κατωμεριτες και ριζιτες ,συνεχισαν τον αγωνα. Μεταξυ των ηρωικων σελιδων αντιστασεως και κυριως θυσιας κατά τον Γερμανων προβαλει η μαχη τον δυο μικρων ορεινων χωριων του Σελινου το Κουστογερακου και του Λειβαδα ,όπου οι κατακτητες σκοτωσαν και εκαψαν παιδια και νεαρα κοριτσια ,οπου οι Γερμανοι εστειλαν πολεμικο αεροπλανο να βομβαρδησει αμαχους, γυναικες και παιδια , γεγονος μοναδικο στα χρονικα του Δευτερου Παγκοσμιου Πολεμου .Οι ανδρες , αλλωστε ,ελειπαν ,πολεμουσαν στις Κρητηκες μαδαρες ,αμαξιτος δρομος δεν φτειαχτει ακομη για να μεταφερθουν βαρεα οπλα θανατου…Μεταξυ των γυναικων που αντιμετωπισαν τη γερμανικη λαιλαπα ξεχωριζει μ’ αντρεια και κρητικη ψυχη η ομορφη, ουτε καν 20αχρονη ,κοπελουδα Σοφια Σταυρου Πατερακη γνησια απογονος Κουστογερακιωτιων και συγγενης αντιστασιακων κατά της γερμανικης κατοχης .
Οι Γερμανοι επετεθησαν κατά του Κουστογερακου το καλοκαιρι του 1943 από ξηρας ενω οι αντρες του χωριου αυτου και του Λειβαδα ελαβαν θεση οπλισμενοι για αντεπιθεση στα ορεινα υψωματα γυρω από το χωριο .Οι στρατιωτες του εχθρου, αφου μπηκαν στο Κουστογερακο, συγκεντρωσαν τα γυναικοπαιδα μαζι με τη Σοφια και τη μητερα της Αννα ,τριαντα (30)τον αριθμο, τα εκλεισαν σε σπιτι, προκειμενου να τα καψουν ζωντανα .Ερριξαν δοχειο με πετρελαιο και εβαλαν φωτια .Οι επανειλειμμενες εκλησεις να τους φονεφσουν δια πυροβολισμων παρα να υποστουν μαρτυρικο θανατο δια της πυρας εισακουστηκαν από τους εκτελεστες , οι οποιοι οδηγησαν τα υποψυφια θυματα σε ανοικτο μερος με τις δυο γυναικες ,μητερα και κορη, στις ακρες ,μακρυα η μια από την άλλη ,περιμενοντας τον θανατο …Τη στιγμη που ο Γερμανος εκτελεστης ετοιμαζοταν να πατησει την σκανδαλη του πολυβολου, η Σοφια ακουει την μητερα της να την καλει να παει προς το μερος της για να πεθανουν μαζι .Ενω ακουστηκε η ριπη του γερμανικου οπλου και η Σοφια προσπαθησε να περαση στην πισω σειρα των συγκεντρωμενων,επεσαν νεκρες πισω της επτα (7) γυναικες ,μια δε απ’αυτές φονευτηκε μαζι με το μικρο παιδι της στην αγκαλια .Ο Γερμανος, όμως ,εκτελεστης την απωθησε με βαναυσο τροπο παλι στην πρωτη .Ταυτοχρονα ακουστηκε ριπη οπλου από τον Κωστη Πατερακη , ο οποιος εβαλε κατα του εκτελεστη από μεγαλη αποσταση ,ανω των εκατο (100) και μετρων και από ορεινη θεση γυρω από το χωριο, οπου ειχε οχυρωθει η ομαδα τον ανταρτων. Καθ’ον χρονο οι Γερμανοι διεσκορπιζοντο πανικοβλητοι και τα γυναικοπαιδα προσπαθουσαν να ξεφυγουν , η Σοφια επεσε μ’ ολη τη δυναμη της κατά του Γερμανου εκτελεστη, συνεπλακη μαζι του και επεσαν και η δυο στο εδαφως, , οπου ο Γερμανος δεχθηκε ισχυρο τραυμα με πετρα από την νεαρη Κρητικοπουλα.Ο Γερμανος ζαλιστηκε από το χτυπημα ,καθως δεν περιμενε αντισταση από γυναικα ,και εν οσω η Σοφια απομακρυνοταν σε αποσταση τεσσαρων –πεντε μετρων κατορθωνοντας να παρει το πολυβολο του ,αυτος σηκωθηκε και πυροβολησε με το πιστολι προς το μερος της και τη τραυματισε. Τοτε ακριβως βρηκαν την ευκαιρια τα γυναικοπαιδα να φυγουν από τον τοπο εκτελεσεως . Με μια σφαιρα σφηνωμενη στον αριστερο μαστο της , και με της σφαιρες του γερμανικου πιστολιου να σφυριζουν γυρω της, η Σοφια καταφερε να απομακρυνθοι ,και μαζι με τα διασωθεντα γυναικοπαιδα να κρυφτει σε απομακρες ορεινες σπιλιες ,οπου και αντεληφθη ότι ειχε τραυματισθει σε πεντε(5) σειμεια του σωματος της τελικα…Οι συγχωριανοι της ανταρτες μετα το τελος της συμπλοκης κατεβηκαν από τα βουνα ,προσεφεραν της πρωτες βοηθειες στους τραυματισμενους και ενεψυχωσαν τους αμαχους .
Οι πληγες της Σοφιας, όμως , δεν εκλεισαν ποτε .Το προκληθεν τραυμα στο στηθος από την γερμανικη σφαιρα, τμημα της οποιας δεν βγηκε ποτε από το σωμα της και της δημιουργησε σοβαρο προβλημα στην καρδια ,παρεμεινε καθ’ ολο το διαβα της ζωης της ,της προκαλουσε ισχυρο πονοκατα την περιοδο του χειμονα,της θυμυζε τις φρικτες εμπειριες του πολεμου και στο τελος την οδηγησε στο θανατο σε ηλικια εξηντα πεντε(65)μολις ετων… Το εγκλημα της εν ψυχρω εκτελεσεως αμαχων γυναικων και παιδιων καθως και του βομβαρδισμου από πολεμικο αεροπλανο κατοικημενων χωριων αποτελει, αναμφισβητητα, κατά την ορολογια του Διεθνους Ποινικου Δικαιου, εγκλημα κατά της ανθροποτητως,το οποιο δεν παραγραφεται οσα χρονια και αν περασουν, παραμενει δε ατιμοριτο εις τον αιωνα.Ουδεμια ποινη ,αλλωστε ,δεν επιβληθη στους εκτελεστες η στους ηθικους αυτουργου…Η ελαχιστη ,αλλωστε, πολεμικη αποζημιωση που κατεβληθη στους δικαιουχους για τον εμπρησμο και την καταστροφη των οικιων καθως και την αρπαγη των ζωων (ονων προβατον αιγων κλπ).δεν είναι ικανη να αποδοσει Δικαιοσυνη και να αμβλυνει στους υπερηφανους Σελινιωτες της τραυματικες εμπειριες των φονων ανυπερασπιστων νεων ανθρωπων
.Δεν θα ξεχασω την προσωπικη εμπειρια μου από το Κουστογερακο ,κατά το 1996, όταν συζητωντας ακριβως στο σημειο, οπου επεσε η γερμανικη, βομβα, με τη μαυροφορεμενη ηλικιωμενη Κα Γεωργιακακη που στην περιοδο της Κατοχης , νεαρη γυναικα, ητο μεταξυ των συγκεντρωθεντων υποψηφιων προς εκτελεση .Κατα τη σηζητηση επανηλθαν εντονα στην μνυμη της οι τραυματικες εμπειριες της εκτελεσεως ,της φυγης μαζι με τα παιδια της στης ορεινες σπιλιες και της δυσκολης επιβιωσεως αυτης και των αλλον γυναικων κατά την πολυημερη παραμονη τους εκει ,.Δακρυσε όταν μου ειπε οτι η ιδια , λογω ελλειψεως τροφης πιεσε το μαστο της για να βγει γαλα και να πιουν τα νηπια τεκνα της …Τοτε ακριβος αισθανθηκα και τη μεγαλυτερη εκπληξη κατά την επιστημονικη ερευνα θεματων Μικροιστοριας , όταν, μετα από συζητηση 20 λεπτων οποτε ειχε κορυφωθη η ενταση και η γυναικα «ζουσε» πλεον τα γεγονοτα μπροστα της, στον ιδιο τοπο , με τους ιδιους ανθρωπους , γυρισε και ρωτησε με την αγωνια βαθεια χαραγμενη στο κουρασμενο της προσοπο , εμενα,τον ξενο που για πρωτη φορα εβλεπε ‘’Μηπως εισαι Γερμανος ‘’…
.Η Σοφια Πατερακη βεβαιως δεν ξεχαστηκε και δεν προκειται να ξεχαστει ποτε .Η μνημη της δεν ανηκει πλεον στην οικογενεια της ,τα παιδια της ,και τα εγγονια της .Ανηκει στους ανθρωπους του Σελινου,των Χανιων,της Κρητης, της Ελλαδος και απ’αυτους πρεπει να τιμαται .Μα πιο πολύ, περημενει να δει την αναστηλωση αναθηματικης προτομης ,με επεξηγηματικη πλακα προς τιμην της γυναικας της Κρητης που αγωνιστικε , παλαιψε ,ματωσε ,πολεμησε,επεσε, για την λευτερια της Κρητης και την αξιοπρεπεια του ανθρωπου εναντιον του Γερμανου κατακτητη .Οι καιροι φανταζουν επικαιροι περισοτερο παρα ποτε….
Περα όμως από τον φορο τιμης το παραδειγμα πατριωτισμου Της Σοφιας ,της θυσιας ,των γυναικοπαιδων του Κουστογερακου ,καθως και των Σελινιοτων αντιστασιακων,επιβαλει στη χωρα μας που ,αν και νικητρια στον Δευτερο Παγκοσμιο Πολεμο και με ολοκληρωτικη καταστροφη των πλουτοπαραγωγικων πηγων της, να τολμησει να υψωσει τη φωνη του δικαιου και να αξιωσει οσα παγερα αφησαν απληρωτα οι διαδοχοι του τριτου ραιχ,την ακεραιη αποζημιωση για τον αμαχο πλυθυσμο που κατακρεουργηθηκε στο Κουστογερακο, στον Λειβαδα,στη Μονη ,στον Κακοπετρο, στη Μαλαθυρο ,στη Βιαννο,στο Διστομο ,στα Καλαβρυτα,στο Κομμενο και σε πληθος αλλα μαρτυρικα χωρια μας καθως επισης ν’αξιωσει την επιστροφη του κατοχικου δανειου που ειχε υποχρεωθει η κυβερνηση των προθυμων Γερμανοδουλων να προσφερει για τα εξοδα παραμονης στη χωρα μας τον κατοχικων στρατευματων