Του Στέλιου Κούλογλου
O Ελον Μασκ, κερδίζει σε 1 λεπτό, όσα ο μέσος Έλληνας εργαζόμενος σε 44 χρόνια. Αλλά σύμφωνα με την μελέτη της AddictiveTips.com που δημοσιεύθηκε τις προάλλες, υπάρχουν και χειρότερα: για να κερδίσει αυτά που κερδίζει σε ένα λεπτό ο ιδρυτής των εταιρειών Tesla και SpaceX, ο Ρουμάνος εργαζόμενος χρειάζεται 56 χρόνια και 6 μήνες και ο Βούλγαρος συνάδελφος του κοντά 89 χρόνια(ο πίνακας στο τέλος του άρθρου).
Αν ο λοιπόν ο άμοιρος Βαλκάνιος χρειάζεται 2-3 εργάσιμες ζωές το λιγότερο για να βγάλει ότι σε ένα λεπτό ο πλουσιότερος άνθρωπος του πλανήτη, καταλαβαίνετε πόσες εκατοντάδες ζωές θα χρειαστεί ο πατέρας του παιδιού της φωτογραφίας επάνω, το οποίο λιμοκτονεί στην Υεμένη, όπου ο μισθός είναι 1 ή 2 δολάρια την ημέρα, για τους τυχερούς που έχουν δουλειά.
Αυτό το φρικτό 2020 της πανδημίας και ο νέος χρόνος που ξεκίνησε, συνιστούν μια σοβαρότατη οπισθοδρόμηση στις προσπάθειες που γίνονται τα τελευταία χρόνια για τον περιορισμό της ακραίας πλανητικής φτώχειας. Ο ΟΗΕ προειδοποιεί για τους σε εξέλιξη καταστροφικούς λιμούς στην Υεμένη, την Μπουρκίνα Φάσο, το νότιο Σουδάν και την βορειοανατολική Νιγηρία, αλλά και για τους επικείμενους σε 16 ακόμη χώρες του Γ Κόσμου, που είδαν την κατάσταση τους να επιδεινώνεται δραματικά το 2020.
Διεύρυνση του χάσματος
Η πανδημία διεύρυνε το ήδη μεγάλο χάσμα ανάμεσα στις πλούσιες και στις φτωχές χώρες. Πάρτε παράδειγμα την Γερμανία, που δανείστηκε το 2020 με αρνητικό επιτόκιο. Η έκδοση κρατικών ομολόγων απέφερε στη χώρα έσοδα από τόκους, ύψους συνολικά επτά δισεκατομμυρίων ευρώ. Με απλά λόγια: οι επενδυτές πλήρωσαν φέτος περί τα 7 δις ευρώ στη Γερμανία για να της δανείσουν χρήματα!
Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι της Γερμανίας θα βγουν κερδισμένοι, καθώς οι ανισότητες αυξάνονται και στο εσωτερικό κάθε χώρας. Ακόμη και στις πλούσιες χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά, αναμένεται αύξηση της ανεργίας και κλείσιμο επιχειρήσεων. Στην Ευρώπη και ακόμη περισσότερο στις ΗΠΑ, τα παιδιά των φτωχών οικογενειών έχουν μειωμένες δυνατότητες πρόσβασης στην τηλεκπαίδευση, ένας παράγοντας που επίσης αυξάνει τις κοινωνικές ανισότητες.
Οι άνθρωποι που είχαν και θα έχουν μια υπέροχη χρονιά
Αλλά υπάρχουν και ευτυχισμένοι άνθρωποι. Στις ΗΠΑ το Χρηματιστήριο ανέβηκε παρά την πανδημία, ενώ η αγορά θυμίζει τα φαινόμενα που παρατηρήθηκαν πριν το 2000, με τη φούσκα dot-com. Όσοι έχουν χρήματα αγοράζουν μανιωδώς μετοχές, ακόμη και αν πολλές από τις νέες εταιρείες είναι μη κερδοφόρες.
Τα ίδια και στη φτωχή Ινδία. Πριν από το covid μόλις το 40% των ενηλίκων ήταν σε αμειβόμενη εργασία. Τώρα μόνο το 36% είναι. Εκατοντάδες εκατομμύρια νοικοκυριών, δεν έχουν πλέον κανένα νόημα να αναζητούν δουλειά. Όμως την ίδια στιγμή που η οικονομία της Ινδίας έχει συρρικνωθεί κατά 10% και δεκάδες εκατομμύρια Ινδοί έχασαν την εργασία τους και βυθίστηκαν στη φτώχεια, η περιουσία των δύο πλουσιότερων ανθρώπων της χώρας διογκώθηκε.
Ο Gautam Adani, του οποίου ο όμιλος διαχειρίζεται από λιμάνια και ανθρακωρυχεία έως αλυσίδες εστίασης, είδε τον προσωπικό του πλούτο να υπερδιπλασιάζεται, σε περίπου 32 δισ. Δολάρια. Τα πλούτη του Mukesh Ambani, τα οποία προέρχονται από τη διύλιση πετρελαίου, τις τηλεπικοινωνίες και το λιανικό εμπόριο, αυξήθηκαν κατά 25%, σε 75 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με τον Economist από όπου πήρα και τον διπλανό πίνακα.
Εμβόλια: ένας ακόμη παράγοντας ανισότητας
Πρόσφατα στη Γουινέα διανεμήθηκαν εικοσιπέντε δόσεις (αριθμός 25) με μία εκ των οποίων εμβολιάστηκε κι ο πρόεδρος της! Η μονόπλευρη διανομή εμβολίων θα επιδεινώσει τις διαφορές ανάμεσα στα κράτη. Οι πλούσιες χώρες στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική έχουν εξασφαλίσει το μεγαλύτερο μέρος των περιορισμένων αποθεμάτων εμβολίων. Οι αναπτυσσόμενες χώρες θα συνεχίσουν να πλήττονται από την πανδημία, χώρια ότι θα δαπανήσουν τους πενιχρούς τους πόρους για να αγοράσουν εμβόλια.
Η Παγκόσμια Τράπεζα προβλέπει ότι ο ιός covid θα αυξήσει τις τάξεις των πολύ φτωχών, με απολαβές λιγότερο από 1,90 $ την ημέρα, κατά 150 εκατομμύρια. Από το 1990 έως το 2019 ο αριθμός τους μειώθηκε από το 36% του παγκόσμιου πληθυσμού στο 8%. Τώρα αυξάνονται για πρώτη φορά από το 1998. Ο ΟΗΕ εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι σε 70 χώρες θα ωθηθούν στην «πολυδιάστατη φτώχεια», ένα μέτρο που περιλαμβάνει από την έλλειψη στέγης μέχρι τα παιδιά που λιμοκτονούν.
Δανείστηκα τον τίτλο του άρθρου από ένα ρεπορτάζ του Νίκολα Κριστόφ στους New York Times με φωτογραφίες, όπως η κεντρική του άρθρου, του Τζιλ Κλαρκ, από το γραφείο του ΟΗΕ για τις ανθρωπιστικές υποθέσεις. Το παιδάκι αυτό είναι 4 ετών αλλά ζυγίζει μόνο 6 κιλά και κάτι, το μισό από ένα κανονικό παιδί της ηλικίας του.
Θα μου πείτε τι ενδιαφέρουν όλα αυτά; Γιατί να κάνουμε τους ανθρώπους να δείξουμε ενδιαφέρον για κάτι που δεν τους ενδιαφέρει; ρωτά ο Ντάνιελ ΣΝΑΙΝΤΕΡΜΑΝ στο εξαιρετικό βιβλίο του «ΒΕΡΟΛΙΝΟ, 1933, Η ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΤΥΠΟΥ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΟΝ ΧΙΤΛΕΡ» (εκδόσεις Πόλις) που θα έπρεπε να αγοράσει και να διανείμει η ΕΣΗΕΑ σε όλους τους Έλληνες δημοσιογράφους, μήπως και αφυπνιστεί καμία συνείδηση.
«Ένσταση », απαντά ο Γάλλος δημοσιογράφος και κριτικός των ΜΜΕ. «Ο ρόλος μας ως δημοσιογράφων και με συγχωρείτε που υπενθυμίζω τα στοιχειώδη, είναι ακριβώς να αφυπνίσουμε τις συνειδήσεις. Σίγουρα δεν θα τα καταφέρουμε πάντα- σπάνια μόνο. Είναι όμως ο πρώτος και κύριος ρόλος μας, να κάνουμε το κοινό να ενδιαφερθεί για πράγματα που δεν θα το ενδιέφεραν αυθόρμητα- διαφορετικά απλώς χορεύουμε στο σκοπό μας βαράνε».
