Φαβορί για τη θέση του υποψηφίου αντιπροέδρου του Ντόναλντ Τραμπ είναι ο γερουσιαστής του Οχάιο με τους Ρεπουμπλικάνους Τζέι Ντι Βανς (JD Vance), με τον ίδιο τον Τραμπ να επιβεβαιώνει το βράδυ της Δευτέρας ότι “ανάμεσα σε πολύ ταλαντούχους ανθρώπους τον επέλεξε ως το πλέον κατάλληλο άτομο για τη θέση”.
Ο Τραμπ ανακοίνωσε την επιλογή του τη Δευτέρα στην πλατφόρμα του Truth Social. “Μετά από μακρά συζήτηση και σκέψη, και λαμβάνοντας υπόψη τα τεράστια ταλέντα πολλών άλλων, αποφάσισα ότι το πρόσωπο που ταιριάζει καλύτερα στη θέση του Αντιπροέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών είναι ο γερουσιαστής JD Vance της Μεγάλης Πολιτείας του Οχάιο”, έγραψε.
Ο Βανς αντιτίθεται στην άκρατη υποστήριξη του ελεύθερου εμπορίου και των ανοιχτών συνόρων και και ζητά στενά σύνορα, κρατική παρέμβαση στην οικονομία και δασμούς. Παράλληλα έχει χαρακτηρίσει τους παράτυπους μετανάστες ως “εισβολείς”, “απειλή” και “κλέφτες”.
Ο Βανς κατατάχθηκε στο Σώμα Πεζοναυτών των ΗΠΑ και υπηρέτησε στον πόλεμο του Ιράκ και έχει πτυχίο Bachelor of Arts summa cum laude στις πολιτικές επιστήμες και τη φιλοσοφία. Στη συνέχεια σπούδασε στη Νομική Σχολή του Γέιλ όπου έγινε δεκτός με υποτροφία, ενώ αποφοίτησε με διδακτορικό στο εταιρικό δίκαιο. Στην πορεία του μετακόμισε στο Σαν Φρανσίσκο για να εργαστεί στον κλάδο της τεχνολογίας σε θέσεις risk management και ανέλαβε διευθυντική θέση στην επενδυτική εταιρεία του Πίτερ Τιλ, Mithril Capital. Το 2019 συνίδρυσε τη Narya Capital και τον Ιούλιο του 2021, ο Βανς μπήκε στον χώρο της πολιτικής.
Αυτό που ανησυχεί τώρα την ΕΕ είναι πως ο 39χρονος σήμερα JD Vance είναι κατηγορηματικά αντίθετος στη χρήση περισσότερων κεφαλαίων για βοήθεια προς την Ουκρανία και έχει κατακρίνει αυτό που θεωρεί ως “υπερβολική εξάρτηση της Ευρώπης από τις Ηνωμένες Πολιτείες όσον αφορά τις στρατιωτικές επενδύσεις”.
Ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ που μίλησε στο POLITICO διατηρώντας την ανωνυμία του, δήλωσε πως ο διορισμός του Βανς είναι “καταστροφή” για την Ουκρανία και κατ’ επέκταση για την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία υποστήριξε το Κίεβο απέναντι στη ρωσική επιθετικότητα. Ο Βανς προσπάθησε νωρίτερα φέτος να μπλοκάρει ένα νομοσχέδιο για βοήθεια προς την Ουκρανίας. “Καταφέραμε να το καταστήσουμε αρκετά σαφές στην Ευρώπη και στους υπόλοιπους στον πλανήτη, πως η Αμερική δεν μπορεί να υπογράφει λευκές επιταγές επ’ αόριστον”, δήλωνε τότε.
Επίσης, η οικονομική πολιτική που διατίθεται να ακολουθήσει προκαλεί πονοκέφαλο στους Ευρωπαίους, καθώς θα μπορούσαν να βάλουν εμπόδια στην εμπορική σχέση της Ευρώπης με τις Ηνωμένες Πολιτείες, με επαναφορά δασμών στις εισαγωγές.
Παρότι ο Βανς ήταν αρχικά επικριτής του Τραμπ (τον χαρακτήριζε “ανόητο” και “Χίτλερ”), πλέον θεωρείται πως μπορεί να γίνει σταθερός πυλώνας του. “Δεν έχουμε την οικονομική δυνατότητα ως χώρα να υποστηρίξουμε περαιτέρω τον πόλεμο στην Ανατολική Ευρώπη. Νομίζω πως εναπόκειται στους εκεί ηγέτες να το κάνουν σαφές αυτό στους πολίτες τους. Πόσο καιρό θα συνεχίζεται αυτό; Πόσο θα μας κοστίσει; Πώς υποτίθεται ότι παράγουμε όπλα που υποστηρίζουν τους Ουκρανούς;”, έλεγε σε συνέντευξή του στο POLITICO ο ίδιος.
Ο “σκληρός” Βανς
Τον περασμένο Φεβρουάριο ο Βανς απέφυγε να συναντήσει τον Ζελένσκι και άλλους εκπροσώπους της Ουκρανίας στο Μόναχο, επηρεάζοντας με τη στάση του και άλλους γερουσιαστές. Η ίδια η Ουκρανία υποστηρίζει πως η μεγαλύτερη χρηματοδότηση για τον πόλεμο δεν γίνεται από τις ΗΠΑ αλλά από την Ευρώπη. Αντιθέτως, αναφέρουν πως οι χρηματοδοτήσεις των ΗΠΑ πάνε στον αμυντικό σχεδιασμό των Πολιτειών ή σε στρατιωτικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ.
Ο Βανς ακολουθεί πλέον τη “γραμμή” Τραμπ σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, κατηγορώντας την Ευρώπη ότι δεν συνεισφέρει αρκετά για το ΝΑΤΟ. Παράλληλα, ως προς τα εσωτερικά της χώρας του, ο Βανς τηρεί ρητορική υπέρ του “μέσου εργάτη” και τη σημασία του κατασκευαστικού τομέα των ΗΠΑ, ενώ δεν είναι υπέρμαχος της αποκατάστασης των σχέσεων ΗΠΑ – Κίνας. Η δε Ευρώπη ποντάρει πολλά στην ομαλοποίηση των εμπορικών σχέσεων με τις Πολιτείες που είχε διαταραχθεί στην προηγούμενη θητεία του Τραμπ και βελτιώθηκε επί Μπάιντεν.
“Σίγουρα πιστεύω ότι πρέπει να είμαστε πολύ πιο επιθετικοί στην εφαρμογή δασμών σε μια σειρά από βιομηχανίες”, έλεγε ο Βανς στο POLITICO, “φωτογραφίζοντας” Κίνα και ΕΕ.
Κατά τη διάρκεια της προεδρίας του, ο Τραμπ επέβαλε δασμούς στις ευρωπαϊκές εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου και υποσχέθηκε να προστατεύσει ξανά την αμερικανική βιομηχανία εάν επανεκλεγεί τον Νοέμβριο. Η ανακολουθία των δηλώσεών του πάντως σε σχέση με τον Τραμπ, κάνει πολλούς ακόμη και εντός του κόμματος των Ρεπουμπλικανούν να αμφιβάλουν για την ακεραιότητά του, για το αν κινείται δηλαδή βάσει ιδεολογίας ή οπορτουνισμού. Ο ίδιος ο Τραμπ, σύμφωνα με το Reuters, θεωρεί τη μεταστροφή του ως “γνήσια” και ως “προσγείωση στον ρεαλισμό”, και ως ευθυγράμμιση με πιο εφαρμόσιμες θέσεις.
Σε κάθε περίπτωση, Τραμπ και Βανς έρχονται σε σύγκρουση με παλαιότερους Ρεπουμπλικανούς που θεωρούνται “γεράκια” της εξωτερικής πολιτικής και ευαγγελιστές της ελεύθερης αγοράς. Ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Τζον Μπάρασο από το Ουαϊόμινγκ, τον οποίο ο Βανς έχει περιγράψει ως “μέντορα”, είπε στο Reuters ότι ο Βανς άλλαξε τις απόψεις του για τον Τραμπ επειδή “είδε τις επιτυχίες που έφερε στη χώρα ως πρόεδρος”. Ειδικότερα, η έντονη αντίθεση του Βανς στη βοήθεια των ΗΠΑ για την Ουκρανία στον πόλεμο με τη Ρωσία έχει ευχαριστήσει τους πιο συντηρητικούς συμμάχους του Τραμπ. Παρασκηνιακά επίσης, ο Βανς θεωρείται πως έπεισε πολλούς πλούσιους δωρητές να “ανοίξουν τα πορτοφόλια τους” υπέρ της καμπάνιας του Ντόναλντ Τραμπ, που πλέον θεωρείται απόλυτο φαβορί για την επαναφορά στην προεδρεία.
Φυσικά ο Βανς είναι συμπαθής στην ευρωπαϊκή ακροδεξιά, η οποία “έσπευσε” να κατηγορήσει τις “αριστερές δυνάμεις” για την επίθεση κατά του Τραμπ. Η ακροδεξιά ηγέτιδα της Γαλλίας, Μαρίν Λεπέν, η οποία την περασμένη εβδομάδα συνέκρινε την αριστερή συμμαχία του Νέου Λαϊκού Μετώπου με τους ταραχοποιούς της 6ης Ιανουαρίου που εισέβαλαν στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ στην Ουάσιγκτον το 2021, είπε ότι η απόπειρα δολοφονίας ήταν “μια προειδοποίηση για όλους μας”, προσθέτοντας ότι “η Γαλλία δεν είναι ασφαλής από ανάλογη βία”. Η Λεπέν κατηγορείται συχνά για τις σχέσεις της με τον Βλ. Πούτιν, παρότι προσπαθεί με κάθε τρόπο να πάρει αποστάσεις σε δημόσιο επίπεδο.