Του Γιώργου Παπακωνσταντή
Τις τελευταίες ημέρες παρατηρούμε άλλο ένα θέατρο του παραλόγου να συμβαίνει στην Ελληνική Επικράτεια. Ο τίτλος είναι «Τοπική Αυτοδιοίκηση» και άνετα θα μπορούσε να είναι και το πιο σύντομο ανέκδοτο.
Με το νόμο για τη συνένωση των Καποδιστριακών δήμων σε μεγαλύτερες ενότητες, τον περιβόητο «Καλλικράτη», υπήρχε η ελπίδα, ότι κάτι θα άλλαζε στον τρόπο λειτουργίας των δημοτικών αρχών. Στόχος ήταν προφανώς ο εξορθολογισμός της λειτουργίας των υπηρεσιών, οι οικονομίες κλίμακας, η βελτίωση της αποτελεσματικότητας, ο εκσυγχρονισμός και η βελτίωση των υπηρεσιών προς τους πολίτες. Όλα αυτά ως στόχοι είναι απολύτως σωστά και κατανοητά. Όμως δεν αρκεί να θέτεις στόχους για να τους πετυχαίνεις. Πρέπει και να κάνεις συγκεκριμένες ενέργειες προς αυτή την κατεύθυνση και, κυρίως να πείθεις γι αυτό.
Δυστυχώς, με αφορμή τα συμπτώματα της οικονομικής κρίσης, φαίνονται περισσότερο από ποτέ οι αιτίες και τα συμπτώματα της γενικότερης παθογένειας της Ελληνικής Κοινωνίας και βέβαια ολόκληρου του τομέα της λεγόμενης Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Η κατασπατάληση πόρων σε μικρά έργα, (γνωστός ο όρος «Κολυβοποίηση»), η λειτουργία των περισσότερων δήμων με πελατειακά κριτήρια, η αδυναμία να αξιοποιηθούν οι «στρατιές» δημοτικών υπαλλήλων και η διαρκής απαίτηση για περισσότερους, οι απευθείας αναθέσεις έργων συχνά περιττών, η γενικότερη έφεση προς την τσιμεντοποίηση, είναι από τα βασικά χαρακτηριστικά των δήμων της χώρας, με ελάχιστες φωτεινές εξαιρέσεις. Σε όλη αυτή τη διαδικασία βέβαια είχαν αμέριστους συμπαραστάτες τους βουλευτές, τους εργολάβους και κάθε λογής συντεχνίες.
Και τώρα διαμαρτύρονται. Γιατί λέει δεν έχουν πόρους. Ως άλλοι Λεωνίδες των Θερμοπυλών, λένε «Μολών Λαβέ» για τις λίστες των υπαλλήλων «τους».
Τι σημαίνει λοιπόν Τοπική Αυτοδιοίκηση; Τοπικοί τοπάρχες οι οποίοι απλά ζητούν, απαιτούν ή επαιτούν χρήματα για να κάνουν «έργα»; Και από πού τα απαιτούν τα χρήματα; Από το κράτος. Δηλαδή από τους φορολογουμένους. Και όποιος δήμαρχος είναι πιο «δυνατός» στην κομματική ιεραρχία, όποιος ξέρει να ελίσσεται στους υπουργικούς διαδρόμους και έχει και τις καταλληλότερες γνωριμίες αυτός παίρνει τελικά χρήματα για να τα ξοδέψει κατά το δοκούν, ή κατά που συμφέρει κάποιους ψηφοφόρους του; Αυτό δεν είναι Τοπική αυτοδιοίκηση Είναι Τοπική Ρεμούλα.
Η βασικότερη προϋπόθεση για να μιλάμε για Τοπική Αυτοδιοίκηση, είναι η Τοπική Οικονομική Αυτοτέλεια. Ποιες αλήθεια είναι οι πρωτοβουλίες πολλών τοπικών αρχόντων για την οικονομική ανάπτυξη των δήμων και των δημοτών τους; Ποιες διευκολύνσεις παρέχουν στην επιχειρηματικότητα; ποιες υπηρεσίες ανταποδοτικού χαρακτήρα προσφέρουν στους δημότες τους; Πόσα γραφεία Διευκόλυνσης Επιχειρηματικότητας έχουν ιδρύσει και ποιες δουλειές έχουν κάνει; Ποια είναι η πολιτική τους για την παραγωγή τοπικού πλούτου και ευκαιριών; Ποια είναι η πολιτική τους για την καθοδήγηση των δημοτών σε βασικούς και αυτονόητους κανόνες κοινωνικής συμβίωσης; Ποιες είναι οι ενέργειές τους για την κινητοποίηση των υπαλλήλων τους ώστε να διευκολύνουν τους πολίτες σε όλα τα επίπεδα; Αξιέπαινες προσπάθειες στον φιλανθρωπικό κυρίως τομέα υπάρχουν αλλά δυστυχώς είναι συχνά μεμονωμένες και αποσπασματικές. Δεν αρκούν.
Ας μη γελιόμαστε την περίοδο αυτή συντελούνται βαθιές και επώδυνες αλλαγές στη χώρα μας και δημιουργούνται τεράστιες ευκαιρίες. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση, όπως λειτουργούσε μέχρι σήμερα, δεν έχει λόγο ύπαρξης. Θα μείνει και αυτή ως άλλη μια συντεχνία που δίνει μάχες οπισθοφυλακής. Έχει την ευκαιρία να γίνει πραγματική Αυτοδιοίκηση με πολιτικές που θα παράγουν ιδέες, προϊόντα, έμπνευση, επιχειρηματικότητα, εντέλει πλούτο επενδύσεις και θέσεις εργασίας. Όπως συμβαίνει παντού στον πολιτισμένο κόσμο. Ειδάλλως, το κλάμα πάνω από τα ερείπια των αδύναμων τμημάτων του πληθυσμού, φαντάζει τεράστια υποκρισία.