Σημαντικά νέα στοιχεία από τηλεδιάσκεψη για τα χημικά της Συρίας με την παρουσία ελλήνων επιστημόνων και εκπροσώπων Μ.Κ.Ο. | Παρά τις καθυστερήσεις στην έναρξη της καταστροφής των χημικών της Συρίας, όσοι εκ των οργανισμών και των κρατών συμμετέχουν, δεν αφήνουν τον χρόνο να πηγαίνει χαμένος. Έτσι, την Πέμπτη 19 Ιουνίου πραγματοποιήθηκε τηλεδιάσκεψη με συμμετοχή εκπροσώπων του ΟΑΧΟ, και επιστημόνων και εκπροσώπων Μ.Κ.Ο. στην οποία προέκυψαν σημαντικά νέα στοιχεία. Πιο σημαντικό στοιχείο απ’ όλα, η συζήτηση που ξεκίνησε για το ποιος θα αναλάβει την ευθύνη στην περίπτωση ατυχήματος. Εκεί που, αν και όχι ξεκάθαρα, αφέθηκε να εννοηθεί ότι την ευθύνη αναλαμβάνει το πολεμικό ναυτικό των ΗΠΑ.
Πιο συγκεκριμένα, ο Οργανισμός για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων, δια του εκπροσώπου τύπου και Επικεφαλή του γραφείου δημοσίων σχέσεων και μέσων ενημέρωσης Μάικλ Λούχαν, διοργάνωσε και πραγματοποίησε τηλεδιάσκεψη με τη συμμετοχή εκπροσώπων γνωστών Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων που ασχολούνται με ζητήματα προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος και έχουν εκφράσει τις αντιδράσεις τους για τη διαδικασία.
Από τον Οργανισμό συμμετείχαν και έδωσαν εξηγήσεις επί της διαδικασίας ο Ντομινίκ Ανέλι, επικεφαλής της μονάδας Χημικής Αποστρατιωτικοποίησης του ΟΑΧΟ, ο Δρ. Ραλφ Τραπ, ειδικός επί των ζητημάτων ελέγχου χημικών και βιολογικών όπλων αλλά και εκπρόσωπος του νομικού τμήματος του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων.
Ενημέρωση έλαβαν επιστήμονες και εκπρόσωποι περιβαλλοντικών και οικολογικών οργανώσεων από Γαλλία, Ιταλία, Μάλτα, Ελλάδα και Γερμανία που εκφράζουν αντιδράσεις για τη διαδικασία πο ακολουθείτε.
Να σημειώσουμε εδώ τη συμμετοχή εκπροσώπου της περιβαλλοντικής οργάνωσης Robin De Bois η οποία και είχε αποκαλύψει τις ιδιαίτερες συνθήκες σχετικά με την παλαιότητα και τη λειτουργικότητα του πλοίου Cape Ray.
Από την Ελλάδα προσκλήθηκαν και συμμετείχαν η Αναστασίου Μήλιου εκ μέρους της Μ.Κ.Ο. Αρχιπέλαγος, ο Νίκος Χαραλαμπίδης από την Greenpeace Hellas, η Θεοδοσία Νάντσου από την WWF Hellas, και ο καθηγητής τοξικολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης Άρης Τσατσάκης.
Σε επικοινωνία που είχαμε με την Αναστασίου Μήλιου, εκπροσώπου της Μ.Κ.Ο. Αρχιπέλαγος, μας είπε ότι η διάρκεια της τηλεδιάσκεψης δεν ήταν μεγάλη χρονικά και πέρνωντας υπόψη των αριθμό των συμμετεχόντων, περιορίστηκε σε ζητήματα που έχουν απαντηθεί και άλλες φορές. Όμως, ακόμα και έτσι προέκυψαν κάποιες σημαντικές πληροφορίες.
Όπως μας ανέφερε, αν και ζητήθηκε από αρκετούς από τους συμμετέχοντες στη συζήτηση να δοθεί μία αναλυτική λίστα με τις ποσότητες και τα υλικά, αυτό δεν κατέστη εφικτό.
Ποιος θα αναλάβει την ευθύνη σε περίπτωση ατυχήματος
Η ουσία, πάντως, για την κ. Μήλιου κρύβεται στην ερώτηση κλειδί γύρω από το «ποιος αναλαμβάνει την ευθύνη σε περίπτωση ατυχήματος». Σε αυτή την ερώτηση, έως σήμερα η απάντηση ήταν η ολική άρνηση ανάληψης της οποιασδήποτε ευθύνης από τα κράτη και τους οργανισμούς που συμμετέχουν. Πλέον τα πράγματα διαφοροποιούνται.
Όπως μας ανέφερε: «Ο Οργανισμός για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων καθώς και τα Ηνωμένα Έθνη επανέλαβαν ότι δεν αναλαμβάνουν καμία ευθύνη σε περίπτωση ατυχήματος. Η ευθύνη ανήκει αποκλειστικά – όπως μας είπανε – στο Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ. Υπάρχει σύγχυση βεβαίως, αφού σε άλλο σημεία της συζήτησης ειπώθηκε ότι την ευθύνη αναλαμβάνουν τα κράτη που σπονσοράρουν τη διαδικασία δίχως να γίνεται ξεκάθαρο ποια είναι αυτά τα κράτη ή οι οργανισμοί κι αν έχουν αποδεχτεί την ανάληψη της ευθύνης σε περίπτωση ατυχήματος. Σε οποιαδήποτε περίπτωση μας υποσχέθηκαν ότι άμεσα θα μας σταλθεί και γραπτώς μια ξεκάθαρη απάντηση για το ποιος αναλαμβάνει την ευθύνη»
Μέσα Ιουλίου θα ξεκινήσει η καταστροφή των χημικών
Η κ. Μήλιου επισήμανε ότι επί της διαδικασίας δε φαίνεται να υπάρχουν αλλαγές. Θα χρησιμοποιηθεί το λιμάνι της Καλαβρίας Τζόια Τάουρο στην Ιταλία ενώ σύμφωνα με τον σχεδιασμό τους όλα θα έχουν τελειώσει σε 60 με 90 ημέρες. Από εκεί και πέρα τα παράγωγα απόβλητα θα οδηγηθούν σε ειδικές εγκαταστάσεις σε Αγγλία, Φιλανδία και ΗΠΑ για την τελική καταστροφή τους.
Επίσης, όπως ενημέρωσαν οι εκπρόσωποι του Οργανισμού, η διαδικασία της καταστροφής αναμένεται να ξεκινήσει μέσα στον Ιούλιο, εφόσον δεν υπάρξουν άλλα απρόοπτα:
«Το βασικό που μας ενδιαφέρει όλους είναι ότι πιστεύουν ότι θα ολοκληρωθεί η διαδικασία της μεταφοράς των χημικών από τη Συρία στα πλοία μέχρι το τέλος του μήνα και αμέσως μετά θα ξεκινήσει η καταστροφή».
Τέλος, η κ. Μήλιου εξέφρασε την ανησυχία της για το γεγονός ότι απέφυγαν να απαντήσουν στην ερώτηση αν έχει επιλεχθεί κάποιος λιμένας καταφυγής σε περίπτωση που γίνει κάποιο ατύχημα.
Η ΜΚΟ Αρχιπέλαγος για τα αποτελέσματα της τηλεδιάσκεψης
Σχετικό δελτίο τύπου που ενημερώνει για την τηλεδιάσκεψη εξέδωσε και η Μ.Κ.Ο. Αρχιπέλαγος όπου μεταξύ άλλων σημειώνουν και τα εξής:
Οι εκπρόσωποι του OPCW επισήμαναν πως η καταστροφή των χημικών όπλων αναμένεται να ξεκινήσει τον Ιούλιο, εάν δεν προκύψουν περαιτέρω καθυστερήσεις μεταφοράς των χημικών από πλευράς Συρίας. Δηλαδή συμπίπτει χρονικά με την περίοδο τουριστικής αιχμής!
Σχετικά με το σημείο καταστροφής, παραμένει «επτασφράγιστο μυστικό» για λόγους «ασφαλείας». Ωστόσο, σύμφωνα με παλαιότερες ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες, η καταστροφή πιθανολογείται ότι γίνει μεταξύ Σικελίας και Κρήτης, στη λεγόμενη «αβυσσαλέα πεδιάδα του Ιονίου».
Ζητήθηκαν διευρυμένες πληροφορίες από τον OPCW σχετικά με τους συγκεκριμένους όρους ασφαλείας που θα τηρηθούν κατά τη διαδικασία, και τις ακριβείς ποσότητες και τύπους χημικών, καθώς έχει ανακύψει θέμα ελλιπούς πληροφόρησης.
Το σημαντικότερο ζήτημα το οποίο τέθηκε στη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης ήταν η ευθύνη και που αυτή θα αποδοθεί, εάν συμβεί κάποιο ατύχημα ή αστοχία κατά τη διάρκεια της εν πλω καταστροφής των χημικών όπλων, καθώς κάτι τέτοιο εγκυμονεί τεράστιους κινδύνους για το θαλάσσιο οικοσύστημα, αλλά και τη δημόσια υγεία. Οι εκπρόσωποι του OPCW αναφέρουν ότι ο Οργανισμός δεν φέρει καμία ευθύνη σε περίπτωση ατυχήματος, και η ευθύνη ανήκει αποκλειστικά στο Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ. Όπως σημείωσε η κα Αναστασία Μήλιου από το «Αρχιπέλαγος», αποτελεί σχήμα οξύμωρο το ότι ο Οργανισμός για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων δίνει διαβεβαιώσεις ασφαλείας από τη μία, ενώ από την άλλη δηλώνουν ως απλοί παρατηρητές!
Οι εκπρόσωποι του OPCW διαβεβαίωσαν για πολλοστή φορά πως προγραμματίζεται να ληφθούν δρακόντεια μέτρα ασφαλείας προκειμένου να μην υπάρξει ατύχημα, ωστόσο αυτό δε φάνηκε να πείθει τους λοιπούς συμμετέχοντες στη τηλεδιάσκεψη πολλοί εκ των οποίων εξέφρασαν έντονη ανησυχία για την ασφάλεια του εγχειρήματος. Σημειώνεται πως ποτέ στο παρελθόν δεν έχει συντελεστεί εν πλω, παρόμοια επεξεργασία χημικών σε τόσο μεγάλες ποσότητες.
Η τηλεδιάσκεψη δεν κάλυψε πολλά αναπάντητα ερωτηματικά των συμμετεχόντων και θα συνεχιστεί με κατατεθειμένες εγγράφως ερωτήσεις. Μεταξύ αυτών που θα θέσει το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος» είναι το γιατί επιλέχθηκε η Μεσόγειος – μία τόσο ευαίσθητη ημικλειστη θάλασσα, γιατί οι χώρες της Μεσογείου που θα δεχθούν τις επιπτώσεις μιας πιθανής περιβαλλοντικής καταστροφής δε συμμετέχουν στη δράση ούτε ως παρατηρητές και το κυριότερο, ποιος θα αναλαμβάνει πλήρως και στο σύνολό της την ευθύνη πιθανής αστοχίας ή ατυχήματος κατά την καταστροφή των χημικών όπλων.
Κοινή ανακοίνωση και από WWF Ελλάς – Greenpeace Ελλάς
Σχετική κοινή ανακοίνωση για την τηλεδιάσκεψη έδωσαν στη δημοσιότητα και οι οργανώσεις WWF Ελλάς και Greenpeace Ελλάς στην οποία αναφέρουν τα εξής:
Σήμερα (Πέμπτη 19 Ιουνίου), στις 16:00 ώρα Ελλάδας, κατόπιν ηλεκτρονικής πρόσκλησης του Οργανισμού Καταστροφής Χημικών Όπλων (OPCW), το Ελληνικό Γραφείο της Greenpeace και το WWF Ελλάς, συμμετείχαν με άλλους φορείς σε τηλεφωνική διάσκεψη με θέμα την καταστροφή των χημικών όπλων της Συρίας στα διεθνή ύδατα της Μεσογείου.
Σκοπός της διάσκεψης ήταν η ενημέρωση σε μια σειρά από σημαντικά θέματα, τα οποία σχετίζονται με την καταστροφή των χημικών όπλων της Συρίας και τα οποία χρήζουν περαιτέρω αποσαφήνισης.
Εκπρόσωποι του OPCW αναφέρθηκαν στην αβεβαιότητα που εξακολουθεί να επικρατεί στην εμπόλεμη περιοχή και η οποία ευθύνεται για την ανατροπή των σχετικών χρονοδιαγραμμάτων, για τα επόμενα βήματα της διαδικασίας καταστροφής, ποιος έχει την επιχειρησιακή ευθύνη, την αναμενόμενη διάρκεια της όλης διαδικασίας, στις προσπάθειες του Οργανισμού για την ασφάλεια της όλης επιχείρησης κοκ
Οι εκπρόσωποι του WWF Ελλάς αντιμετωπίζοντας ως αναγκαία την άμεση, ασφαλή και αποτελεσματική καταστροφή των χημικών όπλων της Συρίας , έθεσαν εκ νέου ως επιτακτικής σημασίας
• Το γεγονός ότι η επιχείρηση δεν έχει υποβληθεί, τουλάχιστον με βάση τα στοιχεία που έχουν δημοσιοποιηθεί μέχρι σήμερα, σε κανενός είδους εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων ή κινδύνου, όπως θα ανέμενε κανείς για μία αντίστοιχη επιχείρηση στην στεριά
• Τον υπαρκτό κίνδυνο ατυχήματος, βλάβης ή δυσλειτουργίας, με πιθανούς κινδύνους για τη Μεσόγειο, ο οποίος έχει τεθεί από το WWF Ελλάς ήδη από τον Φεβρουάριο
• το κενό περιβαλλοντικής νομοθεσίας που καλύπτει την καινοφανή επιχείρηση καταστροφής χημικών όπλων εν πλω
• την ανάγκη για περισσότερη ενημέρωση σχετικά με την εξέλιξη της διαδικασίας, καθώς και την έλλειψη διαβούλευσης με πλήθος εμπλεκόμενων μερών.
Οι εκπρόσωποι της Greenpeace, από την Ελλάδα και την Ιταλία, επανέλαβαν τη στήριξή τους στις προσπάθειες για την καταστροφή των χημικών όπλων της Συρίας αλλά και κάθε άλλης χώρας και έθεσαν από την πλευρά τους, πέραν των προφανών θεμάτων ασφαλείας που η οργάνωση έχει απευθύνει εγγράφως στο Οργανισμό και θέματα επιχειρησιακής ευθύνης, ενώ επέμειναν στην ανάγκη έγκυρης και έγκαιρης ενημέρωσης. Σε αυτό το πλαίσιο, η Greenpeace επεσήμανε
• Την απουσία ουσιαστικής ενημέρωσης από την πλευρά του αρμόδιου ελληνικού υπουργείου εξωτερικών, η οποία γεννά περισσότερη σύγχυση και δικαιολογημένες ανησυχίες ειδικά για τις τοπικές κοινωνίες και ουσιαστικά αφήνει χώρο για παραπληροφόρηση και καλλιεργεί κλίμα τρομοκρατίας, αντί να οδηγεί σε ένα νηφάλιο και γόνιμο διάλογο..
• Την έλλειψη ενημέρωσης για τον τελικό προορισμό του συνόλου των χημικών όπλων (καθώς και των προϊόντων υδρόλυσης).
Τόσο το ελληνικό γραφείο της Greenpeace, όσο και το WWF Ελλάς, τονίζουν την ανάγκη να αναλάβει τον ρόλο και τις ευθύνες του το Υπουργείο Εξωτερικών και να εξασφαλίσει δημοσιοποίηση της απαραίτητης πληροφορίας. Με βάση την αρχή της προφύλαξης και σε εφαρμογή της Σύμβασης του ΟΗΕ για την εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων, θα έπρεπε να έχει προηγηθεί επαρκώς εξονυχιστική μελέτη των πιθανών επιπτώσεων. Οι οργανώσεις δηλώνουν αντίθετες σε κάθε επιχείρηση που ενέχει περιβαλλοντικούς κινδύνους, αν δεν έχει προηγουμένως υποβληθεί στην απαραίτητη διαδικασία περιβαλλοντικής εκτίμησης και εξέτασης εναλλακτικών λύσεων και χωροθετήσεων (σε θαλάσσιο ή χερσαίο χώρο).
Ταυτόχρονα οι δυο οργανώσεις ζητούν και πάλι από τον Οργανισμό να παράσχει την απαραίτητη ενημέρωση και να λειτουργήσει με διαφάνεια και πάντα με σεβασμό στο γράμμα και το πνεύμα των Διεθνών Συνθηκών.
Για ένα κόσμο απαλλαγμένο από χημικά όπλα αλλά και για θάλασσες γεμάτες ζωή.
Γ.Α.
